Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiĐộc đáo nghi thức cúng dâng Dèng của đồng bào Tà Ôi

Độc đáo nghi thức cúng dâng Dèng của đồng bào Tà Ôi

(Tổ Quốc) – Người Tà Ôi tổ chức cúng dâng Dèng vào các dịp lễ của gia đình, làng bản. Đặc biệt là trước khi đi buôn bán Dèng ở nơi xa để tạ ơn Giàng (ông trời) đã ban cho nghề truyền thống dệt Dèng.

Dệt Dèng là nghề truyền thống đã có từ lâu đời của dân tộc Tà Ôi, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế. Sợi dệt truyền thống của Dèng được sử dụng là những sợi bông khai thác từ thiên nhiên để tạo sợi và các sắc màu vàng, đen, xanh cho quá trình dệt cũng như tạo hoa văn.

Hoa văn của Dèng có khoảng 76 loại, thể hiện qua 3 loại hình là hình tam giác, hình thoi và hình đường thẳng với phức hệ hoa văn về thực vật, động vật, đồ vật, con người và thế giới xung quanh, có ý nghĩa đối với văn hóa tâm linh, khao khát về sự giao hòa giữa trời đất và con người.

Độc đáo nghi thức cúng dâng Dèng của đồng bào Tà Ôi - Ảnh 1.

Dệt Dèng là nghề truyền thống đã có từ lâu đời của dân tộc Tà Ôi.

Nét độc đáo riêng biệt của kỹ thuật dệt Dèng là người thợ đưa các hạt cườm trực tiếp vào sản phẩm để tạo nên hoa văn, không chỉ tạo bằng chỉ màu như dệt vải thổ cẩm ở những nơi khác. Việc xuất hiện cả hoa văn bằng sợi lẫn hoa văn bằng cườm khiến cho các sản phẩm từ Dèng hết sức độc đáo.

Trong đời sống của người Tà Ôi, Dèng không chỉ đơn thuần là trang phục để mặc. Dèng còn là tài sản quý thể hiện quyền quý, giàu sang, tâm thế và vị thế của người sở hữu. Dèng là của cải để trao đổi hàng hóa, giao lưu, buôn bán, làm cho gia đình ấm no, bản làng giàu có, thịnh vượng và hạnh phúc. Dèng còn dùng để làm lễ vật hồi môn của nhà gái dành cho nhà trai; cho ông bà thông gia; cho chàng rể quý. Dèng được dùng để trang trí, làm đẹp tổ ấm, làm đẹp nhà Rông, làm đẹp nơi linh thiêng của gia đình, họ tộc.

Từ tuổi trăng tròn, các cô gái người Tà Ôi đã được các bà, các mẹ truyền dạy lại cho nghề dệt Dèng. Người Tà Ôi thường tổ chức nghi thức dâng Dèng vào các dịp lễ của gia đình, làng bản. Đặc biệt, trước khi đi buôn bán Dèng ở nơi xa để tạ ơn Giàng đã ban cho nghề dệt Dèng truyền thống.

Nghi thức dâng Dèng được người Tà Ôi tổ chức trang trọng với ba bước chính. Bước thứ nhất – khâu chuẩn bị, người chủ gia đình cùng con cháu tập hợp hết số lượng Dèng trong nhà lại. Sau đó chia ra một phần dành để trang trí nơi linh thiêng, dâng cúng. Phần còn lại được xếp gọn gàng, đặt xung quanh mâm cúng. Ngoài ra, lễ vật chuẩn bị cúng dâng Dèng phải có 1 con gà, 1 vò rượu cần, có khay bánh A Quát, bát hương Ci cul.

Sau khi đã xong phần chuẩn bị, chủ nhà bắt đầu làm nghi lễ cúng dâng Dèng. Trước sự chứng kiến của con cháu trong gia đình, gia chủ đọc bài khấn thể hiện lòng biết ơn đến Giàng: “Ơ Giàng! Hôm nay ngày lành tháng tốt, gia đình con cháu làm lễ cúng dâng Dèng. Mâm cỗ đã dọn sẵn, con gà luộc, bánh A Quát thơm ngon, lòng thành xin mời Giàng xuống ăn. Rượu cần thơm ngon tinh túy, đậm đà tình nghĩa, xin mời Giàng uống.

