Philippe Troussier yêu nước Pháp. Ông sinh ra tại Paris, thủ đô của đất nước lục lăng. Cái tôi về một đất nước vốn dĩ được mô tả bằng sự lãng mạn, bay bổng, ham khám phá, thích phiêu lưu của người Pháp, đặc biệt thuộc thế hệ trưởng thành ở những năm 40, 50 của thế kỷ XX, hiện diện rõ ở nhà cầm quân này.
“Xin hãy gọi đúng tên tôi”
HLV Troussier nhắn nhủ như vậy tới người hâm mộ. Những người làm việc với nhà cầm quân này thường gọi tên riêng của ông là Philippe (Phi-líp, không phải Phi-líp-pê). Tên họ của ông, có lẽ trừ các trợ lý, thì hiếm người đọc đúng. Người hâm mộ và các phóng viên quen đọc âm Tr theo kiểu tiếng Việt.
Tên của HLV trưởng đội tuyển Việt Nam là “Phi-líp Thu-xi-ê”, không phải “Trâu-di-ê” hay “Tru-di-ê”. Vì đó là phát âm chuẩn cho họ của ông, của gia đình, của 1 dòng tộc tại Paris. Dù đi bất cứ đâu, Troussier vẫn không quên về nguồn cội, về một gia đình 5 anh chị em mà ông là con cả, về một nền giáo dục chuẩn mực mà ông luôn được bố mẹ tin tưởng trông coi, săn sóc cho những người em của mình.
Có lẽ cũng vì thế, Troussier luôn tâm niệm rằng số phận đã định hình cho mình về việc giáo dục cho những thế hệ sau. Bóng đá là cách để ông có thể làm được điều đó.
HLV Troussier có xưởng sản xuất rượu vang.
Ông Troussier không quên giữ một thứ nguồn cội đặc trưng của vùng Tây Nam nước Pháp. Đó là rượu vang. Chuyến phiêu lưu của Troussier bắt đầu từ cách đây 40 năm, qua nhiều châu lục, nhiều quốc gia. Nhưng, có một thứ mà ông không bao giờ thay đổi. Đó là mang theo những chai rượu vang do chính mình sản xuất, từ chính mảnh vườn được kế thừa tại Bordeaux.
Rượu vang không đơn thuần là công việc kinh doanh của HLV Troussier. Đó là cách để ông lan tỏa văn hóa Pháp ở mỗi một miền đất mà mình “xê dịch”. Rượu vang là thứ khởi nguồn cho một bữa ăn, một mối quan hệ. Với ông Troussier, việc được gặp những con người mới, đến nhiều miền đất mới là đam mê vô tận!
Quan điểm, cách tiếp cận với bóng đá của nhà cầm quân người Pháp cũng vậy. Vị HLV này tặng cho học trò những chai rượu, thực ra là một cách ẩn dụ cho những bài học, những thứ mới mẻ về văn hóa và bóng đá mà ông có thể gợi mở cho họ.
Bóng đá cũng như nấu rượu vang
Troussier coi rượu vang và bóng đá là hai nửa không thể tách rời, với tiến trình diễn ra tương tự nhau. Đó chính là lý do ông lấy sơ đồ ưa thích 3-4-3 để đặt tên một dòng rượu vang của mình. Trong chương trình phỏng vấn mới đây của Liên đoàn bóng đá Việt Nam (VFF), HLV Troussier nói về điều đó một cách say mê, về quy trình làm rượu vang và cách tạo nên một đội bóng mạnh.
Các học trò được tặng rượu vang của HLV Troussier.
Ông chia sẻ: “Mỗi đội bóng là sự lắp ghép của những cá thể cầu thủ, với những tính cách khác nhau, độ tuổi khác nhau. Giờ chúng ta so sánh với rượu vang, rượu vang đến từ nhiều nguồn khác nhau, những mảnh đất khác nhau và những loại nho khác nhau.
Và cũng như thế, chúng ta có những cầu thủ trẻ, những cầu thủ trưởng thành, một vài trong số họ cao lớn và cả những người nhỏ bé về tầm vóc. Và với vị trí của HLV trưởng đội tuyển, cũng như là người làm rượu vang, tôi cho rằng có những điểm tương đồng về mặt tiến trình.
Với bóng đá, mục tiêu là khiến những cầu thủ cá nhân, độc lập làm việc cùng nhau. Với rượu vang, tôi muốn dùng những loại nho khác nhau để tạo nên loại rượu ngon nhất. Để có điều đó, tôi cần thời gian với bóng đá, cũng giống như nho, cần khoảng 1 năm để ủ. Tôi cần có đội ngũ của mình, cần bác sĩ, cần nhân viên vật lý trị liệu, cần HLV thủ môn và trợ lý HLV, trợ lý video. Cũng như sản xuất rượu vang, tôi cần sự hỗ trợ của một đội ngũ để tạo ra loại rượu mong muốn”.
Nhà cầm quân người Pháp vẫn tiếp tục hành trình tại Việt Nam.
HLV Troussier cho rằng để có được thành quả, sự kiên nhẫn là điều cần thiết. Và song hành với đó là mạo hiểm chấp nhận rủi ro. “Chúng ta không biết chính xác về kết quả thu được. Đó là một phần bí ẩn. Nó có thể phụ thuộc vào nhiều yếu tố khách quan.
Với bóng đá, chúng ta có thể bị chấn thương, bị bât lợi bởi quyết định của trọng tài, sân xấu, hoặc cả việc không ở trạng thái tốt. Cũng như thế với rượu vang, chúng ta có thể trải qua 1 mùa màng tồi tệ, chẳng hạn như mưa rét, băng giá… và rất nhiều vấn đề khác có thể tác động đến kết quả. Đó là lí do vì sao tôi cho rằng cả hai lĩnh vực là tương đồng.
Kể cả khi tôi không phải là người làm rượu chuyên nghiệp, tôi vẫn cố gắng xoay xở với tiến trình mình có, cũng giống như việc tôi đang làm trên cương vị HLV trưởng đội tuyển quốc gia”.
Ông tin rằng việc trở thành một huấn luyện viên, dù trong bóng đá hay sản xuất rượu vang, đều liên quan đến việc tạo ra một đội gắn kết hay như sản xuất một loại rượu ngon.
“Tương tự như cách làm rượu vang ngon nhất cần những chùm nho chín mọng, trong bóng đá, các cầu thủ giàu kinh nghiệm cũng có vai trò riêng của họ. Tôi thích gọi họ là những cầu thủ trưởng thành, có kinh nghiệm hơn là già. Bởi những cầu thủ trẻ nếu được va chạm sớm cũng tích lũy nhiều trải nghiệm trong bóng đá đỉnh cao”, Troussier chiêm nghiệm.
Xuân Phương
