Để nhạc nhẹ Việt Nam có thêm một Thanh Lam không dễ

Nhiều lần Thanh Lam đã không phanh lại như ai đó muốn dù khả năng thanh nhạc của chị có thừa, hát gì mà chẳng được. Khán giả nói “cô phá nát bài hát”, “toàn hú với hét”. Lam biết hết, nhưng chị vẫn chọn “phát tiết”, bung tỏa hết nghệ sĩ tính của mình, bất kể khen chê.

Lam là vậy, một người rất thành thực, trong đời sống, tình yêu lẫn ca hát. Để hơn 30 năm, kể từ khi nhạc nhẹ Việt Nam phát triển rực rỡ, hình như chưa có giọng hát nào vượt qua nổi “nữ hoàng”.

Cuốn phim của Thanh Lam

Nhưng đúng như lời bài hát Cuốn phim, cuộc đời trôi hệt như cuốn phim nhiều tập mà ngày hôm sau đôi khi không bắt đầu từ ngày trước. Thanh Lam vừa trở lại với một album rất vừa vặn, hợp tác cùng Nguyễn Vĩnh Tiến (sáng tác) và Trần Đức Minh (giám đốc âm nhạc).

Cuốn phim gồm 12 ca khúc – Phai mờ, Đừng đợi nữa, Hoa dành dành, Giải hạn, Kiều ca, Mạ non ửng mầm, Cắt tiền duyên, Cuốn phim, Trên cành sấu non, Giấc mơ của cha, Tướng phu thê, Trên đỉnh Ngọa Vân – được lựa chọn từ hàng trăm bài mà Nguyễn Vĩnh Tiến viết từ năm 2012 – 2022.

Ở đó là cả một thế giới mà Nguyễn Vĩnh Tiến “đã bay như một cánh chim tan nát cõi lòng” và tiếng hát trung trầm, thật lắng, thật âm tính, nữ tính, tình tứ, bảng lảng dân gian đương đại của Thanh Lam hòa quyện cùng Cuốn phim một cách đầy mê hoặc.

Album đặc tả chân dung người đàn bà hát Thanh Lam ở giai đoạn này. Vẫn ma mị, tràn đầy nhưng đi sâu hơn vào lòng khán giả bằng một thứ âm nhạc gần gũi và giàu cảm xúc nhất.

Giọng hát Thanh Lam khi u tịch, khi sáng bừng. Chị hát như muốn đi vào sương mù, như khát một con sông đầy linh hồn nhưng với một tâm thế khoan thai, đầy tự sự và chia sẻ.

Thế giới đó thoáng chất liêu trai thời hiện đại với những vết tích xa mờ còn rớt lại trong tâm trí, vừa gần nhưng cũng vừa xa. Một cõi ta bà như có như không. Những lá khô rụng đầy cội, những tình yêu phai mờ, tuổi thơ cá quẫy, bước chân mồ hôi đồng…

Giai điệu, ca từ, giọng hát dệt nên một giấc mơ đẹp đã qua nhưng không nỡ quên đi. Âm nhạc như thơ, như họa, như cả bộ phim điện ảnh gọi dậy một miền hoang vu.

Trong album này, Trần Đức Minh, người đứng sau album Những ngón sông ngón tay của Hà Trần năm ngoái, tiếp tục có những bản phối tinh tế, khai thác triệt để âm nhạc của Nguyễn Vĩnh Tiến và chất giọng Thanh Lam.

Các nhạc cụ piano, bass, drums, flute, đàn tranh, đàn nhị, sáo trúc, tiêu… đi dọc album để nâng đỡ tiếng hát.

Ở Giải hạn, cách sử dụng âm méo văng vẳng như tiếng loa gợi ra cả một không gian mênh mông không hồi kết. Ở Phai mờ, cách sử dụng pop, rock như nắng “sôi” lên bờ mương dài thật “ăn” với cách thể hiện đầy năng lượng của ca sĩ. Hay ở Mạ non ửng hồng, tiết tấu lại rộn ràng khác hẳn.

Bài Giấc mơ của cha Thanh Lam hát thật “âm lịch”, như kể chuyện, như tâm tình, gây xúc động. Album kết thúc bằng Trên đỉnh Ngọa Vân, âm nhạc đậm tính thiền nhưng vẫn rất hiện đại. Không bài nào giống bài nào.

Thanh Lam vẫn… trên đường

Nổi danh từ thập niên 1990, Thanh Lam chinh phục khán giả bởi giọng hát đẹp mê hồn, cá tính, táo bạo và đầy bản năng, là “nữ hoàng nhạc nhẹ”. Nhạc sĩ Dương Thụ từng gọi đây là “giọng hát nhạc nhẹ kỹ thuật hàng đầu Việt Nam”.

Đã hơn 30 năm, dẫu có thêm nhiều lớp ca sĩ trẻ, nhiều trào lưu và xu hướng âm nhạc đến rồi đi nhưng Thanh Lam vẫn ở đó. Dẫu ai đó vẫn còn tranh cãi về danh xưng “diva” thì người ta vẫn phải công nhận: để nhạc nhẹ Việt Nam có thêm một Thanh Lam không dễ.

Cùng thế hệ của chị, không ít người đã tạm ngưng tiếng hát như xong sứ mệnh của mình. Còn Thanh Lam vẫn đi show như đi chợ. Mỗi lần lên sân khấu lại năng lượng ngùn ngụt. Rồi tham gia game show “chơi” cùng các “cháu”, hòa nhập cùng âm nhạc gen Z.

Trên sân khấu Our song, Thanh Lam không chỉ hát hay mà còn hài hước, khán giả gọi vui là “cây hài nhân dân”. Nhìn Thanh Lam mặc áo bà ba và đu dây hát Áo mới Cà Mau, không ít người thót tim lo nhưng chị vẫn cười tươi rói.

Khán giả gặp một Thanh Lam lắng lại, đằm hơn nhưng gần gũi hơn với lớp khán giả mới. Giọng hát ấy vẫn chứa đầy bí mật và tâm tình của một người đàn bà hát lúc nào cũng thành thật, háo hức với tất cả mọi sự trên đời.

Hóa ra Thanh Lam chưa khi nào thỏa hiệp với những định danh mà ai đó khoác lên mình. Chị khước từ tất cả để bước vào những cuộc phiêu du mới. Người đương thời ấy vẫn đang trên đường, trong những mùa mạ non ửng hồng của đời nghệ sĩ.