Đang là thời điểm “vàng” để doanh nghiệp tăng tốc mua lúa cho nông dân

Doanh nghiệp tăng cường mua vào để kích giá lúa

Ông Trần Tấn Đức – Tổng Giám đốc Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood II) cho rằng, giá lúa tăng hay giảm quan trọng ở đầu ra của doanh nghiệp. Ở các năm trước, các công ty có hợp đồng gối đầu, năm nay hầu như không có.

Ngoài ra, việc Ấn Độ cho xuất khẩu trở lại đã làm ảnh hưởng ngay lập tức đến thị trường, bởi lượng xuất khẩu của quốc gia này lên đến 20 triệu tấn/năm, chiếm gần 50% nhu cầu của cả thế giới.

Tuy nhiên, tình hình trên của thị trường rất bình thường, theo quy luật cung cầu. Để kích giá lúa tăng lên, thời điểm này, các doanh nghiệp có thể tăng cường mua vào. Bởi lúa đông xuân có chất lượng gạo tốt hơn so với các vụ còn lại trong năm và giá đang tốt.

Lượng lúa mua vào, các doanh nghiệp có thể trữ hoặc cung ứng cho Vinafood II (Vinafood II vừa trúng thầu bán 100.000 tấn gạo cho Bangladesh). Ngoài ra, còn có từ 80.000 – 100.000 tấn gạo mà Cục Dự trữ Quốc gia triển khai hằng năm.

“Như vậy, Nhà nước sẽ mua được gạo giá hợp lý, chất lượng tốt và hỗ trợ cho việc doanh nghiệp không trữ trong kho nhiều mà chuyển qua kho Nhà nước” – ông Đức phân tích.

Ông Đức nhấn mạnh, nếu làm được vấn đề trên, giá lúa sẽ tăng lên. Từ đầu năm đến nay, Vinafood II đã mua 300.000 tấn gạo, tương đương khoảng 600.000 tấn lúa, qua đó cũng giúp nâng giá lúa cho nông dân.

Có sẵn kho lớn để người dân trữ chờ giá lúa tăng bán ra

Trao đổi với phóng viên Dân Việt, các doanh nghiệp lớn trong ngành lúa gạo ở ĐBSCL cho hay, việc mua bán trong vụ lúa đông xuân vẫn diễn ra liên tục, không xảy ra tình trạng ùn ứ, thậm chí có doanh nghiệp cho hay “chủ nhật còn không dám nghỉ, vẫn phải làm để lúa nông dân tiêu thụ đúng thời điểm”.

Ông Trương Mạnh Linh – đại diện cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Tân Long (Tập đoàn Tân Long) cho biết: “Ngay từ đầu vụ lúa đông xuân, phía công ty đã liên tục thu mua lúa của nông dân. Từ đầu tháng 1 cho đến thời điểm hiện tại, tổng sản lượng lúa mà công ty đã đem về hệ thống để sấy, trữ và sản xuất khoảng 200.000 tấn lúa”.

Hiện công ty vẫn đang tiếp tục thu mua từ các hợp tác xã cũng như là các hộ nông dân để đảm bảo nguồn sản xuất kinh doanh trong thời gian tới đây.

Tổng sức chứa của công ty hiện tại đạt khoảng 300.000 tấn. Trong đó, tổng sức chứa ở nhà máy lúa gạo Hạnh Phúc (huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang) có thể đạt 120.000 tấn lúa. Đặc biệt, các hộ nông dân cũng như hợp tác xã được quyền đưa lúa đến nhà máy gia công (có tính phí) và lưu kho tại đây trong thời gian lâu dài, chờ giá lên bán.

Ông Linh cho hay, mô hình đang thí điểm trên tại nhà máy lúa gạo Hạnh Phúc là đầu tiên ở miền Tây. Phía công ty rất minh bạch trong câu chuyện hàng hóa của nông dân, hợp tác xã đem đến và xuất đi, đúng theo yêu cầu.

Theo lãnh đạo Tập đoàn Tân Long, về thị trường tiêu thụ, Philippines vẫn là thị trường đứng đầu trong nhập khẩu gạo của Việt Nam. Đây là điểm mạnh mà Việt Nam cần phải tiếp tục khai thác, bởi Philippines nhập gạo thơm rất nhiều. Trong khi đó, Ấn Độ lại không có nhiều gạo thơm như Việt Nam và Thái Lan (Thái Lan thì mức độ cạnh tranh đối với giá cả và sản lượng đều không bằng Việt Nam trong những năm vừa qua).

Do vậy, trong thời gian tới, Tập đoàn Tân Long đề nghị cần có những chính sách thúc đẩy hơn thị trường này. Đây cũng cách giúp giá lúa gạo ở ĐBSCL được cải thiện trong thời gian tới.

Hỗ trợ vốn cho doanh nghiệp trữ lúa để kích giá lúa

Ông Nguyễn Ngọc Nam – Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cho rằng, trong năm 2023, Việt Nam xuất khẩu trên 8 triệu tấn gạo, năm 2024 đạt khoảng 9 tấn. Điều này khẳng định, các doanh nghiệp Việt Nam đã chủ động tìm kiếm thị trường, lượng lúa hàng hóa sản xuất ra không lo ngại vấn đề tiêu thụ.

Tuy nhiên, để giúp giảm bớt khó khăn về giá lúa trên thị trường, ông Nam kiến nghị Ngân hàng Nhà nước mở rộng nguồn vốn và kéo dài thời hạn cho vay để doanh nghiệp thu mua dự trữ, đồng thời tháo gỡ vướng mắc trong hoàn thuế VAT.

Ông Nguyễn Ngọc Hè – Phó Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ cũng vừa kiến nghị Ngân hàng Nhà nước xem xét mở rộng hạn mức và thời hạn cho vay cho các doanh nghiệp lúa gạo. Bởi theo ông Hè, việc thu mua lúa cần số tiền lớn khi vào chính vụ, nhất là vụ đông xuân, nếu không có đủ nguồn vốn tín dụng, doanh nghiệp sẽ khó duy trì chuỗi liên kết.

Dựa trên nhận định của các chuyên gia và kinh nghiệm nhiều năm, nhiều ý kiến cho rằng tình hình khó khăn như hiện tại đối với xuất khẩu gạo có thể sẽ trở lại bình thường từ giữa đến cuối quý II. Do đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đề nghị các doanh nghiệp giữ ổn định việc thu mua cũng như là có giải pháp tích trữ, chờ thời điểm thị trường điều chỉnh bình ổn mới mở rộng việc xuất khẩu.

Theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường, giá lúa hiện đang quay về mặt bằng của năm 2023, thời điểm trước khi tăng giá đột biến vào năm 2024. Về giá gạo xuất khẩu, giai đoạn 2022 – 2023, giá bình quân 400 USD/tấn, còn hiện nay từ 530 – 540 USD/tấn. Do đó, mặt bằng giá này cũng không quá lo lắng.