Đang tới chỗ hấp dẫn thì quảng cáo chen ngang hết sức vô duyên

Quảng cáo cũng phải tính đến nhu cầu của bạn đọc

Chiều nay (25/11), tham gia thảo luận ở hội trường Quốc hội về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quảng cáo, đại biểu Quốc hội (ĐBQH), Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) đóng góp ý kiến về quảng cáo trên báo in.

Ông chỉ ra rằng, hiện nay trước sự phát triển của quảng cáo trên mạng, thị phần quảng cáo trên báo in giảm mạnh. Việc điều chỉnh diện tích quảng cáo trên báo in chưa giải quyết căn bản khó khăn của các cơ quan báo chí trong việc thực hành tự chủ tài chính.

“Vì vậy, đề nghị nghiên cứu phương án lược bỏ giới hạn tỉ lệ diện tích quảng cáo trên báo, tạp chí truyền thống; để cho cơ quan báo chí tự quyết định theo nhu cầu quảng cáo của bạn đọc, thị trường”, đại biểu đề xuất.

Tuy đề xuất “việc quảng cáo là của cơ quan báo chí đó”, nhưng đại biểu Hòa vẫn cho rằng, bạn đọc thấy quảng cáo nhiều quá thì có thể họ sẽ tẩy chay, tờ báo không phát triển, không có doanh thu.

Về quảng cáo trên báo nói, báo hình, đại biểu đề cập thời gian qua, có trường hợp xem phim, hoặc nội dung khác, khi đang tới chỗ hấp dẫn, tự dưng cắt ngang đem ra quảng cáo.

Cho rằng đây là điều “hết sức là vô duyên, không tôn trọng khách hàng”, đại biểu đề nghị cần quy định quảng cáo trong thời điểm nào cho phù hợp.

Đồng thời, đại biểu Hòa đề xuất cần quy định người truyền thông tin quảng cáo phải chịu trách nhiệm về nội dung quảng cáo và sản phẩm mà mình quảng cáo.

Bởi khi người quảng cáo rất có uy tín như MC, nghệ sĩ nổi danh, sẽ khiến người dân tin sản phẩm đó tốt. Nhưng thực tế sản phẩm quảng cáo kém chất lượng, thì chẳng khác nào quảng cáo cho sản phẩm dởm, giả, gian, người quảng cáo chỉ biết hưởng tiền bỏ túi.

Ngoài ra, đại biểu cho rằng, cấp phép công trình quảng cáo cần thiết phối hợp với các quy định pháp luật về xây dựng, về an toàn giao thông đường bộ.

“Như hình thức quảng cáo dán tờ in trên cột điện hiện nay rất phổ biến, nên có quy định rạch ròi, cụ thể. Tôi nghĩ quảng cáo trên trụ điện cũng được, không ảnh hưởng gì nếu có được cấp phép”, đại biểu nói.

Không phải thiếu diện tích mà thiếu quảng cáo

Tranh luận về diện tích quảng cáo trên báo in, ĐBQH Đỗ Chí Nghĩa (đoàn Phú Yên) cho biết, các ý kiến của các ĐBQH đều nêu quan điểm, việc nới diện tích quảng cáo trên báo in sẽ giúp cho các cơ quan báo chí thực hiện tốt hơn cơ chế tự chủ tài chính và tốt hơn trong hoạt động của mình.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay các cơ quan báo chí gặp khó khăn không phải vì thiếu diện tích quảng cáo mà khó nhất là thiếu quảng cáo.

Các doanh nghiệp, các nhà quảng cáo có nhiều phương thức quảng cáo khác nữa hiệu quả hơn báo in.

Thị trường có thể biến động, do đó, đại biểu Đỗ Chí Nghĩa ủng hộ phương thức nên giao cho các cơ quan báo chí tự chủ diện tích quảng cáo này.

Tuy nhiên, đại biểu Nghĩa bày tỏ lo lắng nếu giao tự chủ, tự quyết diện tích quảng cáo này thì có thể dẫn đến một số cơ quan báo chí có lượng bạn đọc ổn định, lượng phát hành ổn định hoặc báo do ngân sách nhà nước bảo đảm mà lại tăng diện tích quảng cáo lên thì rất phản cảm. Báo, tạp chí là do thị trường quyết định, do bạn đọc quyết định.