Tạ ơn Giàng đã tạo cho người Tà Ôi nghề truyền thống dệt Dèng. Để người Tà Ôi có khố áo váy bền đẹp mặc. Có của để làm lễ vật hồi môn cho con gái yêu quý. Có của để trang trí căn phòng cúng của gia đình và nhà Rông của làng bản trang trọng, đẹp đẽ. Để các vị thần linh xuống dự hội được vui lòng mát dạ. Tạ ơn Giàng đã tạo ra của cải vàng bạc, làm giàu cho gia đình, làng bản…”.

Độc đáo nghi thức cúng dâng Dèng của đồng bào Tà Ôi - Ảnh 2.

Tổ chức tái hiện nghi thức cúng dâng Dèng của đồng bào Tà Ôi. Ảnh: Phòng VHTT huyện A Lưới

Trong lễ cúng này, gia chủ cũng cầu mong Giàng tiếp tục phù hộ cho người mẹ, người chị, người em có sức khỏe dồi dào, để dệt ra nhiều tấm Dèng đẹp hơn, giá trị hơn. Phù hộ cho người cha, người anh đi đường buôn bán Dèng được suôn sẻ, may mắn, buôn may, bán đắt. Mang Dèng đi bao nhiêu thì bán hết Dèng bấy nhiêu, không dư thừa, ế ẩm.

Cuối cùng, khi lễ cúng hoàn tất, Giàng đã trở về nơi ngự trị của mình để tiếp tục các công việc trong coi, bảo vệ bản làng, bảo vệ người dân tộc Tà Ôi, chủ nhà cùng con cháu cùng thụ hưởng lễ vật. Mọi người cùng nâng ly rượu cần, vui trong các vũ điệu Ri Răm, Ân Zựt truyền thống của người Tà Ôi để mừng lễ dâng Dèng thành công tốt đẹp. Cùng với đó, tất cả cầu chúc cho nhau những điều tốt đẹp, may mắn trong cuộc sống.

Bà Lê Thị Thêm, Trưởng phòng Phòng VHTT huyện A Lưới cho biết, trải qua hàng trăm năm, nghề dệt Dèng đã được các thế hệ người Tà Ôi lưu truyền, gìn giữ, phát triển đến tận hôm nay. Năm 2016, Nghề dệt Dèng (thổ cẩm) của người Tà Ôi, huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế đã được Bộ VHTTDL công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 4036/QĐ-BVHTTDL. Đây là niềm tự hào, vinh dự của đồng bào dân tộc Tà Ôi nói riêng và của tỉnh Thừa Thiên Huế nói chung.

Hiện tại, trên địa bàn huyện A Lưới có 6 HTX dệt Dèng hoạt động thường xuyên, tạo ra những sản phẩm không chỉ mang lại giá trị văn hóa độc đáo của dân tộc Tà Ôi mà còn góp phần nâng cao đời sống kinh tế cho gia đình, bản làng. Nghi thức cúng dâng Dèng cũng được người dân Tà Ôi bảo tồn, gìn giữ và phát huy. Thời gian qua, nghi thức cúng dâng Dèng đã nhiều lần được tổ chức tái hiện để phục vụ người dân và du khách trong các hoạt động văn hóa, du lịch của địa phương.



Nguồn: https://toquoc.vn/doc-dao-nghi-thuc-cung-dang-deng-cua-dong-bao-ta-oi-20241109141100222.htm

Cùng chủ đề

“Làng lu” ở Bình Dương

(NLĐO) - Trải qua thăng trầm lịch sử và những thay đổi của đời sống, xã hội, làng lu Tương Bình Hiệp vẫn giữ cách thức sản xuất thủ công truyền thống ...

Hội An tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật đặc sắc phục vụ người dân và du khách

(Tổ Quốc) - Nhân dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, thành phố Hội An (tỉnh Quảng Nam) tổ chức nhiều hoạt động văn hóa-nghệ thuật, vui chơi-giải trí sôi nổi, phục vụ nhân dân và du khách du xuân. ...

