Duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Biển Đông là tinh thần được các nhà lãnh đạo Việt Nam, Australia và ASEAN nhấn mạnh tại các trao đổi cấp cao vừa qua tại Melbourne.
 |
| Việt Nam và Australia nhấn mạnh tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982 tại Biển Đông. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Bất kỳ bộ Quy tắc nào đều phải thực chất
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính (7-9/3), hai nước đã nhất trí nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện. Cam kết đối với hòa bình, an ninh và ổn định ở Biển Đông đã được hai nước nhấn mạnh trong Tuyên bố chung về việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện giữa Việt Nam và Australia.
“Hai bên bày tỏ quan ngại trước những diễn biến tại Biển Đông và tái khẳng định cam kết đối với hòa bình, an ninh, ổn định, tự do hàng hải, hàng không, thương mại hợp pháp không bị cản trở, tôn trọng các tiến trình ngoại giao và pháp lý cũng như giải quyết tranh chấp, bao gồm các tranh chấp tại Biển Đông, bằng các biện pháp hòa bình, không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982 (UNCLOS). Hai bên tái khẳng định Công ước đặt ra khuôn khổ pháp lý toàn diện đối với tất cả các hoạt động trên biển và đại dương”, trích Tuyên bố chung.
Đồng thời, Việt Nam và Australia tiếp tục kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) năm 2002 và bất kỳ bộ Quy tắc ứng xử nào trên Biển Đông cũng phải thực chất, hiệu quả, phù hợp với luật pháp quốc tế, đặc biệt là UNCLOS, cũng như không làm phương hại đến quyền lợi của quốc gia khác theo luật pháp quốc tế.
Bên cạnh đó, theo tinh thần Tuyên bố chung, hai nước sẽ tiếp tục hợp tác chặt chẽ trong các khuôn khổ song phương, ba bên và đa phương để ủng hộ các thể chế hướng tới một khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương rộng mở, ổn định và thịnh vượng. Hai bên cam kết thực hiện mục tiêu chung về củng cố và phát triển các thể chế khu vực, tiểu vùng và quốc tế để thúc đẩy các lợi ích chung về chính trị, kinh tế và an ninh cũng như giải quyết các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Hai bên sẽ khuyến khích các bên trong khu vực theo đuổi đối thoại như là bước đầu tiên xây dựng lòng tin, giảm leo thang căng thẳng, và có những bước tiến tích cực để duy trì một môi trường ngăn ngừa xung đột.
Việt Nam và Australia công nhận ASEAN đóng vai trò trung tâm đối với sự ổn định và thịnh vượng của khu vực, ủng hộ vai trò trung tâm và đoàn kết của ASEAN trong một cấu trúc khu vực rộng mở, minh bạch, bao trùm và dựa trên luật lệ, với nền tảng là luật pháp quốc tế.
 |
| Các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia nhất trí hơn bao giờ hết cần đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và ngăn ngừa xung đột. (Ảnh: Tuấn Anh) |
Hợp tác bảo đảm hòa bình là nhiệm vụ trọng yếu
Trước đó, phát biểu tại Hội nghị cấp cao đặc biệt kỷ niệm 50 năm quan hệ ASEAN-Australia sáng 6/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh việc tăng cường tin cậy chính trị, hợp tác bảo đảm hòa bình và an ninh khu vực, coi đây là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên.
“Trong bối cảnh tình hình khu vực có nhiều thách thức, chúng ta cần đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, thúc đẩy xây dựng lòng tin dựa trên luật lệ và ngoại giao phòng ngừa, khuyến khích các nước lớn đóng góp có trách nhiệm với khu vực, trong đó có duy trì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở Biển Đông và từ đó chúng ta cùng nhau giả quyết các vấn đề mang tính toàn cầu, các vấn đề khu vực và có liên quan đến Australia”, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định.
Trong khuôn khổ Hội nghị lần này, các nước cũng đã nhấn mạnh tầm quan trọng của duy trì hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải và hàng không ở Biển Đông; giải quyết hoà bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS 1982); kêu gọi thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, sớm xây dựng Bộ Quy tắc COC hiệu lực, thực chất, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS 1982, đưa Biển Đông thành vùng biển hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển.
“Chúng tôi công nhận lợi ích của việc Biển Đông là vùng biển hòa bình, ổn định và thịnh vượng. Chúng tôi khuyến khích tất cả các nước tránh mọi hành động đơn phương gây hại cho hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”, trích tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia sau Hội nghị. Đồng thời, các nhà lãnh đạo ASEAN và Australia kêu gọi một trật tự “dựa trên luật lệ” ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương.
Nhận định tình hình thế giới và khu vực tiếp tục diễn biến phức tạp; bất ổn, xung đột gia tăng ở nhiều nơi trong đó có xung đột Nga-Ukraine, dải Gaza, Biển Đỏ, Biển Đông, Bán đảo Triều Tiên…, các lãnh đạo ASEAN và Australia nhất trí hơn bao giờ hết cần đề cao văn hóa đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin và ngăn ngừa xung đột, vai trò của luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương trong ứng xử và trong hợp tác cùng đối phó với thách thức chung.