“Nên để cơ quan báo, tạp chí quyết định diện tích quảng cáo trên báo in, trừ cơ quan báo chí đặc thù, cơ quan báo chí sử dụng ngân sách nhà nước, các cơ quan báo chí đặt hàng, các báo được bao tiêu sản phẩm…”, ông Nghĩa đề xuất.

Đồng thời, vị đại biểu cho rằng nên giao cho Chính phủ quy định chi tiết vớicác cơ quan báo chí đặc thù, báo do ngân sách nhà nước bảo đảm. Còn lại nên quy định mở để hiệu quả, phù hợp với điều kiện kinh tế thị trường hiện nay khi người đọc rất tinh tường, sẽ lựa chọn những sản phẩm đứng đắn, đàng hoàng và có trách nhiệm với công chúng, với xã hội.

Việt Nam thất thu hơn 1.000 tỉ đồng từ quảng cáo trực tuyến

ĐBQH Thạch Phước Bình (đoàn Trà Vinh) bày tỏ mong muốn việc sửa đổi, bổ sung dự thảo luật lần này quan tâm đến các quy định về quản lý và xử lý các vi phạm trong hoạt động quảng cáo.

Đại biểu cho biết, dự thảo Luật Quảng cáo 2012 chủ yếu điều chỉnh các hình thức quảng cáo truyền thống, chưa có quy định cụ thể về quảng cáo trực tuyến. Hiện nay, hơn 70% các trường hợp vi phạm quảng cáo trực tuyến bị xử lý chậm do thiếu quy định đồng bộ.

Do vậy, đại biểu đề nghị cần bổ sung điều khoản chuyên biệt về quảng cáo trực tuyến vào trong dự thảo luật.

Theo đó, xây dựng quy định quản lý các hình thức quảng cáo mới bao gồm quảng cáo trên mạng xã hội, quảng cáo ứng dụng trí tuệ nhân tạo…; đưa ra hướng dẫn rõ ràng về trách nhiệm và nghĩa vụ của các bên tham gia quảng cáo (nhà quảng cáo, các nền tảng trực tuyến).

Thành lập cơ chế phối hợp liên ngành, hợp tác giữa Bộ Văn hóa, Thể thao, Du lịch và Bộ Thông tin và Truyền thông và Bộ Công an để xử lý các vi phạm hiệu quả hơn.

Theo đại biểu, thị phần quảng cáo tại Việt Nam hiện nay chủ yếu nằm trong tay các nền tảng xuyên biên giới như Facebook, Google, Tiktok… Năm 2023, các nền tảng này chiếm 75% doanh thu quảng cáo, trong khi báo chí truyền thống chỉ chiếm dưới 10%.

Đáng chú ý, các nền tảng này thường không đăng ký đầy đủ hoạt động tại Việt Nam hoặc chỉ đăng ký một phần dẫn đến việc không thể quản lý thuế một cách hiệu quả. Năm 2023, Việt Nam thất thu hơn 1.000 tỉ đồng từ quảng cáo trực tuyến, gây áp lực lên nguồn thu ngân sách quốc gia.

Quan tâm đến việc kiểm soát nội dung quảng cáo trực tuyến, đại biểu đề nghị cần bổ sung quy định bắt buộc các nền tảng phải rà soát và kiểm duyệt nội dung quảng cáo trước khi hiển thị.

Thiết lập chế tài mạnh, yêu cầu gỡ bỏ nội dung vi phạm trong thời hạn 24 giờ. Đặc biệt, nâng mức phạt hành chính đối với hành vi quảng cáo sai sự thật lên đến 2-3 lần lợi ích thu được; công khai danh sách các doanh nghiệp vi phạm để răn đe.

Để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong quảng cáo trực tuyến, đại biểu Thạch Phước Bình yêu cầu các quảng cáo phải ghi rõ thông tin sản phẩm, dịch vụ, đơn vị chịu trách nhiệm và cơ chế hỗ trợ sau bán hàng.

Ban hành chế tài nghiêm khắc đối với việc sử dụng dữ liệu cá nhân khách hàng một cách trái phép; tăng cường tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về quyền riêng tư và bảo vệ thông tin cá nhân.