Đào tạo diễn viên trăm hoa đua nở

CHÍNH QUY, CHUYÊN NGHIỆP

Nói về công tác đào tạo diễn viên chính quy, chuyên nghiệp thì Trường ĐH Sân khấu – điện ảnh TP.HCM tọa lạc ở đường Cống Quỳnh, Q.1 là địa chỉ tin cậy. Tiếp đó là Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật TP.HCM ở đường Nam Quốc Cang, Q.1. Hai ngôi trường này có quy chế tuyển sinh khá cao, đòi hỏi thí sinh có bằng tốt nghiệp lớp 12 hoặc đang học lớp 12 trong thời gian xét tuyển, bên cạnh đó là tiêu chí về ngoại hình, năng khiếu…

Theo NSƯT Đặng Thanh Nga, giảng viên 14 năm của Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật TP.HCM: “Nghệ thuật đôi khi là một ẩn số. Có những em ngoại hình có thể không như tiêu chuẩn của số đông nhưng lại diễn rất hay. Nên trường chúng tôi không quá khe khắt khi tuyển ngoại hình, mà quan trọng là các em phải có năng khiếu”. Những trường này đều học 3 – 4 năm mới tốt nghiệp, và học phí khá thấp vì là của nhà nước, khoảng 4 – 5 triệu đồng mỗi học kỳ. Đặc biệt, hai trường này có đào tạo ngành đạo diễn.

Một số trường tư nhân cũng mở mã ngành nghệ thuật đào tạo diễn viên, chẳng hạn Trường ĐH Văn Lang, Trường ĐH Công nghệ TP.HCM, Trường Cao đẳng Văn hóa nghệ thuật và du lịch Sài Gòn, học phí có thể cao gấp đôi trường nhà nước, và cũng phải học 3 – 4 năm mới được tốt nghiệp. Tất cả các trường này đều tham khảo giáo trình của Trường ĐH Sân khấu – điện ảnh và thiết kế chương trình tương đương, đủ các môn, đồng thời mời những nghệ sĩ tên tuổi về dạy.

Đạo diễn Đức Bảo, dạy cùng lúc 2 – 3 trường lẫn lò đào tạo Hồng Vân, kinh nghiệm sư phạm dày dặn, nói: “Tất nhiên chúng tôi không tuyển sinh quá gay gắt như trường chính quy, nhưng vẫn phải bảo đảm chất lượng cho các em làm nghề, bảo đảm uy tín của trường”.

LÒ ĐÀO TẠO TƯ NHÂN

Nhiều em không có điều kiện vào trường chính quy thì sẽ vào các lò đào tạo tư nhân. Rất nhiều sân khấu mở khóa dạy nghề diễn viên, như sân khấu Hồng Vân đã dạy 29 khóa, sân khấu Quốc Thảo 18 khóa, sân khấu Trịnh Kim Chi cả chục khóa, sân khấu Hoàng Thái Thanh cũng được 2 khóa.

Đạo diễn Quốc Thảo nói: “Các em đi học với mục đích khác nhau. Có em muốn làm diễn viên chuyên nghiệp, nhưng có em chỉ muốn bổ sung cho nghề đang làm, như MC, tổ chức sự kiện, hoạt động của cơ quan, marketing, hoặc làm Vlog, TikTok… thì theo các lớp ngắn hạn sẽ thuận lợi hơn. Bởi các em vẫn được học đủ 7 môn căn bản là: Kỹ thuật biểu diễn, Hình thể, Tiếng nói sân khấu, Múa, Thanh nhạc, Hóa trang, Diễn xuất trước ống kính”.

Thường mỗi khóa 6 tháng, học phí mỗi tháng trên dưới 3 triệu đồng. Theo NSND Hồng Vân: “Học khóa cơ bản là đủ để làm sự kiện, thêm khóa nâng cao đủ làm kênh giải trí, Vlog, TikTok. Chúng tôi cũng sẽ chọn những em xuất sắc để vào khóa chuyên sâu, đào tạo thành lực lượng chuyên nghiệp kế thừa cho sân khấu và điện ảnh”.

Như vậy, người học tùy theo nhu cầu mà lựa chọn, cơ động hơn trường chính quy. Có thể nói, các lò đào tạo tư nhân là nguồn cung cấp diễn viên rất nhanh và phong phú cho truyền thông, giải trí. Nhiều em sau khi học xong tại đây sẽ cứng tay nghề hơn và tiếp tục thi vào trường chính quy dễ dàng, như em Võ Thị Trang Nhã tốt nghiệp từ lò của NSND Hồng Vân, khi thi vào khoa Đạo diễn Trường ĐH Sân khấu – điện ảnh, em cho biết cảm thấy bớt áp lực.

TỐN KÉM VÀ NĂNG ĐỘNG

Thật ra, nếu so sánh, học phí của các trường lẫn lò đào tạo đều không cao so với các ngành khác – có khi lên đến vài chục triệu đồng mỗi năm, nhưng nghề diễn viên và đạo diễn lại đòi hỏi những tốn kém khác. Mỗi học kỳ, các em phải làm tiểu phẩm, biến đoạn, tốn cũng vài triệu đến cả chục triệu đồng, khi tốt nghiệp thì làm vở dài, tốn cả trăm triệu hoặc hơn. Bởi các chi phí về cảnh trí, trang phục, âm nhạc, âm thanh, ánh sáng, diễn viên… cộng lại sẽ thành con số lớn.

Chính vì vậy, sinh viên các lớp diễn viên đều rất năng động, sáng tạo. NSƯT Đặng Thanh Nga nói: “Các em có truyền thống là lứa ra trường trước sẽ quay lại hỗ trợ đàn em, không lấy tiền thù lao. Hoặc các em mày mò sáng chế đạo cụ, trang phục, giảm phần mua hoặc thuê. Cái khó tự nhiên ló cái khôn. Thầy cô chúng tôi cũng có hướng dẫn các em một số vấn đề về chế tác đạo cụ, nhưng chủ yếu vẫn là sự năng động, sáng tạo của các em”.

Đạo diễn – NSND Trần Ngọc Giàu khẳng định: “Không có gì là thừa. Ngày xưa khi tôi mới tốt nghiệp sân khấu, chưa có vị trí chính thức, thì tôi làm đủ thứ, từ âm thanh, ánh sáng, trang trí… Cho nên sau này khi dựng vở, tôi nắm rất chắc từng bộ phận đó, điều khiển dễ dàng hơn”.