Cựu Tổng thống Bolsonaro tham gia vào âm mưu đảo chính năm 2022

Báo cáo dài 884 trang, được công khai vào ngày thứ Ba (26/11), tóm tắt kết quả điều tra kéo dài gần hai năm.

Báo cáo nêu rõ các bằng chứng thu thập từ lệnh khám xét, nghe lén, hồ sơ tài chính và lời khai trong các thỏa thuận nhận tội, chỉ ra rằng ông Bolsonaro là người đứng đầu một âm mưu tội phạm.

“Bolsonaro đã lên kế hoạch, chỉ đạo và thực hiện, phối hợp với các quan chức khác ít nhất từ năm 2019, các hành động cụ thể nhằm xóa bỏ nhà nước pháp quyền dân chủ, nhằm duy trì quyền lực”, báo cáo viết.

Cảnh sát cũng phát hiện ông Bolsonaro đã “biết rõ” về kế hoạch ám sát Luiz Inacio Lula da Silva, Tổng thống đắc cử vào thời điểm đó, và người đồng hành của ông, dựa trên các cuộc đối thoại giữa những kẻ âm mưu và các cuộc họp tại dinh tổng thống.

Báo cáo cũng trích dẫn 8 bằng chứng chính làm cơ sở cho cáo buộc chính thức chống lại ông Bolsonaro. Một trong số đó là cuộc họp vào tháng 12/2022, nơi ông Bolsonaro gặp các chỉ huy cấp cao của lực lượng vũ trang, đề xuất một cuộc đảo chính và yêu cầu họ tham gia.

Theo cảnh sát, các chỉ huy lục quân và không quân từ chối tham gia, trong khi cựu Đô đốc Almir Garnier Santos, chỉ huy hải quân lúc đó, bày tỏ sự ủng hộ. Santos hiện là một trong 37 người bị cáo buộc, cùng Bolsonaro, với vai trò trong âm mưu đảo chính.

Tổng công tố viên Brazil, ông Paulo Gonet, sẽ quyết định liệu có truy tố Bolsonaro và các đồng phạm bị cáo buộc hay không. Ông Bolsonaro đối mặt với các cáo buộc về âm mưu đảo chính, bãi bỏ nhà nước pháp quyền bằng bạo lực và tổ chức tội phạm. Ông đã phủ nhận mọi hành vi phạm pháp.

Điều tra cũng tiết lộ vai trò quan trọng của Walter Braga Netto, cựu Bộ trưởng Quốc phòng và đồng thời là ứng viên phó tổng thống trong liên minh của Bolsonaro năm 2022. Braga Netto phủ nhận các cáo buộc và khẳng định: “Đây không phải là một cuộc đảo chính, càng không phải là kế hoạch ám sát ai đó”.

Ông Bolsonaro chưa bao giờ công nhận thất bại trước Lula, người đã nhậm chức tổng thống vào ngày 1/1/2023. Những cáo buộc chính thức mới nhất gây thêm tổn hại đến kế hoạch tranh cử tổng thống năm 2026 của ông.

Thắng lợi gần đây của ông Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ từng là nguồn động lực cho các đồng minh của ông Bolsonaro, khi họ cố gắng lật ngược phán quyết cấm ông giữ chức vụ công từ năm 2022 vì những hành động gây tổn hại đến tính hợp pháp của bầu cử.

Ngoài cáo buộc đảo chính, Bolsonaro cũng đối mặt với hai cuộc điều tra riêng biệt liên quan đến hành vi giả mạo hồ sơ tiêm chủng COVID-19 và biển thủ trang sức do Ả Rập Xê Út tặng. Tổng công tố viên dự kiến gộp ba cuộc điều tra này thành một bản cáo trạng toàn diện, dự kiến được công bố vào năm sau.

Cao Phong (theo Reuters, CNN)