Độc chiêu dùng trầm hương vẽ chân dung

Ý tưởng độc chiêu “vẽ” tranh, ảnh bằng trầm hương và bắt đầu với chân dung Bác Hồ, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng của Ngọc Đức khơi nguồn từ chuyến đi dự triển lãm “Trầm hương – Phật giáo” tại Trung Quốc vào tháng 5.2024. Lúc đó, anh tình cờ phát hiện một gian hàng treo những bức tranh làm từ trầm hương với những đường nét thô sơ, đơn điệu, không mang nhiều tính mỹ thuật.

Nhưng khi hỏi về giá, chàng trai sinh ra ở Tiên Phước, một nơi nổi tiếng về trầm hương của tỉnh Quảng Nam, ngỡ ngàng. “Một bức tranh trầm hương rất bình thường, khổ 40 x 40 cm có giá 8.000 tệ, tức gần 36 triệu đồng. Tôi tự hỏi, tại sao Việt Nam không phát triển dòng sản phẩm này, trong khi nguyên liệu nước ta có, nghệ nhân chúng ta cũng cực kỳ xuất sắc”, chàng trai xứ Quảng tâm sự.

“Thế là tôi quyết tâm xây dựng một cơ sở sáng tác tranh, ảnh trầm hương mang bản sắc dân tộc, để tạo ra các tác phẩm tôn vinh quý vật của Việt Nam và thông qua đó còn có thể truyền cảm hứng đến những người đam mê trầm hương về văn hóa của dân tộc mình”, Ngọc Đức nói thêm.

Dành nhiều tâm huyết khi thực hiện chân dung Bác Hồ

Trầm hương được coi là quý vật, nên khi có ý tưởng dùng trầm hương làm chất liệu sáng tác tranh và ảnh, điều Lê Ngọc Đức nghĩ đầu tiên là “tầm quý nhân” để thực hiện chân dung. Và, Ngọc Đức chọn thực hiện chân dung Bác Hồ cùng cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. 

Để tạo nên những bức chân dung vừa giống và thể hiện thần thái của Bác Hồ và cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Ngọc Đức phải có những cộng sự tài hoa trong ngành mỹ thuật, cùng với tình cảm đặc biệt mà ê kíp dành cho Bác Hồ và cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

Mỗi bức chân dung có kích thước 60 x 90 cm, nhưng nghệ nhân phải miệt mài thực hiện hơn nửa tháng mới hoàn thành.

Tác phẩm làm từ chất liệu trầm đạt tính mỹ thuật cao đòi hỏi tuyệt kỹ công phu của các nghệ nhân. Các miếng trầm mỏng khoảng 3-5 mm và chỉ còn lại lớp dầu trầm mới có thể bẻ từng mảnh nhỏ ghép lại tạo hình những tác phẩm nghệ thuật. Nhưng muốn có những miếng trầm như vậy, cần phải mài giũa nhiều lần để loại bỏ hoàn toàn giác của cây dó. Các miếng trầm sau khi làm sạch thì được phân loại thành nhiều gam màu khác nhau, thường thì phân thành 8 gam màu. Từ đó sẽ tạo cho tranh hoặc ảnh nhiều màu sắc và độ đậm nhạt.

Khi thực hiện tác phẩm, nghệ nhân phác thảo hình dáng của tác phẩm lên bản vải canvas. Sau đó chạy những đường nét cơ bản bên ngoài. Càng vào chi tiết, nghệ nhân phải hình dung hoàn toàn tác phẩm trong đầu của mình.

“Cách làm tranh, ảnh bằng chất liệu trầm hương này tương tự nghệ thuật xé dán. Nghệ nhân dán chồng rất nhiều lớp trầm lên nhau, nhìn ở góc độ nào cũng thấy được độ chân thật và cái hồn. Nhiều chỗ, chúng tôi dán chồng 5-6 lớp, tạo cảm giác 3D cho tác phẩm”, Ngọc Đức chia sẻ. 

Ông Hoàng Văn Trưởng, Chủ tịch Hội Thủ công mỹ nghệ trầm hương Tiên Phước (Quảng Nam) hào hứng khi nói về sáng kiến dùng trầm hương mảnh để thực hiện các bức tranh, ảnh  của Lê Ngọc Đức. Theo ông Trưởng, H.Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam có làng nghề thủ công mỹ nghệ trầm hương sản xuất được nhiều sản phẩm được thị trường ưa chuộng như trầm cảnh, chuỗi hạt, vòng đeo tay… Tuy nhiên, ý tưởng dùng trầm mảnh để thực hiện chân dung, tranh của Lê Ngọc Đức là rất hay và độc đáo. 

“Đây là những sản phẩm có tính thẩm mỹ rất cao, đòi hỏi người thực hiện phải là những nghệ nhân tài hoa. Để sản phẩm trầm hương mỹ thuật có giá trị cao cần có những ý tưởng đột phá của những bạn trẻ như Lê Ngọc Đức”, ông Trưởng nói.