Cựu tử tù Nhật Bản được bồi thường 1,44 triệu USD do oan sai

Hôm 24/3, người phát ngôn Tòa án Shizuoka thông báo rằng ông Iwao Hakamada, cựu võ sĩ quyền anh, sẽ được bồi thường 217.362.500 yen (1,44 triệu USD) sau khi bị kết án oan trong vụ giết người xảy ra vào năm 1966.

Khoản tiền này tương đương 12.500 yen (khoảng 83 USD) cho mỗi ngày ông bị giam giữ, bao gồm nhiều thập kỷ chờ thi hành án tử hình trong lo âu và tuyệt vọng.

Quyết định bồi thường được đưa ra sau khi Tòa án Shizuoka tuyên trắng án vào tháng 9/2024, xác định rằng cảnh sát đã làm giả bằng chứng trong cuộc điều tra cách đây 57 năm.

Thảm kịch của Iwao Hakamada bắt đầu vào năm 1966, khi cảnh sát bắt giữ ông với cáo buộc sát hại chủ nhà máy nơi ông làm việc cùng gia đình nạn nhân. Hakamada bị buộc tội dựa trên bộ quần áo dính máu tìm thấy trong một thùng đậu nành lên men.

Dù luật sư bào chữa đã nhiều lần chỉ ra các dấu hiệu ngụy tạo bằng chứng, tòa án vẫn tuyên án tử hình vào năm 1968.

Suốt nhiều thập kỷ, Hakamada và các luật sư không ngừng kêu oan. Năm 2014, sau một thời gian dài đấu tranh, xét nghiệm ADN cho thấy vết máu trên bộ quần áo không trùng khớp với ông hoặc các nạn nhân. Điều này đã buộc Tòa án Shizuoka ra lệnh tạm thời trả tự do cho ông để xét xử phúc thẩm.

Phải chờ đến một thập kỷ sau, Hakamada mới chính thức được minh oan hoàn toàn.

Các luật sư mô tả 46 năm bị giam cầm đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe tâm thần của Hakamada. Một trong số họ nói rằng: “Ông ấy đã sống hàng chục năm trong cảnh bị giam giữ, với cái chết luôn cận kề. Giờ đây, ông sống trong một thế giới tưởng tượng, nơi ranh giới giữa thực và ảo trở nên mờ nhạt”.

Dù đã được trả tự do, những tổn thương tinh thần và thể chất mà ông phải chịu đựng là không thể đo đếm.

Các luật sư của Hakamada dự kiến sẽ đệ đơn kiện chính quyền tỉnh Shizuoka và chính phủ Nhật Bản vào giữa năm nay, nhằm buộc các cấp chính quyền phải chịu trách nhiệm về bản án oan sai kéo dài suốt hàng chục năm.

“Bản án này không chỉ là lỗi của một vài cá nhân, mà là hậu quả của một hệ thống tư pháp sai lầm, nơi công lý đã bị bóp méo. Số tiền bồi thường khổng lồ cũng không thể nào chuộc lại những gì ông ấy đã mất”, một luật sư của Hakamada chia sẻ.

Hakamada không phải là người duy nhất từng phải chịu bất công từ hệ thống tư pháp Nhật Bản. Một số vụ án oan chấn động khác bao gồm: Vụ án Sakae Menda (1948-1983): Bị kết án tử hình oan và giam giữ 35 năm trước khi được minh oan; Vụ án Yoshihiro Yasuda (1994-1998): Một luật sư bị bắt giữ với cáo buộc vô căn cứ nhằm ngăn ông bào chữa cho một nghi phạm; Vụ án Govinda Prasad Mainali (1997-2012): Một công dân Nepal bị kết án oan 15 năm vì một vụ giết người mà ông không hề liên quan.

Cao Phong (theo JPT, CNN)