Nội dung trên được nêu tại buổi thảo luận sáng nay 28/10 trong khuôn khổ Kỳ họp 8, Quốc hội khoá XV về chuyên đề giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023.
Theo đại biểu Phạm Văn Hòa, thời gian qua, thị trường bất động sản – nhất là trước dịch COVID-19 – phát triển mạnh cả về số và chất lượng, nhiều khu đô thị mới được hình thành ở TP.HCM và Hà Nội. Cùng với đó, nhiều loại hình mới như căn hộ du lịch, biệt thự nghỉ dưỡng, văn phòng làm việc kết hợp lưu trú hay chung cư cao tầng liên tiếp mọc lên.
Đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa phát biểu về thị trường bất động sản.
Tuy nhiên hệ luỵ là lại tạo nên những cơn sốt giá đất, giá nhà. Nguyên nhân do nhu cầu ở không nhiều mà chủ yếu mua để đầu cơ, cho thuê. “Có người mới vừa mua thì đã sang tay chốt lời, thị trường bất động sản bất ổn, hư hư thực thực, khó định giá“, ông Hòa nhận xét.
Đại biểu cũng đánh giá việc thực hiện đầu tư xây dựng 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội giai đoạn 2021-2030 chưa đạt yêu cầu, có địa phương mới bước đầu triển khai do nguồn vốn ngân sách còn khó khăn, “phần lớn là từ nguồn xã hội hóa, xây dựng nhà trọ cho người dân thuê do hộ gia đình cá nhân thực hiện“.
Ngoài ra, việc các nhà đầu tư tiếp cận đất đai còn khó khăn, nhận chuyển quyền sử dụng đất, chuyển mục đích sử dụng đất nhiều vướng mắc do thay đổi quy định của pháp luật, chậm định giá đất của địa phương cũng là nguyên nhân khiến các dự án bất động sản và nhà ở xã hội bị đình trệ.
Trình bày báo cáo chuyên đề giám sát về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội từ năm 2015 đến hết năm 2023, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội Vũ Hồng Thanh đánh giá, giai đoạn 2015-2023, thị trường bất động sản có những bước phát triển về quy mô, loại hình, số lượng, hình thức huy động vốn và các chủ thể tham gia.
Có khoảng 800 dự án nhà ở xã hội đã được triển khai với quy mô 567.042 căn; 298 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 258.188 căn. Song thị trường bất động sản và nhà ở xã hội còn nhiều tồn tại, bất cập, phát triển chưa bền vững, mất cân đối cung – cầu.
Đặc biệt, giá bất động sản còn cao so với thu nhập của đa số người dân. Nhiều khu đô thị bỏ hoang; quản lý chung cư mini nhiều bất cập; chưa có phương án xử lý, giải quyết hiệu quả các khu chung cư cũ không bảo đảm điều kiện sống cho người dân; nhiều dự án gặp vướng mắc, chậm triển khai.
Giai đoạn 2022-2023, còn số lượng lớn dự án bất động sản nhà ở gặp vướng mắc, chậm triển khai, bị đình trệ, trong khi nguồn lực đã đầu tư là rất lớn, gây lãng phí về đất đai và nguồn vốn, làm gia tăng khó khăn và chi phí. Từ đó, tăng giá bán sản phẩm.
“Giá bất động sản tăng vọt so với mức tăng thu nhập của đa số người dân. Tại Hà Nội và TP.HCM đã không còn phân khúc căn hộ chung cư có giá phù hợp với thu nhập của đa số người dân”, ông Thanh nhấn mạnh.
Ở phân khúc nhà ở xã hội, số lượng cung cấp cho thị trường thiếu hụt xa so với nhu cầu. Hầu hết các địa phương không đạt chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội đặt ra, ngược lại có nơi không phù hợp nhu cầu dẫn đến không có người mua, người thuê.
Theo ông Thanh, điều này gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình phát triển kinh tế vĩ mô, “sức khỏe” của doanh nghiệp bất động sản cũng như các ngân hàng thương mại. Cùng với đó là sự gia tăng rủi ro cho thị trường trái phiếu, giảm thu ngân sách nhà nước, gia tăng nợ xấu.
