Trang chủKhoa học - Công nghệKhoa họcĐê đá hé lộ kỳ quan kỹ thuật thủy lực bên sông...

Đê đá hé lộ kỳ quan kỹ thuật thủy lực bên sông Nile


Người Ai Cập và Nubia cổ đại xây dựng mạng lưới đê đập rộng khắp trên sông Nile, giúp trồng hoa màu trên đất khai hoang mà không cần tưới tiêu.





Khai quật một con đê ở kênh dẫn nước khô cạn hé lộ lớp phù sa sông Nile dày tích tụ. Ảnh: Đại học Tây Australia

Khai quật một con đê ở kênh dẫn nước khô cạn hé lộ lớp phù sa sông Nile dày tích tụ. Ảnh: Đại học Tây Australia

Một nhóm nhà nghiên cứu phát hiện mạng lưới đê đá khổng lồ dọc theo sông Nile ở Ai Cập và Sudan cho biết những con đê sông này hé lộ một dạng kỹ thuật thủy lực đặc biệt lâu đời tại thung lũng sông Nile và mối liên hệ giữa người Nubia và Ai Cập cổ đại. Những phát hiện từ Dự án nghiên cứu Tây Amara của Bảo tàng Anh được công bố trên tạp chí Geoarchaeology, Phys.org hôm 13/6 đưa tin.

“Chúng tôi sử dụng ảnh vệ tinh, drone và khảo sát trên mặt đất, cũng như nguồn lịch sử, để xác định gần 1.300 đê sông giữa nam Ai Cập và Sudan”, tiến sĩ Matthew Dalton ở Đại học Tây Australia, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết.

Hàng trăm đê sông trong số này giờ đây chìm dưới hồ chứa nước đập Aswan. Nhiều đê sông khác nằm trên sa mạc, bên trong những kênh dẫn khô cạn. Các nhánh sông Nile ở Sudan có nhiều kênh dẫn và chúng bị khô cạn khi lưu lượng sông giảm do biến đổi khí hậu, theo giáo sư Jamie Woodward ở Đại học Manchester, đồng tác giả nghiên cứu.

Các nhà khoa học sử dụng kỹ thuật tìm niên đại bằng đồng vị carbon và phát quang để xác định một số đê ở kênh dẫn cổ đại được xây cách đây hơn 3.000 năm. Chúng giữ lại phù sa màu mỡ trong suốt mùa lũ hàng năm trên sông Nile, cho phép trồng hoa màu trên đất khai hoang này mà không cần tưới tiêu. Kỹ thuật thủy lực như vậy được tiến hành đầu tiên bởi cộng đồng Nubia bản xứ trong vùng cũng như cư dân ở những thị trấn hình thành sau này tại Ai Cập.

Nhóm nghiên cứu cũng nhận dạng nhiều đê đá lớn ở sông Nile, một số dày tới 5 m và dài 200 m. Đó là những đập thấp dẫn hướng dòng chảy và hỗ trợ tàu thuyền đi qua khúc sông chảy siết. Theo Dalton, công trình đóng vai trò quan trọng giúp các cộng đồng phát triển thịnh vượng và trồng lương thực trong môi trường khắc nghiệt hàng nghìn năm trước.

An Khang (Theo Phys.org)




Source link

Cùng chủ đề

TikTok bắt đầu khôi phục dịch vụ trên đất Mỹ, ByteDance gửi lời cảm ơn ông Donald Trump

TikTok bắt đầu khôi phục dịch vụ vào cuối ngày chủ nhật, chỉ sau 1 ngày "tắt sóng", khi Tổng thống đắc cử Donald Trump tuyên bố sẽ "giải cứu" quyền truy cập ứng dụng tại Hoa Kỳ. ...

Tòa án Tối cao Mỹ từ chối “giải cứu”, TikTok sắp “hết cửa” tại Hoa Kỳ?

Tòa án Tối cao Mỹ hôm nay (17/1) đã từ chối giải cứu TikTok trước đạo luật buộc công ty mẹ ByteDance phải thoái vốn hoặc ứng dụng video ngắn phổ biến này bị cấm tại Hoa Kỳ vào 19/1 vì lý do an ninh quốc gia. ...

RedNote thu hút gần 3 triệu “người tị nạn TikTok” trong một ngày

Ứng dụng mạng xã hội RedNote - được biết đến ở Trung Quốc với tên gọi Xiaohongshu, đã thu hút gần 3 triệu người dùng tại Hoa Kỳ chỉ trong một ngày hồi đầu tuần này, khi làn sóng những người tự xưng là "người tị nạn TikTok" tham gia. ...

