Củng cố niềm tin và động lực cho hợp tác ASEAN-Trung Quốc

Cuộc họp diễn ra tại tại thành phố cảng Ninh Ba, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc.

Cuộc họp nằm trong chuỗi các cuộc đối thoại thường niên của các Quan chức cao cấp ASEAN và Đối tác nhằm rà soát và trao đổi phương hướng thúc đẩy hợp tác, chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao và Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN với các Đối tác sẽ diễn ra trong nửa cuối năm 2025. Thứ trưởng Ngoại giao Đỗ Hùng Việt, Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, đã dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự cuộc họp.

Cuộc họp đề cao tầm quan trọng và giá trị của quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN-Trung Quốc đối với mỗi bên và cả khu vực. Thứ trưởng Ngoại giao Tôn Vệ Đông, Trưởng SOM Trung Quốc, khẳng định Trung Quốc luôn dành ưu tiên cao cho mối quan hệ với ASEAN trong chính sách ngoại giao láng giềng, cam kết hỗ trợ ASEAN xây dựng Cộng đồng và ủng hộ ASEAN đoàn kết, độc lập, tự chủ chiến lược với vai trò trung tâm ở khu vực. Với những tiến triển tích cực về mọi mặt thời gian qua, quan hệ ASEAN-Trung Quốc hiện là một trong những mối quan hệ năng động, thực chất và hiệu quả nhất.

ASEAN và Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của nhau kể từ năm 2020. Các nước đều bày tỏ mong muốn kết thúc đàm phán Khu vực Thương mại tự do ASEAN – Trung Quốc (ACFTA) phiên bản 3.0, cũng như triển khai hiệu quả Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).

Các khuôn khổ hợp tác mà ASEAN đang thúc đẩy như Hiệp định khung kinh tế số ASEAN, Chiến lược trung hòa các-bon, Thỏa thuận Lưới điện ASEAN… sẽ góp phần mở rộng không gian hợp tác với Trung Quốc, đặc biệt trong các lĩnh vực phát triển xanh, bền vững và thông minh. Chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, công nghệ mới nổi như công nghệ 5G, trí tuệ nhân tạo, trí tuệ nhân tạo tạo sinh, hệ sinh thái xe điện, tự cường chuỗi cung ứng, nông nghiệp thông minh là ưu tiên hàng đầu của các nước trong trao đổi với mong muốn tối ưu hóa tiềm năng hợp tác trong tương lai.

Nối tiếp thành công của năm 2024, hai bên nhất trí tiếp tục triển khai hiệu quả các hoạt động trong năm 2025 là “Năm giao lưu nhân dân ASEAN-Trung Quốc”, phong phú về hình thức, đa dạng về nội dung và sâu sắc về ý nghĩa, góp phần gia tăng kết nối, hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa nhân dân các nước ASEAN và Trung Quốc.

Tại cuộc họp, các nước dành thời gian trao đổi thực chất và xây dựng về các diễn biến ở khu vực và thế giới, như quan hệ nước lớn, tình hình Biển Đông, Trung Đông, Myanmar. Trong bối cảnh tình hình ngày càng biến động sâu rộng và khó lường, các nước nhấn mạnh cần tiếp tục đề cao các nguyên tắc của Hiến chương Liên hợp quốc, thúc đẩy các giá trị của chủ nghĩa đa phương, xây dựng cấu trúc khu vực mở, bao trùm và dựa trên luật lệ với ASEAN ở vị trí trung tâm, đóng góp tích cực và trách nhiệm cho hòa bình, hợp tác và an ninh.

Phát biểu thay mặt ASEAN về hợp tác chính trị-an ninh ASEAN-Trung Quốc, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt nhấn mạnh đây là cấu phần chính trong tổng thể quan hệ hai bên. Những năm qua, ASEAN và Trung Quốc luôn duy trì tốt động lực đối thoại và hợp tác, cùng xây dựng lòng tin, nỗ lực hiện thực hóa tầm nhìn chung về hòa bình, an ninh và phát triển. Trong môi trường chiến lược tiềm ẩn nhiều phức tạp và bất ổn, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đề nghị hai bên phát huy hiệu quả đà hợp tác, mong Trung Quốc tiếp tục tham gia và đóng góp tích cực tại các cơ chế do ASEAN dẫn dắt, cùng ASEAN thúc đẩy các chuẩn mực ứng xử. 

Trước sự gia tăng của các thách thức an ninh phi truyền thống, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đề xuất 3 định hướng hợp tác, gồm triển khai cụ thể, thực chất tất cả quyết định và thỏa thuận của lãnh đạo hai bên, tăng cường ứng phó các vấn đề đang nổi lên như tội phạm mạng, tội phạm xuyên quốc gia, lừa đảo trực tuyến, và mở rộng hợp tác tại tiểu vùng, trong đó có tiểu vùng Mê Kông trong xử lý các vấn đề như an ninh nguồn nước, quản lý bền vững nguồn nước, biến đổi khí hậu… Nhân dịp này, Thứ trưởng cũng thông báo Việt Nam sẽ đăng cai lễ ký Công ước Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng và mong các nước sớm hoàn tất thủ tục nội bộ để dự lễ ký văn kiện quan trọng này tại Hà Nội.

Tái khẳng định lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt hoan nghênh tiến triển đạt được gần đây trong đàm phán Bộ Quy tắc Ứng xử ở Biển Đông (COC), đề nghị ASEAN và Trung Quốc cần tiếp tục nỗ lực đạt thêm tiến triển mới, tạo môi trường thuận lợi cho đàm phán COC, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thực hiện tự kiềm chế và tránh các hành động làm phức tạp tình hình, vì mục tiêu chung là hòa bình, an ninh, an toàn và ổn định ở Biển Đông.

Nhân dịp này, Thứ trưởng Đỗ Hùng Việt đã có cuộc làm việc với Thứ trưởng Ngoại giao Tôn Vệ Đông của Trung Quốc để trao đổi về các vấn đề cùng quan tâm trong quan hệ song phương cũng như phối hợp giữa hai nước tại các cơ chế, diễn đàn đa phương như ASEAN, Liên hợp quốc.

Cũng trong dịp này, nước chủ nhà Trung Quốc đã tổ chức các chuyến nghiên cứu khảo sát cho đại biểu các nước ASEAN nhằm giới thiệu tiềm năng và thế mạnh của thành phố cảng Ninh Ba, như Trung tâm Triển lãm Ninh Ba, Bảo tàng Thiên Nhất Các, Nhà máy sản xuất ZEEKR – thương hiệu xe điện thông minh cao cấp, và Tập đoàn FOTILE – một trong những thương hiệu thiết bị nhà bếp lớn nhất Trung Quốc