Dân quân tự vệ luôn là lực lượng có vị trí chiến lược quan trọng

Chiều 26/3, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 90 năm Ngày truyền thống Dân quân tự vệ Việt Nam (28/3/1935-28/3/2025) và đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh.

Chủ tịch nước Lương Cường đã tới dự và thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Hồ Chí Minh cho Lực lượng Dân quân tự vệ.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đã gửi lẵng hoa chúc mừng.

Cùng dự buổi lễ có các đồng chí: Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Trịnh Văn Quyết, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng; lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Bộ Quốc phòng, thủ trưởng các đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng, đại diện lãnh đạo ban, bộ ngành Trung ương, địa phương.

Cách đây 90 năm, ngày 28/3/1935, tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ nhất tại Macao (Trung Quốc), Đảng ta ban hành “Nghị quyết về đội tự vệ,” đặt nền móng cho lực lượng nửa vũ trang cách mạng. Nghị quyết khẳng định “Vấn đề tự vệ đội là một vấn đề hiện tại cần phải giải quyết ngay,” “Không có một sản nghiệp nào, một làng nào có cơ sở của Đảng, của Đoàn, của các hội quần chúng cách mạng mà không có tổ chức đội tự vệ” và từ đó ngày 28/3 hằng năm được lấy là ngày truyền thống của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam.

Dân quân tự vệ là lực lượng vũ trang quần chúng không thoát ly sản xuất, công tác; lực lượng bảo vệ Đảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của Nhân dân, tài sản của Nhà nước ở địa phương, cơ sở; sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu, phục vụ chiến đấu, làm nòng cốt cùng toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở khi có chiến tranh; tham gia xây dựng nền quốc phòng toàn dân, khu vực phòng thủ, phòng thủ dân sự, bảo vệ an ninh quốc gia và bảo đảm trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm.

Trải qua hai cuộc kháng chiến trường kỳ vì độc lập dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, lực lượng Dân quân tự vệ, du kích đã cùng với bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp.

Trên các mặt trận chiến đấu, dân quân tự vệ hăng hái tham gia phục vụ bộ đội; phối hợp, hiệp đồng chiến đấu chặt chẽ, có hiệu quả với các lực lượng khác, làm nòng cốt phát động phong trào toàn dân đánh giặc ở địa phương, cơ sở, hỗ trợ nhân dân đấu tranh chống địch; đồng thời, là lực lượng hậu bị to lớn để bổ sung cho bộ đội chủ lực khi cần thiết.

Trên mặt trận sản xuất, lực lượng Dân quân tự vệ thực hiện “tay cày tay súng”, “tay búa tay súng”, vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu; gương mẫu, xung kích trong lao động sản xuất và bảo vệ sản xuất; cùng với lực lượng công an giữ gìn trật tự, an ninh ở địa phương, cơ sở; bảo vệ hậu phương, bảo vệ Đảng, chính quyền, tài sản của Nhà nước, tính mạng, tài sản của nhân dân; gương mẫu chấp hành và vận động nhân dân nghiêm chỉnh thực hiện các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.

Trong công cuộc đổi mới đất nước, Dân quân tự vệ cùng với lực lượng vũ trang phát huy cao độ chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đoàn kết, chủ động, vượt mọi khó khăn, tích cực lao động, học tập, công tác, sáng tạo, hoàn thành tốt các nhiệm vụ, trong đó nhiều nhiệm vụ hoàn thành xuất sắc, để lại những dấu ấn nổi bật.

Hiện nay, lực lượng Dân quân tự vệ đang ngày đêm sát cánh cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân bảo vệ vững chắc độc lập chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc, bảo vệ Đảng, Nhà nước, nhân dân và chế độ Xã hội chủ nghĩa, giữ vững hòa bình, ổn định chính trị, bảo đảm an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội; chủ động ngăn chặn, làm thất bại mọi âm mưu và hành động chống phá của các thế lực thù địch đối với sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta, góp phần quan trọng vào thực hiện thắng lợi sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Ghi nhận những công lao to lớn và thành tích vẻ vang, lực lượng Dân quân tự vệ đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng Huân chương Sao vàng (năm 2015); có 370 tập thể và 284 cán bộ, chiến sỹ Dân quân tự vệ qua các thời kỳ được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân.

Tại Lễ kỷ niệm hôm nay, lực lượng Dân quân tự vệ tiếp tục được đón nhận Huân chương Hồ Chí Minh, phần thưởng cao quý của Đảng, Nhà nước trao tặng.

Phát biểu tại buổi lễ, thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước trân trọng gửi đến các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các tướng lĩnh, sỹ quan, Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân dân, Anh hùng Lao động, cán bộ, chiến sỹ lực lượng Dân quân tự vệ cả nước qua các thời kỳ lời thăm hỏi thân tình và lời chúc tốt đẹp nhất.