Phong phú, đa dạng giải trí ngày Tết

Công chúng có nhiều chọn lựa nhu cầu giải trí ngày Tết tại nhà hay ở các rạp chiếu phim, sân khấu và các hoạt động văn hóa nghệ thuật công cộng ...

“Cứu tinh” của các game show truyền hình

Văn hóa truyền thống được khai thác, chuyển tải đến người xem một cách sinh động đang là "át chủ bài" của không ít game show truyền hình ...

Nhiều hoạt động văn hóa – du lịch đặc sắc tại Lễ hội Thần Tài dịp Tết Nguyên đán 2025

(Tổ Quốc) - Lễ hội Thần Tài 2025 mang đậm nét đẹp văn hoá tín ngưỡng lâu đời, nhằm mang đến cho người dân và du khách niềm vui, phúc lành, sự hoan hỉ giúp khai trí, dưỡng tuệ đồng thời góp phần giữ gìn, phát huy những giá trị truyền...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Không gian giải trí điện ảnh lý tưởng mùa Tết Ất Tỵ 2025

(Tổ Quốc) - Khép lại năm 2024 thành công, Galaxy Cinema ghi dấu ấn với người yêu điện ảnh sự ra mắt hai cụm rạp chuẩn mới, đầy đột phá sau Galaxy Sala (TP. Thủ Đức, Thành phố Hồ Chí Minh) là Galaxy Parc Mall Q8 (Quận 8, Thành phố...

Di sản âm nhạc của người Đà Lạt

(Tổ Quốc) - Ngày 31/10/2023 đánh dấu một cột mốc đáng nhớ cho thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng, khi chính thức trở thành thành viên tiếp theo của Việt Nam gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO (UCCN) trong lĩnh vực Âm nhạc,...

Sáng tạo vị nhân yếu tố khác biệt xây dựng thương hiệu Thành phố Sáng tạo

(Tổ Quốc) - Kinh tế sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia. Khi một quốc gia thúc đẩy ngành công nghiệp sáng tạo, nó không chỉ tạo ra giá trị kinh tế trực tiếp mà còn giúp nâng cao hình...

Thương hiệu Thành phố Sáng tạo Việt Nam

(Tổ Quốc) - Việt Nam hiện đã có 3 thành phố (Hà Nội, Hội An và Đà Lạt) gia nhập Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu của UNESCO (UCCN), với ba lĩnh vực lần lượt khác nhau là Thiết kế, Thủ công và nghệ thuật dân gian và...

Hội An, làng nghề và tài sản của cộng đồng

(Tổ Quốc) - Ngày 31/10/2023, Hội An được UNESCO ghi danh vào Mạng lưới các thành phố sáng tạo toàn cầu (UCCN) trong lĩnh vực Thủ công và nghệ thuật dân gian. ...

Bài đọc nhiều

Dân trồng phật thủ rục rịch phục vụ khách hàng dịp Tết 2025

(CLO) Trước thềm Tết Nguyên đán 2025, người dân làng trồng phật thủ Đắc Sở (huyện Hoài Đức, TP Hà Nội) lại rục rịch phục vụ khách đến mua phật thủ về cúng gia tiên dịp Tết cổ truyền năm nay. ...

Bộ trưởng VHTTDL Mỗi địa phương cần sáng tạo để phát triển du lịch đêm

Đa dạng hóa sản phẩm du lịch đêm: Bài toán cần lời giải sáng tạo Vấn đề thu hẹp đào tạo nguồn nhân lực nghệ thuật cũng được đưa ra thảo luận. Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng thừa nhận rằng, nếu không có...

Ngắm trọn vẻ đẹp vịnh Hạ Long từ đỉnh Ti Tốp

Ngoài bãi cát hình vành trăng lưỡi liềm, đảo Ti Tốp còn nổi tiếng với đài ngắm cảnh giúp du khách chiêm ngưỡng sự bao la, hùng vĩ của Vịnh Hạ Long.

