Đại học hàng đầu “bành trướng” thế lực

Năm 2025, nhiều trường đại học hàng đầu tại Trung Quốc sẽ tiếp tục mở rộng quy mô tuyển sinh nhằm đào tạo thêm nhân lực chất lượng cao cho các lĩnh vực công nghệ mới nổi, trong đó có trí tuệ nhân tạo. Chính sách này được kỳ vọng sẽ giúp Trung Quốc đáp ứng nhu cầu nhân lực ngày càng tăng trong các ngành chiến lược quan trọng.

Các trường đại học thuộc nhóm “kép nhất lưu” – tức nhóm 147 trường đại học tinh hoa của Trung Quốc – sẽ là trọng tâm của kế hoạch mở rộng này. Nhóm trường này chiếm khoảng 5% trong tổng số gần 2.900 cơ sở giáo dục đại học của Trung Quốc. Theo ông Trịnh Sán Kiệt, Giám đốc Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia Trung Quốc, các trường thuộc nhóm “kép nhất lưu” đã tăng thêm 16.000 sinh viên trong năm 2024. Đến năm 2025, số lượng tân sinh viên dự kiến sẽ tăng thêm 20.000 người.

Chính sách “kép nhất lưu” được khởi xướng từ những năm 1990 với mục tiêu xây dựng các trường đại học và ngành học đạt tiêu chuẩn thế giới. Những trường được chọn sẽ nhận được thêm ngân sách nhà nước và các nguồn lực khác để phát triển. Trong khi phần lớn các trường đại học khác đã mở rộng quy mô tuyển sinh trong hai thập kỷ qua, các trường thuộc nhóm “kép nhất lưu” vẫn giữ giới hạn tuyển sinh nghiêm ngặt nhằm đảm bảo chất lượng đào tạo.

Một số trường đại học danh tiếng đã công bố kế hoạch tăng số lượng sinh viên nhập học. Đại học Thanh Hoa, một trong những trường hàng đầu Trung Quốc, thông báo sẽ tăng thêm 150 chỉ tiêu tuyển sinh trong năm nay. Đồng thời, trường cũng dự kiến thành lập một khoa đào tạo bậc đại học mới nhằm phát triển nhân lực liên ngành phục vụ ngành trí tuệ nhân tạo và các lĩnh vực công nghệ tiên tiến khác. 

Tương tự, Đại học Bắc Kinh cũng xác nhận sẽ tăng quy mô tuyển sinh thêm 150 sinh viên vào năm 2025. Nhiều trường đại học danh tiếng khác như Đại học Giao thông Thượng Hải, Đại học Nhân dân Trung Quốc và Đại học Khoa học và Công nghệ Hoa Trung cũng công bố kế hoạch tương tự, với mức tăng dao động từ 100 đến 500 sinh viên.

Hướng đi mới trong chiến lược đào tạo nhân lực

Việc mở rộng quy mô tuyển sinh không chỉ nhằm tăng số lượng sinh viên mà còn tập trung vào các lĩnh vực công nghệ mũi nhọn. Các trường đại học tham gia mở rộng tuyển sinh sẽ ưu tiên các ngành công nghệ tiên phong như trí tuệ nhân tạo, vi mạch tích hợp, y sinh và các ngành học liên ngành. Kế hoạch này phù hợp với định hướng của Bộ Giáo dục Trung Quốc, vốn đã đề ra mục tiêu “tối ưu hóa” các ngành học mới nổi từ nay đến năm 2025, với trọng tâm là những lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược hoặc nhu cầu cấp thiết đối với nền kinh tế đất nước.

Trung Quốc từng thực hiện chính sách mở rộng quy mô tuyển sinh đại học từ cuối những năm 1990. Tuy nhiên, theo ông Chu Triệu Huy, nhà nghiên cứu tại Viện Khoa học Giáo dục Quốc gia Trung Quốc, các đợt mở rộng trước đây chủ yếu tập trung vào các trường đại học địa phương và các trường cao đẳng nghề. Trong hệ thống giáo dục đại học Trung Quốc, sinh viên theo học các trường cao đẳng nghề chiếm khoảng 45%, trong khi sinh viên theo học tại các trường đại học địa phương chiếm khoảng 30%. Do đó, số lượng sinh viên được đào tạo tại các trường thuộc nhóm “kép nhất lưu” vẫn còn khá hạn chế.

Một trong những vấn đề lớn của hệ thống giáo dục đại học Trung Quốc hiện nay là tình trạng thất nghiệp gia tăng trong nhóm sinh viên tốt nghiệp từ các trường đại học kém danh tiếng hơn. Trong khi đó, các ngành công nghệ cao vẫn đang thiếu hụt nhân lực trầm trọng. Theo ông Chu Triệu Huy, nhu cầu tuyển dụng lao động có trình độ cao vẫn rất lớn, đặc biệt trong các lĩnh vực công nghệ và y sinh, nơi Trung Quốc đang nỗ lực xây dựng các tập đoàn có năng lực cạnh tranh toàn cầu.