Để bóng đá Việt Nam là đất lành với cầu thủ Việt kiều

Cầu thủ Việt kiều khó tìm chỗ đứng

Trước khi Thomas Mai Veeren (tên tiếng Việt là Mai Công Thành) được HLV Cristiano Roland triệu tập lên U.17 VN để chuẩn bị cho vòng chung kết U.17 châu Á 2025, cũng có một cầu thủ Việt kiều khác từng thử sức ở đội U.17 hồi tháng 9.2024. Đó là Maxwell James Peereboom, sinh năm 2008, mang hai dòng máu VN và Úc, từng chơi cho Gold Coast Knights, một trong những CLB hàng đầu tại giải National Premier Leagues Queensland (Úc). Có hồ sơ đẹp, nhưng Maxwell không thuyết phục được ban huấn luyện U.17 VN, khi anh vắng mặt ở đợt tập trung này.

Câu chuyện của Maxwell nói lên hai vấn đề. Trước tiên, ban huấn luyện U.17 VN đang tích cực tìm kiếm các nhân tài Việt kiều, điều không thường xuyên xảy ra ở các đội tuyển trẻ VN. Đồng thời, các cầu thủ này dù có thể hình và tư duy kỹ – chiến thuật tốt, nhưng chưa chắc đã khẳng định được mình.

Khi HLV Philippe Troussier nắm quyền ở U.23 VN, ông từng gọi Andrej Nguyễn An Khánh thử chân. Andrej trưởng thành từ nền bóng đá phát triển ở châu Âu (CH Czech), từng được gọi lên U.19 CH Czech. Tuy nhiên, cũng giống HLV Roland, ông Troussier không lựa chọn cầu thủ Việt kiều này.

Tương tự, dù ở lứa U.22 bóng đá VN đang có những cầu thủ Việt kiều như Viktor Le (Hà Tĩnh) hay Zan Nguyễn (TP.HCM), song không có gì đảm bảo HLV Kim Sang-sik sẽ triệu tập những gương mặt này lên tuyển. Bởi nhìn rộng ra ở cả đội tuyển quốc gia lẫn các đội trẻ, số lượng cầu thủ Việt kiều từng chứng tỏ được năng lực thực ra không nhiều. Thủ môn Đặng Văn Lâm (mang hai dòng máu VN và Nga) là một trong số ít gương mặt có chỗ đứng, khi trấn giữ cầu môn đội tuyển từ năm 2017 đến nay, từng giúp đội tuyển VN vô địch AFF Cup 2018, lọt vào tứ kết Asian Cup 2019 và vòng loại thứ ba World Cup 2022. Số còn lại, từ Michal Nguyễn, Adriano Schmidt trước đây đến Nguyễn Filip bây giờ đều chật vật. Dù từng chơi bóng 8 năm ở châu Âu trong màu áo Slovan Liberec và Slovacko (giải vô địch CH Czech), nhưng Filip vẫn đang phải cạnh tranh để giành chỗ đứng ở đội tuyển VN.

Ở các cấp độ U.22, U.20 hay U.19, dấu ấn Việt kiều còn mờ nhạt hơn nữa.

Đi tìm lời giải

Bóng đá VN đối mặt thực tế trớ trêu khi những cầu thủ Việt kiều đẳng cấp như Jason Quang Vinh (CLB Công an Hà Nội), Adou Minh (Hà Tĩnh) hay Patrik Lê Giang (TP.HCM) chưa có quốc tịch VN. Còn những cầu thủ Việt kiều có quốc tịch thì lại đang phải vất vả cạnh tranh để có chỗ đứng.

Với câu hỏi tại sao cầu thủ Việt kiều chưa để lại dấu ấn, chuyên gia Đoàn Minh Xương (Trưởng ban Bóng đá học đường Liên đoàn Bóng đá TP.HCM) cho rằng để thành công trong bóng đá thì việc có chuyên môn thôi là chưa đủ. “Các cầu thủ cần thích nghi tốt cả về văn hóa, lối sống, ngôn ngữ để hòa nhập với tập thể”, ông Xương khẳng định.

Trong đó, rào cản ngôn ngữ đang khiến nhiều cầu thủ khó hòa nhập. Những người thích nghi tốt từ xưa đến nay như Hồng Quân, Văn Lâm đều nói tiếng Việt trôi chảy, trong khi Filip giao tiếp bằng tiếng Việt chưa tốt dù đã học hơn 1 năm qua, dẫn đến không được lựa chọn bắt chính vì không đảm bảo việc thông tin với các hậu vệ. Các cầu thủ Việt kiều ở V-League và các đội trẻ hiện nay chủ yếu nói tiếng Anh hoặc tiếng Pháp, nên khó kết nối với đồng đội cả trong lẫn ngoài sân cỏ.

HLV Roland nhấn mạnh, tiền vệ Thomas Mai Veeren phải nỗ lực giành lấy chỗ đứng ở U.17 VN. Không có ưu ái nào, dù cầu thủ trẻ này có thể hình và tư duy tốt nhờ quãng thời gian ở Hà Lan. Bóng đá là môn chơi tập thể nên các cầu thủ Việt kiều cần “nhập gia tùy tục”, tìm được sợi dây kết nối bền chặt với đồng đội

Ông Xương phân tích thêm: “Dùng cầu thủ Việt kiều hay nhập tịch ở vị trí nào thì chúng ta cũng cần có chiến lược dài hạn, liên kết chặt chẽ với đấu pháp của HLV trưởng”.

Do đó, cầu thủ Việt kiều sẽ cần thêm thời gian để in dấu ấn trong thành công của bóng đá VN.