Bỏ phố về quê lương 20 triệu vẫn ngập ngừng muốn trở lại thành phố

Về quê được vài năm, có cuộc sống và công việc ổn định, thậm chí mức thu nhập khá nhưng không ít người vẫn muốn trở lại thành phố. Vì lý do gì? Học hết cấp 3, theo định hướng của gia đình, N.M....

Cùng chuyên mục

Tích cực đưa Tuy Hòa trở thành đô thị xanh, thông minh

Hướng tới mục tiêu đưa Tuy Hòa trở thành đô thị xanh, thân thiện với môi trường, là đô thị thông minh và phát triển bền vững, Phòng quản lý đô thị TP Tuy Hòa (Phú Yên) tích cực tham gia vào chuyển đổi số và hoàn thiện hệ thống cây xanh. Vận hành Trung tâm Điều hành đô thị thông minh TP Tuy Hòa (IOC), hơn 3 năm qua, đơn vị đã xử lý thành công 917/933 phản ánh,...

Phát nước và bánh mì cho người dân về miền Tây ăn Tết

Nhằm hỗ trợ cho người dân về quê ăn Tết Ất Tỵ 2025, Công an huyện Tháp Mười, tỉnh Đồng Tháp tổ chức trạm dừng chân nghĩa tình, tiếp hàng ngàn chai nước suối và bánh mì cho người dân. ...

Không bận tâm lời dị nghị, bố mẹ phản ứng bất ngờ

Chênh lệch nhau 16 tuổi, bạn gái từng có 2 đời chồng, do đó chuyện tình của "phi công" 9x và người yêu U50 càng được nhiều người quan tâm. ...

‘Tết hải đảo – Xuân yêu thương’ đến với bà con nghèo

Quà nhỏ nhưng chứa đựng tình cảm của cán bộ, chiến sĩ Hải đoàn 42, Bộ Tư lệnh Vùng cảnh sát biển 4 mong muốn gửi đến bà con nghèo ở vùng đất cuối cùng Tổ quốc vui xuân đón Tết. Sáng 26-1, Hải...

Mới nhất

Bình Định duyệt chủ trương thực hiện dự án đường ven biển nối Hoài Nhơn với Quảng Ngãi

Chủ tịch tỉnh Bình Định đồng ý chủ trương thực hiện Dự án Đường ven biển đoạn cầu Thiện Chánh đi Quảng Ngãi với chiều dài hơn 3 km, tổng mức đầu tư dự kiến hơn 1.080 tỷ đồng. Bình Định duyệt chủ trương thực hiện dự án đường ven biển nối Hoài Nhơn với Quảng NgãiChủ tịch tỉnh Bình...

Gamuda Land Việt Nam mở rộng quỹ đất, thúc đẩy dự án QTP tại miền Bắc

Với các dự án khu đô thị đẳng cấp và chiến lược tiên phong trong ngành bất động sản, Gamuda Land đang tiếp tục mở rộng và phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam, một trong những thị trường bất động sản có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất khu vực. Gamuda Land Việt Nam mở rộng quỹ đất, thúc...

Điểm sáng trong thu hút đầu tư FDI và kỳ vọng bứt phá năm 2025

Trong không khí rộn ràng chuẩn bị đón Tết cổ truyền Ất tỵ 2025, UBND tỉnh Thái Bình vừa tổ chức gặp mặt và chúc tết các doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) trên địa bàn. Thái Bình: Điểm sáng trong thu hút đầu tư FDI và kỳ vọng bứt phá năm 2025Trong không...

Ra mắt SSI Digital Ventures, đặt mục tiêu giải ngân 10 triệu USD năm 2025

SSI Digital Ventures được quản lý bởi SSIAM. Nền tảng đầu tư này thành lập với mục tiêu hỗ trợ các start-up công nghệ xây dựng giá trị bền vững thông qua các giải pháp đổi mới sáng tạo. Ra mắt SSI Digital Ventures, đặt mục tiêu giải ngân 10 triệu USD năm 2025SSI Digital Ventures được quản lý bởi...

Mới nhất