TikTok lên kế hoạch 19/1 đóng cửa tại Mỹ, người dùng đổ xô sang mạng xã hội khác

TikTok đã lên kế hoạch đóng cửa đối với người dùng Hoa Kỳ vào chủ nhật tuần này (19/1), khi lệnh cấm ứng dụng này có hiệu lực, trừ phi Tòa án Tối cao Mỹ ngăn chặn. Thời gian gần đây, người dùng TikTok bắt đầu chuyển sang mạng xã hội khác để thay thế. ...

TikTok lên kế hoạch dừng hoạt động tại Mỹ từ ngày 19/1

DNVN - Ngày 15/1, mạng xã hội TikTok, với 170 triệu người dùng tại Mỹ, đã thông báo sẽ hoàn toàn ngừng hoạt động tại quốc gia này từ ngày 19/1, nếu lệnh cấm được Quốc hội Mỹ phê duyệt chính thức có hiệu lực. ...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Suntory Pepsico sẽ chuyển 4 dây chuyền từ TP HCM về Long An

4 dây chuyền sản xuất nước có ga và Aquafina với công suất gần 450 triệu lít mỗi năm của Pepsico sẽ chuyển về Long An. Trong báo cáo đánh giá tác động môi trường mới nhất của dự án tại Long An, Công ty TNHH Nước giải khát Suntory PepsiCo Việt Nam (SPVB) cho biết sẽ chuyển 4 dây chuyền sản xuất từ nhà máy tại Quận 12, TP HCM về lắp đặt tại Khu công nghiệp Hựu Thạnh,...

Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đánh giá phiên đối thoại báo cáo UPR của đoàn Việt Nam

Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đỗ Hùng Việt cho biết Việt Nam đã có một phiên đối thoại UPR rất thành công với sự tham gia của đông đảo các nước thành viên Liên hợp quốc. Ngày 10/5 (giờ Thụy Sĩ), Nhóm làm việc về Cơ chế rà soát định kỳ phổ quát (UPR) chu kỳ IV của Hội đồng Nhân quyền Liên hợp quốc đã đồng thuận thông qua Báo cáo quốc gia UPR của Việt Nam. Chia sẻ với...

Khối sỏi san hô chiếm gần hết thận người phụ nữ

TP HCMBà Phương, 59 tuổi, bị sỏi thận nhiều năm, ba tháng nay đau thắt lưng nhiều hơn, bác sĩ phát hiện khối sỏi san hô 7 cm to gần bằng quả thận. Ngày 9/5, thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Tân Cương, Phó khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu - Thận học - Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết khối sỏi san hô nhiều nhánh nằm ở thận phải bệnh nhân, gần...

Venezuela trở thành quốc gia đầu tiên mất tất cả sông băng 

Venezuela từng có 6 sông băng rộng 1.000 km2 vào năm 1910, nhưng chúng nhanh chóng trở thành những vùng băng nhỏ không đủ tiêu chuẩn xếp loại sông băng. Sông băng Humboldt hiện nhỏ đến mức được phân loại là cánh đồng băng. Ảnh: Jorge ferrer Sự biến mất của sông băng cuối cùng, Humboldt, đưa Venezuela về nhất trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên trong thời hiện đại chứng kiến toàn bộ sông băng tan...

Cuộc chiến pháp lý dài hơi giữa TikTok với chính phủ Mỹ

TikTok và ByteDance kiện chính phủ Mỹ về đạo luật có thể cấm ứng dụng này, châm ngòi cuộc chiến pháp lý có thể kéo dài đến giữa năm 2025. TikTok và công ty mẹ ByteDance, trụ sở Trung Quốc, ngày 7/5 đệ đơn kiện lên Tòa phúc thẩm liên bang Quận Columbia, sau khi Tổng thống Joe Biden ngày 24/4 ký ban hành Đạo luật Bảo vệ người Mỹ khỏi ứng dụng do đối thủ nước ngoài kiểm...

Bài đọc nhiều

Yamaha Jupiter Z1 2024 xuất hiện với giá 30 triệu đồng

Yamaha Jupiter Z1 2024 có kích thước tổng thể 1935mm x 680mm x 1065mm, độ cao yên 765mm, khoảng sáng gầm 150mm, sử dụng kết cấu đèn pha hai mắt với bóng đèn halogen đặt đầu xe còn đèn xi nhan trước được đưa xuống mặt nạ trước. ...

Ra mắt đồng hồ cơ Leica ZM 11 có giá 200 triệu đồng

Leica ZM 11 là sản phẩm kế nhiệm của ZM 1 và ZM 2. ZM 11 đi kèm mặt số hai lớp của nó thay đổi diện mạo dựa trên góc nhìn, nhằm mô phỏng “sự quyến rũ tinh tế của ánh sáng mặt trời xuyên qua rèm”.  ...

