Dàn “sát thủ” trên không Ukraine uy hiếp huyết mạch kinh tế của Nga

Năm 2024, các máy bay không người lái của Ukraine đã thực hiện 81 cuộc tấn công vào các nhà máy lọc dầu và cơ sở lưu trữ nhiên liệu trên khắp Nga, bao gồm bán đảo Crimea cùng các vùng lãnh thổ mà Moscow đang kiểm soát, một phân tích của BBC cho biết. 

Các cuộc tấn công nhắm vào cả nhà máy lọc dầu và kho nhiên liệu, trong đó 31 vụ tập trung vào các nhà máy lọc dầu. Một số cơ sở bị hư hại nặng nề và cần sửa chữa đáng kể, đặc biệt là ở miền nam nước Nga, khu vực chịu ảnh hưởng nhiều nhất.

Khoảng 20% số cuộc tấn công xảy ra tại khu vực Krasnodar, các khu vực khác bị ảnh hưởng bao gồm Rostov (8 vụ), Belgorod (6 vụ), Orel và Volgograd (mỗi nơi 5 vụ).

Tần suất các cuộc tấn công của Ukraine giảm xuống trong nửa cuối năm. Financial Times đưa tin rằng các quan chức Mỹ đã khuyên Ukraine vào tháng 3 năm ngoái nên kiềm chế tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Nga, do lo ngại giá dầu toàn cầu tăng vọt và khả năng trả đũa từ Nga.

Khả năng sử dụng máy bay không người lái tiên tiến của Kiev đã cho phép họ thực hiện các cuộc tấn công sâu vào lãnh thổ Nga, khiến các nhà máy lọc dầu ở miền tây nước Nga dễ bị tổn thương. Theo cựu phân tích viên CIA Helima Croft, các cơ sở này chiếm 60% xuất khẩu dầu của Moscow.

Những cuộc tấn công này đã gây ra sự gián đoạn lớn trong sản xuất nhiên liệu, làm giảm sản lượng xăng và diesel, đồng thời đẩy giá cả lên cao. Nó cũng trực tiếp ảnh hưởng tới ngành năng lượng vốn là xương sống của nền kinh tế Nga. 

Theo Reuters, công suất lọc dầu bị đình trệ do các cuộc tấn công của Ukraine vào Nga đã tăng lên 2,7 triệu tấn vào tháng 11/2024, với tổng thời gian ngừng hoạt động từ đầu năm tăng 17% so với năm ngoái.

Các nhà máy lọc dầu lớn, bao gồm NORSI và Volgograd Lukoil, gặp phải sự chậm trễ, hỏng hóc, càng trở nên trầm trọng hơn bởi các lệnh trừng phạt, vốn hạn chế khả năng tiếp cận công nghệ phương Tây quan trọng cho hoạt động của những cơ sở này.

Cuối năm ngoái, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, nước này có kế hoạch chế tạo 30.000 UAV tấn công tầm xa vào năm tới, để đưa các mục tiêu chiến lược của Nga vào tầm ngắm.

Trước đó, chuyên gia quân sự H.I Sutlon ước tính, Ukraine đã chế tạo được 23 loại UAV tấn công tầm xa khác nhau. Các UAV này do nhiều nhóm khác nhau sản xuất, với thiết kế, vật liệu từ đơn giản tới phức tạp. Ngoài ra, Ukraine cũng nhận được các UAV tấn công tầm xa do nước ngoài viện trợ, ví dụ Dominator, Phoenix Ghost từ Mỹ.

Ngoài ra, Ukraine đã tuyên bố rằng họ sẽ bắt đầu sản xuất hàng loạt tên lửa không người lái Palyanytsya với sự hỗ trợ từ Bộ Quốc phòng. Lần đầu tiên được công bố vào tháng 8/2024, Palyanytsya được mô tả là một “máy bay không người lái chạy bằng tên lửa” có khả năng tấn công mục tiêu cách xa khoảng 643km với tốc độ cao.

Palyanytsya sẽ tạo ra thách thức đáng kể đối với lực lượng phòng thủ của Nga, vốn chỉ được trang bị để đối phó với UAV tốc độ thấp.