Ôn lại truyền thống và những chiến công vẻ vang trong xây dựng, chiến đấu, trưởng thành của lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam, Chủ tịch nước nêu rõ trải qua 90 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, lực lượng Dân quân, tự vệ và du kích từ chỗ là tổ chức vũ trang quần chúng đã trở thành một bộ phận rất quan trọng của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam, luôn luôn hoàn thành tốt và xuất sắc nhiệm vụ, đóng góp to lớn vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước trước đây, cũng như công cuộc xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam ngày nay.

Chủ tịch nước khẳng định trong suốt chặng đường lịch sử vẻ vang, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng Dân quân tự vệ đã hết lòng trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước, nhân dân, chiến đấu kiên cường, mưu trí, dũng cảm; lao động, học tập, công tác sáng tạo, hiệu quả và đã lập nhiều chiến công xuất sắc.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chủ tịch nước nhiệt liệt chúc mừng những thành tích xuất sắc, sự trưởng thành vượt bậc và truyền thống vẻ vang của Dân quân tự vệ Việt Nam trong 90 năm qua.

Chỉ rõ đảm bảo quốc phòng, an ninh vẫn luôn là nhiệm vụ trọng yếu, thường xuyên của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân, Chủ tịch nước nhấn mạnh, Đảng và Nhà nước ta hết sức coi trọng và kiên định đường lối xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân gắn với xây dựng nền an ninh nhân dân, thế trận an ninh nhân dân và “thế trận lòng dân” vững chắc.

Trong thế trận chiến lược đó, Dân quân tự vệ vẫn luôn là lực lượng có vị trí chiến lược hết sức quan trọng và là hình thức tổ chức thích hợp nhất để thực hiện đường lối quốc phòng toàn dân, chiến tranh nhân dân.

Để hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao trong thời gian tới, Chủ tịch nước đề nghị các cấp, ngành từ Trung ương đến địa phương; Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng và lực lượng Dân quân tự vệ theo chức năng, nhiệm vụ cần chủ động phối hợp chặt chẽ, tăng cường đoàn kết, thống nhất, sáng tạo; tiếp tục quán triệt sâu sắc, tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước; nhất là chiến lược về quân sự, quốc phòng; chính sách pháp luật về Dân quân tự vệ.

Chủ tịch nước lưu ý phải đặc biệt coi trọng xây dựng lực lượng dân quân tự vệ có số lượng phù hợp, cơ cấu hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao, trước hết là chất lượng chính trị.

Tổ chức thực hiện tốt phương châm “vững mạnh và rộng khắp”, chú trọng nâng cao chất lượng tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu của dân quân thường trực, cơ động, tại chỗ trên các địa bàn chiến lược; xây dựng các hải đội dân quân thường trực và chốt chiến đấu dân quân thường trực biên giới đất liền gắn với các điểm dân cư liền kề, đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Các bên liên quan tổ chức lực lượng dân quân làm nhiệm vụ tham gia đấu tranh phản bác quan điểm sai trái của các thế lực thù địch chống phá Đảng, Nhà nước, Quân đội, góp phần bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Chủ tịch nước cũng yêu cầu tăng cường bồi dưỡng, tập huấn nâng cao chất lượng cho đội ngũ cán bộ làm công tác quốc phòng, địa phương, dân quân tự vệ các cấp. Tổ chức huấn luyện cho các đối tượng, thành phần dân quân tự vệ sát với yêu cầu nhiệm vụ, tổ chức biên chế, trang bị, hoạt động sẵn sàng chiến đấu, phòng thủ dân sự của từng lực lượng, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa phương.

Nghiên cứu để xuất việc bố trí cán bộ quân sự cấp xã cho phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương và tổ chức, biên chế mới của Quân đội, bảo đảm đủ sức hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ trong mọi tình huống.

Cùng với đó, cần thực hiện nghiêm quy chế phối hợp; chủ động nắm chắc tình hình, phối hợp chặt chẽ với lực lượng trong bảo vệ biên giới, biển, đảo; bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội ở cơ sở, phát huy tốt vai trò nòng cốt cùng toàn dân tham gia phát triển kinh tế-xã hội; phòng, chống khắc phục hậu quả thiên tai, tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn và vấn đề về an ninh phi truyền thống.

Chủ tịch nước cũng đề nghị Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tiếp tục tham mưu với Đảng, Nhà nước xác định các chủ trương, giải pháp, chỉ đạo các địa phương, cơ quan, tổ chức bảo đảm đầy đủ chế độ, chính sách cho Dân quân tự vệ, đặc biệt là địa phương còn khó khăn; tiếp tục quan tâm đầu tư kinh phí và bảo đảm điều kiện tốt nhất cho lực lượng Dân quân tự vệ hoạt động hiệu quả hơn nữa.

Chủ tịch nước tin tưởng chắc chắn rằng dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, mà thường xuyên, trực tiếp của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, của cấp ủy, chính quyền các địa phương, lực lượng Dân quân tự vệ Việt Nam sẽ ngày càng trưởng thành, lớn mạnh, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân đưa đất nước vững vàng bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.