Kinhtedothi – Việc thu hút nhân lực, nhất là tài năng công nghệ số đòi hỏi cạnh tranh quốc tế rất cao, để thu hút được nhân tài quốc tế và tránh việc chảy máu nhân tài trong nước, các chính sách ưu đãi phải vượt trội, đặc thù.
Sáng 25/3, tại hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách lần thứ 7, nhiệm kỳ XV, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận về những nội dung còn khác nhau của Luật Công nghiệp công nghệ số.
Chưa có ưu đãi vượt trội trong chính sách thu hút nhân tài
Tham gia thảo luận, đại biểu Quốc hội Trần Văn Khải, Ủy viên chuyên trách Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội (Đoàn tỉnh Hà Nam) bày tỏ nhất trí về sự cần thiết ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ số và khẳng định, đây là dự luật có ý nghĩa quan trọng để thể chế hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học – công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Góp ý về chính sách đặc biệt để thu hút, trọng dụng nhân tài công nghệ trong và ngoài nước với các cơ chế đột phá, đại biểu Trần Văn Khải cho rằng, Dự thảo Luật đã nêu nhưng còn chung chung, chưa cụ thể hóa những ưu đãi vượt trội. Đại biểu kiến nghị bổ sung các chính sách thu hút nhân tài mang tính đột phá, nhằm tạo lợi thế cho Việt Nam trong cạnh tranh nhân lực chất lượng cao, như: miễn, giảm thuế thu nhập cho chuyên gia công nghệ; đơn giản hóa thủ tục lưu trú cho chuyên gia nước ngoài; tăng cường hỗ trợ đào tạo nhân tài công nghệ số.
Còn đại biểu Quốc hội Phạm Trọng Nghĩa (Đoàn tỉnh Lạng Sơn) nêu con số về nhu cầu nhân sự công nghệ số toàn cầu. Theo đó, năm 2030 toàn cầu cần 149 triệu nhân sự trong lĩnh vực công nghệ số; ngành công nghệ số sẽ cần thêm khoảng 66 triệu lao động có kỹ năng số, với tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm là 10-12%. Tại Việt Nam, mục tiêu đến năm 2030 đạt 1,8 triệu lao động trong lĩnh vực công nghiệp công nghệ số.
Dự thảo Luật đã đưa ra một số ưu đãi nhằm đào tạo và thu hút nhân lực cho công nghiệp công nghệ số thông qua các chính sách như hỗ trợ học bổng; thu hút chuyên gia nước ngoài; trọng dụng nhân tài tại Điều 23, 24. Đại biểu Phạm Trọng Nghĩa cho rằng, việc thu hút nhân lực, nhất là tài năng công nghệ số đòi hỏi cạnh tranh quốc tế rất cao. Để thu hút được nhân tài quốc tế và tránh việc chảy máu nhân tài trong nước thì các chính sách ưu đãi phải vượt trội, đặc thù, đặc biệt như Nghị quyết 57 đã xác định; đồng thời, phải đủ sức cạnh tranh với các quốc gia khác. Do đó, đại biểu đề nghị cơ quan soạn thảo báo cáo thêm về các chính sách ưu đãi của một số quốc gia trong khu vực ASSEAN.
Đề xuất mở rộng phạm vi thử nghiệm cho mọi sản phẩm
Đóng góp ý kiến vào một số nội dung cụ thể, đại biểu Trần Văn Khải đề cập: Nghị quyết 57-NQ/TW yêu cầu đổi mới tư duy quản lý, tránh tư duy “không quản được thì cấm”, mở đường cho công nghệ mới qua cơ chế thí điểm có kiểm soát. Dự thảo Luật đã có bước tiến với quy định cơ chế thử nghiệm (Chương V) nhưng phạm vi thử nghiệm còn quá hẹp (Điều 42), bỏ sót nhiều đổi mới sáng tạo; đồng thời liệt kê nhiều hành vi bị cấm rất chung chung (Điều 12) và đặt thêm một số điều kiện kinh doanh.
Đại biểu tỉnh Hà Nam cho rằng, cách quản lý quá thận trọng này sẽ kìm hãm đổi mới sáng tạo, khiến doanh nghiệp e ngại thử nghiệm công nghệ mới tại Việt Nam. Vì vậy, kiến nghị mở rộng phạm vi sandbox (khung thể chế thử nghiệm có kiểm soát) cho mọi sản phẩm, dịch vụ công nghệ số mới chưa được pháp luật điều chỉnh; đơn giản hóa thủ tục phê duyệt thử nghiệm; và lược bỏ các quy định cấm, điều kiện không thực sự cần thiết. Đồng thời cần trao quyền cho Chính phủ tạm thời cho phép thí điểm những công nghệ, mô hình mới chưa có luật điều chỉnh (báo cáo Quốc hội sau) nhằm kịp thời nắm bắt cơ hội phát triển.
Cùng quan tâm tới nội dung này, đại biểu Quốc hội Nguyễn Trọng Nghĩa (Đoàn tỉnh Lạng Sơn) cho rằng, hiện nay, cơ chế thử nghiệm có kiểm soát đã được quy định trong một số văn bản như Luật Thủ đô năm 2024 (Điều 25) – Luật Thủ đô có hiệu lực từ 1/1/2025 nhưng quy định về thử nghiệm có kiểm soát tại Điều 25 có hiệu lực từ 1/7/2025; Luật các tổ chức tín dụng (Điều 106) có hiệu lực 1/7/2024; Nghị quyết số 136 ngày 26/6/2024 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng, có hiệu lực từ 1/1/2025; Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Hồ Chí Minh…
Do đó, đề nghị cơ quan soạn thảo làm rõ thêm những ưu điểm, hạn chế, thuận lợi, khó khăn, tác động của việc thực hiện các quy định hiện hành về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát. Từ đó, làm cơ sở thực tiễn cho đại biểu Quốc hội xem xét về quy định này trong Dự thảo Luật tại Kỳ họp thứ 9.
“Thu hẹp khoảng cách số” để không ai bị bỏ lại phía sau
Đối với chính sách của Nhà nước phát triển công nghiệp công nghệ số, đại biểu Nguyễn Trọng Nghĩa đề nghị xem xét bổ sung chính sách phát triển công nghiệp công nghệ số nhằm bảo đảm chủ quyền quốc gia trên không gian mạng; bảo đảm an ninh mạng, an ninh dữ liệu, an toàn thông tin của tổ chức và cá nhân.
Bên cạnh đó, đại biểu đề nghị xem xét bổ sung chính sách “thu hẹp khoảng cách số” để mọi người dân – nhất là nhóm yếu thế như đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa, vùng còn khó khăn được hưởng thụ từ sự phát triển của công nghiệp công nghệ số, để không ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển công nghiệp công nghệ số ở nước ta.
Các đại biểu cũng kiến nghị bổ sung các quy định thúc đẩy kinh tế dữ liệu theo nguyên tắc “dữ liệu mở” và chia sẻ dữ liệu giữa cơ quan Nhà nước với doanh nghiệp; hình thành các trung tâm, sàn giao dịch dữ liệu. Đồng thời giao Chính phủ quy định danh mục dữ liệu mở và cơ chế bảo đảm an toàn, quyền riêng tư khi chia sẻ dữ liệu, qua đó tạo động lực cho công nghiệp dữ liệu phát triển đúng tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW.
Nguồn: https://kinhtedothi.vn/dai-bieu-quoc-hoi-kien-nghi-bo-sung-chinh-sach-dot-pha-trong-thu-hut-nhan-tai-cong-nghe.html
