Đà Nẵng vươn mình cùng Khu thương mại tự do

Khu thương mại tự do sẽ đưa Đà Nẵng phát triển lên tầm cao mới

Khẩn trương vào cuộc

Ngày 1/1/2025, Nghị quyết số 136/2025/QH15 của Quốc hội (Nghị quyết số 136) về tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng chính thức có hiệu lực. Quyết sách quan trọng này sẽ mở ra không gian và đánh dấu chặng đường phát triển mới của thủ phủ miền Trung.

Một trong những điểm nhấn quan trọng của Nghị quyết số 136 là cho phép Đà Nẵng thí điểm thành lập Khu thương mại tự do – mô hình mà nhiều nước trên thế giới đã thành công, nhưng là lần đầu tiên được áp dụng ở nước ta. Không chỉ quan trọng với Đà Nẵng, Khu thương mại tự do đầu tiên này cũng có ý nghĩa rất lớn cho sự phát triển của Việt Nam.

Theo Phó chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng, ông Trần Chí Cường, sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành Trung ương và TP. Đà Nẵng đã quyết liệt vào cuộc để sớm triển khai Nghị quyết. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ trực tiếp là Trưởng ban Chỉ đạo triển khai Nghị quyết số 136.

“Thành phố nỗ lực xây dựng mô hình Khu thương mại tự do như một bước khơi thông, mở đường, tạo lối mới như kỳ vọng và chủ trương của Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, ông Cường chia sẻ.

Không để lỡ thời cơ, chỉ sau một thời gian ngắn, Đà Nẵng đã hoàn thiện Dự thảo Đề án thành lập Khu thương mại tự do. Đây là khu thương mại tự do đầu tiên, được tích hợp các chức năng logistics, cảng biển, sân bay, gắn với các hoạt động thương mại, dịch vụ, sản xuất và các chức năng phụ trợ khác. Áp dụng mô hình Khu thương mại tự do phức hợp đa chức năng theo cơ chế liên thông “khu trong khu”; lấy thu hút phát triển bên ngoài lãnh thổ để cộng hưởng thu hút các hoạt động bên trong lãnh thổ, tạo hiệu ứng liên kết tổng hợp, thúc đẩy phát triển vùng, quốc gia.

Khu thương mại tự do Đà Nẵng có tổng diện tích tự nhiên khoảng 2.348 ha, được bố trí tại 10 vị trí không liền kề gắn kết với cảng biển Liên Chiểu và Sân bay quốc tế Đà Nẵng. Trong đó, trung tâm logistics có vị trí tại khu lấn biển, diện tích khoảng 300 – 350 ha, phục vụ hàng trung chuyển quốc tế. Việc hình thành khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do Đà Nẵng tại khu vực lấn biển sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho thu hút đầu tư và liên kết với các tập đoàn vận tải biển, khai thác cảng lớn trên thế giới – là điều kiện tiên quyết để phát triển cảng biển Liên Chiểu thành cảng trung chuyển quốc tế.

Để triển khai thực hiện Khu thương mại tự do, TP. Đà Nẵng sẽ triển khai đồng bộ 8 nhóm giải pháp gồm: cơ chế, chính sách ưu đãi; quản trị, vận hành; huy động nguồn vốn, quảng bá, xúc tiến đầu tư; phát triển cơ sở hạ tầng và quy hoạch; phát triển nguồn nhân lực, đào tạo nghề, chuyển đổi ngành nghề, giải quyết việc làm, tạo sinh kế đảm bảo an sinh xã hội cho người dân; khoa học công nghệ; hợp tác địa phương và quốc tế; bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học.

Trong đó, quan trọng nhất là nhóm giải pháp về cơ chế, chính sách ưu đãi đối với Khu thương mại tự do. Bên cạnh việc cụ thể hóa các cơ chế, chính sách ưu đãi đã được cho phép tại Nghị quyết số 136, Đà Nẵng cũng đề xuất các cơ chế, chính sách vượt trội, cần được các cấp có thẩm quyền ban hành sớm để đảm bảo thu hút đầu tư mạnh mẽ, tạo được sự đột phá, hiệu quả nổi trội của Khu thương mại tự do so với các khu kinh tế, trung tâm logistics trong nước và quốc tế. Trước mắt là các cơ chế để thu hút ngay các nhà đầu tư chiến lược đầu tư kết cấu hạ tầng các khu chức năng thuộc Khu thương mại tự do, quy định ngay trong Quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng…

Không để lỡ thời cơ

TP. Đà Nẵng quyết tâm và chấp nhận rủi ro để xây dựng Khu thương mại tự do, bởi mô hình này sẽ mang đến cho Thành phố động lực tăng trưởng mới, hiện thực hóa mục tiêu đưa Thành phố vươn tầm quốc tế. Tuy nhiên, để Khu thương mại tự do thành công, thì cần phải có cơ chế mở và linh hoạt.

