Công bố nghề làm gốm của người M’nông là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

VHO – Ngày 11.3, UBND huyện Lắk đã tổ chức công bố nghề làm gốm của người M’nông ở xã Yang Tao, huyện Lắk (Đắk Lắk) là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đây không chỉ là niềm tự hào của đồng bào M’nông mà còn là một bước tiến quan trọng trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống và thúc đẩy phát triển kinh tế – du lịch địa phương.

Theo Quyết định số 3991/QĐ-BVHTTDL, ngày 10.12.2024, Bộ VHTTDL đã công bố Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M’nông, xã Yang Tao, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk.

Nghề làm gốm của người M’nông xã Yang Tao có lịch sử hàng trăm năm, mang đậm bản sắc văn hóa Tây Nguyên.

Không giống như gốm của người Chăm hay người Kinh, gốm M’nông được làm hoàn toàn thủ công, không sử dụng bàn xoay mà được nặn bằng tay theo phương pháp cổ truyền.

Đất sét sau khi khai thác được nhào nặn kỹ lưỡng, tạo hình từng chiếc chum, vại, nồi, bình… với những hoa văn độc đáo, thể hiện dấu ấn văn hóa đặc trưng của đồng bào.

Một trong những điểm đặc biệt của gốm M’nông là kỹ thuật nung lộ thiên. Các sản phẩm sau khi hoàn thiện sẽ được phơi khô rồi nung trực tiếp trên nền đất với củi, rơm, và lá cây rừng trong nhiều giờ.

Phương pháp này tạo ra những sản phẩm gốm có màu sắc tự nhiên, độ bền cao, mang vẻ đẹp mộc mạc nhưng tinh tế. Đặc biệt, những hoa văn trang trí trên gốm thường là biểu tượng của núi rừng, sông suối, thể hiện sự gắn kết giữa con người và thiên nhiên.

Việc công nhận nghề làm gốm của người M’nông ở xã Yang Tao là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia là một sự ghi nhận xứng đáng đối với những giá trị lịch sử, nghệ thuật và văn hóa mà nghề truyền thống này mang lại.

Đây cũng là cơ hội để nghề làm gốm M’nông có điều kiện phát triển bền vững hơn trong thời đại mới.

Theo ông Y Luyến Mlô, Phó Chủ tịch UBND huyện Lắk, việc được công nhận Di sản không chỉ giúp nâng cao ý thức bảo tồn di sản của cộng đồng mà còn mở ra nhiều cơ hội để phát triển du lịch làng nghề.

“Chúng tôi sẽ có kế hoạch hỗ trợ bà con duy trì nghề gốm, kết hợp với các hoạt động du lịch trải nghiệm để giới thiệu nét đẹp văn hóa này đến với du khách trong và ngoài nước,” ông Y Luyến chia sẻ.

Trong thời gian tới, chính quyền địa phương sẽ phối hợp với các chuyên gia, nghệ nhân và cộng đồng để triển khai các chương trình truyền dạy nghề gốm cho thế hệ trẻ.

Đồng thời, địa phương cũng kêu gọi đầu tư, hỗ trợ quảng bá sản phẩm gốm M’nông đến thị trường rộng lớn hơn, giúp bà con có thêm nguồn thu nhập từ nghề truyền thống.

Bên cạnh ý nghĩa bảo tồn di sản, việc công nhận nghề làm gốm M’nông còn mở ra cơ hội phát triển du lịch cộng đồng tại xã Yang Tao.

Hiện nay, xu hướng du lịch trải nghiệm văn hóa bản địa đang được nhiều du khách quan tâm, đặc biệt là những ai yêu thích khám phá các nghề thủ công truyền thống.

Đến với Yang Tao, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng quá trình làm gốm thủ công mà còn có cơ hội tự tay nặn gốm, trải nghiệm quy trình tạo ra một sản phẩm gốm hoàn chỉnh.

 Ngoài ra, Yang Tao còn nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hùng vĩ, nằm gần hồ Lắk thơ mộng, thuận lợi để phát triển các tour du lịch kết hợp giữa trải nghiệm văn hóa và khám phá thiên nhiên Tây Nguyên.

Nhiều chuyên gia du lịch nhận định, nếu biết cách khai thác hợp lý, nghề làm gốm truyền thống của người M’nông có thể trở thành điểm nhấn đặc biệt trong các tour du lịch sinh thái, văn hóa.

Đây là cơ hội để bà con không chỉ giữ gìn nghề truyền thống mà còn phát triển kinh tế dựa trên chính những giá trị văn hóa lâu đời của mình.

Việc công nhận nghề làm gốm của người M’nông ở xã Yang Tao là Di sản Văn hóa Phi vật thể Quốc gia không chỉ là niềm tự hào của cộng đồng địa phương mà còn là trách nhiệm to lớn trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di sản.

Để nghề gốm M’nông tiếp tục phát triển bền vững, cần có sự chung tay của chính quyền, các tổ chức văn hóa, các chuyên gia và chính người dân bản địa.

Với những tiềm năng sẵn có, hy vọng rằng trong tương lai, Yang Tao sẽ trở thành một điểm đến hấp dẫn, góp phần đưa di sản văn hóa truyền thống của người M’nông đến gần hơn với du khách trong nước và quốc tế.