Canon ra mắt chiếc máy ảnh nhỏ gọn mới

Máy ảnh Canon PowerShot V10 chỉ nặng khoảng 198g, người dùng có thể dễ dàng bỏ vào túi và đột phá phong cách. Máy ảnh tích hợp micrô và chân đế tích hợp, cho phép các vlogger tạo nội dung hấp dẫn để đăng tải lên xã hội. Được thiết kế...

Hàng triệu người dùng Việt đang bị lừa bởi website giả mạo Zalo

Ngày 8-10, Công ty an ninh mạng Bkav cho biết có 2 địa chỉ là zaloweb.me và zaloweb.vn đều là các website giả mạo do kẻ xấu tạo ra để lừa người sử dụng.Điều đáng nói, hai địa chỉ này luôn nằm trên tốp đầu kết quả khi người dùng tìm kiếm từ khóa “zalo web” trên Google. Do đó, chỉ 2...

Hệ giải pháp hạ tầng Bizfly Cloud giúp doanh nghiệp Việt bứt phá “nhanh” để tăng tốc chuyển đổi số

Từ kinh nghiệm ứng dụng công nghệ thành công trong giai đoạn chuyển đổi số của VCCorp Sở hữu nền tảng công nghệ quảng cáo trực tuyến Admicro phục vụ trên 50 triệu người dùng (chiếm trên 90% tổng số người dùng Internet tại Việt Nam), cùng hơn 200 website uy tín, trong đó, có nhiều trang thuộc top đầu lượng truy cập (CafeF, Cafebiz, Kênh 14, Afamily…), phục vụ hàng tỷ lượt xem mỗi tháng, VCCorp...

Cùng chuyên mục

Quảng Ninh hoàn thành sửa chữa nhiều công trình trọng điểm trước Tết

TPO - Các công trình trọng điểm bị ảnh hưởng do bão số 3 như Trung tâm tổ chức hội nghị tỉnh; Cung quy hoạch, Bảo tàng - thư viện tỉnh; Cột đồng hồ; Khu huấn luyện, thi đấu Đại Yên được tỉnh Quảng Ninh gấp rút sửa chữa và hoàn thành xong trước Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025. 24/01/2025 | 09:14 ...

Canada bắt được tín hiệu radio lặp lại từ “thế giới hình elip”

(NLĐO) - Từ một thế giới cách Trái Đất 2 tỉ năm ánh sáng, tín hiệu radio "vô lý" đã chạm đến hệ thống kính thiên văn CHIME ở British Columbia - Canada. ...

Phát hiện rùng rợn nơi “hành tinh gió và lửa”

(NLĐO) - Các nhà khoa học vừa tìm thấy điều vô cùng chết chóc nơi thế giới từng được gọi với cái tên ngọt ngào "hành tinh kẹo bông". ...

Trung Quốc tổ chức cuộc đua giữa người và Robot hình người

Trung Quốc sẽ tổ chức cuộc đua half marathon (21,0975 km) đầu tiên trên thế giới giữa người và robot hình người. Cuộc đua sẽ diễn ra vào tháng 4/2025 tại quận Đại Hưng, Bắc Kinh. ...

Kim cương Botswana tiết lộ thế giới kỳ lạ ẩn bên trong Trái Đất

(NLĐO) - Một viên kim cương đặc biệt đã tiết lộ những đại dương mênh mông trên mặt đất chỉ như một vũng nước so với thế giới đang ẩn sâu bên trong Trái Đất. ...

Mới nhất

Thiên thạch cổ đại lớn gấp 4 lần núi Everest đã mang sự sống đến trái đất?

Một thiên thạch cổ đại có kích thước lớn gấp 4 lần núi Everest đã gây ra đợt sóng thần lớn chưa từng...

Quảng Ninh hoàn thành sửa chữa nhiều công trình trọng điểm trước Tết

TPO - Các công trình trọng điểm bị ảnh hưởng do bão số 3 như Trung tâm tổ chức hội nghị tỉnh; Cung quy hoạch, Bảo tàng - thư viện tỉnh; Cột đồng hồ; Khu huấn luyện, thi đấu Đại Yên được tỉnh Quảng Ninh gấp rút sửa chữa và hoàn thành xong trước Tết Nguyên đán Ất...

TP.HCM: Thủy hải sản, rau củ… về chợ tăng nhưng cần bám sát diễn biến giá dịp Tết

Lượng hàng thủy hải sản về TP.HCM đã tăng, chủng loại phong phú, nhưng lãnh đạo TP.HCM yêu cầu Sở Tài chính, Sở Công Thương... phải phối hợp chặt chẽ giám sát, đảm bảo không xảy ra tình trạng tăng giá đột biến. ...

Mới nhất