Theo TS. Trần Du Lịch, chuyên gia kinh tế, Ủy viên Hội đồng tư vấn Chính sách tiền tệ quốc gia, để làm Khu thương mại tự do, Đà Nẵng phải vận dụng tư tưởng của Tổng Bí thư Tô Lâm về kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Trong đó, cần đề xuất Trung ương cho phép tự quyết ở một số nội dung.

“Cần thiết phải có một Ban Chỉ đạo trực tiếp triển khai Khu thương mại tự do; phải có bộ phận chuyên trách triển khai Khu thương mại tự do, ưu tiên hàng đầu xếp lịch làm việc của lãnh đạo Thành phố để xử lý các vấn đề liên quan đến Khu thương mại tự do”, TS. Trần Du Lịch hiến kế.

Theo tính toán, Khu thương mại tự do tạo ra sức hút, năng lực cạnh tranh rất lớn trong đầu tư, mở rộng thương mại, dịch vụ và nhiều lĩnh vực khác. Đặc biệt, chính sách đặc thù này áp dụng cho Đà Nẵng còn gắn với lộ trình phát triển trong tương lai của cảng biển Liên Chiểu và sân bay. Cùng với Khu thương mại tự do, thì đây là điều kiện tiên quyết để Đà Nẵng trở thành trung tâm trung chuyển hàng hóa của khu vực và quốc tế, góp phần thu hút mạnh mẽ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Đà Nẵng và vùng động lực miền Trung.

Khu thương mại tự do còn là cơ hội để nâng cao giá trị gia tăng của ngành du lịch, thương mại vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền Trung nói chung, Đà Nẵng nói riêng, tạo ra chuỗi các sản phẩm dịch vụ cao cấp, lan tỏa sự phát triển và dẫn dắt hoạt động du lịch vùng tiếp cận dần đẳng cấp quốc tế…

Với ý nghĩa quan trọng như vậy, nên trong Thông báo kết luận Phiên họp lần thứ nhất, Ban Chỉ đạo thực hiện Nghị quyết 136, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã yêu cầu TP. Đà Nẵng khẩn trương thể chế hóa và ban hành đầy đủ các văn bản pháp lý làm cơ sở triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết; đồng thời nghiên cứu, đề xuất các cơ chế, chính sách mới thực sự thông thoáng, hiện đại, phù hợp xu thế thế giới và thực tiễn, điều kiện, hoàn cảnh của Việt Nam cũng như Đà Nẵng.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu tập trung nghiên cứu, triển khai để sớm hình thành 3 động lực mới cho phát triển TP. Đà Nẵng trong giai đoạn tới. Trong đó, thành lập Trung tâm đổi mới sáng tạo nhằm tạo động lực, truyền cảm hứng cho các nhà khoa học; xây dựng Khu thương mại tự do theo tinh thần không cầu toàn, không nóng vội, không để mất thời cơ, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm; xây dựng Trung tâm tài chính khu vực theo chủ trương của Bộ Chính trị…

Đồng thời, Đà Nẵng cần nghiên cứu kỹ hiện trạng và khả năng thu hồi đất đối với từng vị trí để lựa chọn các vị trí thuận lợi, có tính khả thi nhất để hình thành ngay Khu thương mại tự do trong giai đoạn đầu và các vị trí tiềm năng có thể mở rộng trong thời gian tới.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đồng ý chủ trương tiếp tục nghiên cứu, ban hành các cơ chế, chính sách mới cho Khu thương mại tự do Đà Nẵng, ngoài các cơ chế, chính sách đã được quy định tại Nghị quyết 136, nhằm tăng sức hấp dẫn để thu hút đầu tư và bảo đảm tính cạnh tranh với khu vực và thế giới…

Khu thương mại tự do đang đảm nhận một sứ mệnh lớn lao, không chỉ giúp TP. Đà Nẵng phát triển lên tầm cao mới, mà còn mở đường cho chiến lược xây dựng quốc gia thương mại tự do của Việt Nam.