Pa pỉnh tộp
Món Pa Pỉnh Tộp được làm từ cá chép, cá trắm hoặc cá trôi còn tươi sống với trọng lượng chỉ từ 0,5 – 0,8kg. Sau khi làm sạch vảy cá, các đầu bếp dùng dao mổ dọc sống lưng thay vì mổ bụng để dễ dàng nhồi gia vị. Theo người dân tộc Thái, khi thực hiện cách mổ cá này sẽ giúp việc gập úp con cá khi nướng dễ dàng hơn, đồng thời giúp phần gia vị bên trong ngấm vào thịt cá sâu hơn.
Còn phần gia vị đi kèm khi nướng món Pa Pỉnh Tộp không thể thiếu chính là sả, gừng, ớt, hành lá, … Tất cả đem đi giã nhuyễn, trộn cùng với hạt mắc khén để giúp hương vị món ăn thơm ngon và độc đáo hơn.
Món Pa Pỉnh Tộp được nướng trên bếp than hồng, khi cá bắt đầu chín dần sẽ xuất hiện mùi thơm độc đáo hấp dẫn bất kỳ ai đứng gần. Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm nhận được vị béo của mỡ cá, cùng sự đậm đà của thịt cá thấm đẫm gia vị, hoàn toàn khác biệt với những món cá nướng thông thường mà bạn đã từng ăn.
Nộm da trâu
Với người Thái ở Sơn La, nộm da trâu là món ăn không thể thiếu trên mâm cơm truyền thống. Vốn được chế biến từ nguyên liệu đặc biệt nên món này đòi hỏi sự kỳ công và khéo léo. Da sau khi lóc ra phải được hơ trên bếp lửa để làm sạch lớp lông dày và cứng. Phần vỏ đen ngoài cùng sẽ được cạo thật kỹ rồi mới cho vào nồi luộc chín trong khoảng 1 giờ. Để da có độ giòn dai thì trước khi thái thành từng miếng mỏng, phải ngâm chúng với nước lạnh.
Cũng như nhiều món nộm khác lấy vị chua làm cơ bản, thế nhưng người Thái không dùng giấm hay chanh mà lại dùng nước măng. Những miếng da trâu được thái khéo léo thành từng bản mỏng vừa, đều đặn thấm đượm nước măng chua chua, man mát. Sau khi ngâm, da trâu có màu vàng nhạt, trông rất đẹp mắt.
Một đĩa nộm đúng vị Sơn La phải có sự góp mặt của đầy đủ các loại nguyên liệu, gia vị địa phương: Quả trám rừng, hạt mắc khén, mùi ta, mùi tàu, rau thơm, lạc rang, … Mỗi thứ một ít nhưng hòa quyện ăn ý tạo nên hương vị chẳng lẫn vào đâu của núi rừng Tây Bắc.
Bê chao
Ngoài nộm da trâu, bê chao Mộc Châu cũng là món ngon Sơn La đáng để du khách thưởng thức. Thịt bê sau khi sơ chế và khử mùi sạch sẽ sẽ được cắt lát vừa ăn hoặc miếng vuông tùy nơi bán. Tuy nhiên miếng thịt thường nhỏ để dễ tẩm ướp và chao trên bếp.
Miếng bê chao ngon là khi bên ngoài vàng giòn, chín đều, thớ thịt bên trong lại mềm ngọt và thấm đều gia vị đã được tẩm ướp. Thịt bê mềm ngọt, thơm lừng mùi sả với lớp da giòn sần sật chấm kèm tương bần đậm đà, ăn cùng với các loại rau thơm.
Cháo mắc nhung
Món cháo đặc biệt này là một trong những món ăn đặc sản của Sơn La nhưng lại không nhiều người biết đến. Quả mắc nhung có vị ngăm ngăm đắng, hơi the the cay và có chút ngọt hậu. Loại quả này có màu xanh, trái của nó chỉ nhỏ bằng hạt đu đủ.
Cây mắc nhung mọc tự nhiên trên các nương rẫy hoặc vách đá dọc các bìa rừng, khi quả chín rụng xuống và phát triển thành cây non, mọc thành từng đám, leo quanh các thân cây, hoặc bò lan dưới mặt đất. Loại cây này rất phổ biến ở Sơn La.
Mắc nhung được nấu cùng gạo nếp, nước hầm xương trong nhiều giờ sẽ tạo nên một món ăn vừa thơm ngon lại vừa bổ dưỡng. Muốn có một bát cháo mắc nhung thơm ngon, trước hết phải chọn được mớ quả tươi, nhặt bỏ cuống, rửa sạch để ráo nước. Khi chế biến, cho chút dầu vào chảo nóng rồi cho thịt băm vào đảo đều tay, đến khi thịt vàng ươm, dùng bột gạo nếp dẻo pha với lượng nước vừa đủ, khuấy đều rồi đổ chung vào nồi nấu, thêm gia vị, bột nêm, nước mắm, gừng, hạt tiêu, rồi cho quả mắc nhung vào đảo. Khi nồi cháo sôi, mùi thơm phức là chín.
Vịt Chiềng Mai
Vịt Chiềng Mai là giống vịt có trọng lượng nhỏ, chỉ từ 1,5-1,7 kg. Chúng có xương nhỏ, da màu vàng, thịt thơm, vị ngọt, ăn mềm nhưng không bở. Các đầu bếp Chiềng Mai dùng vịt để chế biến thành các món vịt luộc, vịt om măng, vịt xào sả ớt, vịt rang riềng, …Vịt Chiềng Mai khiến nhiều du khách phải tấm tắc khen ngon khi thưởng thức.
Tổng hợp
