Tại cuộc họp về lộ trình áp dụng các quy chuẩn Việt Nam về khí thải phương tiện giao thông cơ giới đường bộ đang lưu hành vào chiều qua (13/3), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo việc áp dụng quy chuẩn khí thải trước hết tại một số khu vực, tuyến đường phố trọng điểm ở Hà Nội và TPHCM, nơi có mức ô nhiễm không khí cao.

Bộ Xây dựng, Bộ Công an được giao phối hợp với Hà Nội, TPHCM rà soát, cập nhật quy hoạch hạ tầng giao thông (tuyến đường, bến, điểm đỗ) để khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông xanh; có chính sách hỗ trợ chuyển đổi từ xe cá nhân sang sử dụng phương tiện giao thông công cộng; thiết kế làn đường dành riêng cho xe đạp, người đi bộ, xe máy; tăng cường truyền thông về tác hại của phương tiện giao thông gây ô nhiễm không khí…

xe may12 1 472 51891.jpg
Kiểm định khí thải xe máy. Ảnh: Tư liệu 

Theo số liệu thống kê, cả nước hiện nay có trên 70 triệu xe máy đăng ký. Tại các thành phố lớn, xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính. Riêng Hà Nội có hơn 7 triệu xe máy, trong đó xe máy đã sử dụng trên 10 năm chiếm 72,58%. Đây là nguyên nhân làm gia tăng mức phát thải chất độc hại vào không khí.

Cơ quan chức năng cho biết, xe máy là nguồn phát thải ô nhiễm lớn nhất. Theo kết quả từ 3 chương trình đo kiểm khí thải xe mô tô, xe gắn máy tại 3 thành phố Hà Nội, TPHCM và Đà Nẵng cho thấy, xe sử dụng trên 5 năm đã có xu hướng vượt tiêu chuẩn khí thải hiện hành, còn xe dùng trên 10 năm có tỷ lệ phát thải rất lớn.

Trong khi đó, xe dùng trên 10 năm tại cả 3 thành phố trên đều chiếm tỷ lệ trên 50% tổng số xe mô tô, xe gắn máy trên địa bàn.

Ủng hộ việc kiểm định khí thải xe máy, một chuyên gia giao thông cho rằng đây là việc làm cần thiết bởi thực tế xe máy là phương tiện giao thông chủ yếu ở nước ta. Theo vị chuyên gia này, không dễ để kiểm định gần 70 triệu xe máy nhưng vẫn cần phải triển khai sớm.

“Càng kéo dài mốc thời gian thực hiện sẽ càng gây khó khăn trong quá trình thực thi do lượng xe máy có tuổi đời trên 5 năm sẽ tăng lên”, vị chuyên gia này nói.

Tại cuộc họp vào chiều 13/3, đại diện Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NN&MT) cho rằng Quy chuẩn Việt Nam về khí thải đối với xe máy đang lưu hành là quy định có liên quan đến số lượng, chủng loại xe máy rất lớn, tác động trực tiếp đến đa số người dân nên cần có thêm thời gian đánh giá tác động, cũng như xây dựng lộ trình áp dụng, cơ sở vật chất để kiểm định khí thải.

Trao đổi thêm với VietNamNet về vấn đề trên, ông Nguyễn Tô An, Phó Cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, Cục sẽ phối hợp với Bộ NN&MT để xây dựng lộ trình triển khai. Nếu Bộ NN&MT đề nghị hỗ trợ trong quá trình xây dựng bộ quy chuẩn thì Cục luôn sẵn sàng.

Đối với ý kiến có thể triển khai sớm việc kiểm định khí thải xe máy ở Hà Nội, TPHCM, ông An cho rằng các cơ quan phải họp bàn để đưa ra cách thức thực hiện. Tuy nhiên, đến lúc này Cục Đăng kiểm Việt Nam chưa nhận được nội dung cụ thể. 

Theo Thông tư 47/2024 của Bộ GTVT (nay là Bộ Xây dựng), xe mô tô, xe gắn máy có tuổi đời dưới 5 năm được miễn kiểm định khí thải.

Xe từ 5 – 12 năm tuổi phải kiểm định hai năm một lần, xe trên 12 năm tuổi phải kiểm định hằng năm.

Trường hợp xe mô tô, xe gắn máy trong cơ sở dữ liệu không có thông tin về ngày xuất xưởng thì tính từ ngày 31/12 của năm sản xuất xe.

Giấy chứng nhận kiểm định khí thải sẽ được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp.