Công bố Báo cáo ‘Tăng cường phát triển nguồn nhân lực công nghệ cao nhằm nâng cao sức cạnh tranh của Việt Nam trong ngành công nghiệp bán dẫn’

Báo cáo này là sáng kiến do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tài trợ nhằm củng cố Việt Nam như một mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu, thúc đẩy mối quan tâm chiến lược của Hoa Kỳ để có được các đối tác tin cậy và tin tưởng trong ngành sản xuất công nghệ cao.

Báo cáo được xây dựng dựa trên một loạt hoạt động với sự tham gia của các nhà nghiên cứu và doanh nghiệp bán dẫn từ nhiều nơi trên thế giới. Vào tháng 6/2024, nhóm nghiên cứu của FUV đã đến thăm Đài Bắc và Tân Trúc, Đài Loan (Trung Quốc) làm việc với các trường đại học trọng điểm và các nhà lãnh đạo trong ngành để hiểu rõ hơn về việc phát triển chương trình giảng dạy và nhu cầu lực lượng lao động.

Tại Hoa Kỳ, FUV đã gặp gỡ các kỹ sư cấp cao và thăm các cơ sở giáo dục Hoa Kỳ để tìm hiểu nhu cầu của ngành và chiến lược giáo dục. Các hội thảo do FUV tổ chức với các bên liên quan chính tại Thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội vào tháng 3 và tháng 4/2024 đã xác định thêm những khoảng trống trong quá trình phát triển nhân lực và các khuyến nghị cho giáo dục STEM.

Hội thảo về Bán dẫn với sự tham gia của các đại diện đến từ các bộ ngành, doanh nghiệp và cơ sở giáo dục tại Hà Nội vào tháng 4/2024. (Nguồn: Trường Đại học Fulbright Việt Nam)

Những thực tiễn tốt nhất được nhấn mạnh trong nghiên cứu này phản ánh cam kết của Hoa Kỳ trong việc củng cố chuỗi cung ứng an toàn, đa dạng và có sức chống chịu, đồng thời cũng phù hợp với mối quan tâm của Việt Nam về phát triển nhân lực trong các lĩnh vực công nghệ cao, đặc biệt là trong ngành bán dẫn, như một phần của các mục tiêu phát triển kinh tế và xã hội rộng hơn.

Nội dung chính của báo cáo:

Báo cáo nhấn mạnh vai trò then chốt mà Việt Nam có thể đóng góp trong việc hỗ trợ chuỗi cung ứng chất bán dẫn của Hoa Kỳ và toàn cầu, với điều kiện tiếp tục đầu tư chiến lược vào đào tạo nhân lực và hợp tác trong ngành. Các dữ liệu thu thập được bao gồm:

• Lợi thế cạnh tranh của Việt Nam: Việc ở gần các trung tâm bán dẫn quan trọng như Nhật Bản và Hàn Quốc cũng như mối quan hệ vững mạnh với Hoa Kỳ khiến Việt Nam trở thành ứng cử viên hàng đầu để hội nhập vào chuỗi cung ứng an toàn.

• Những khoảng trống về lực lượng lao động và giải pháp: Chỉ 10% kỹ sư phần cứng hiện tại của Việt Nam đáp ứng được yêu cầu về kỹ năng của ngành bán dẫn. Để giải quyết vấn đề này, quan hệ đối tác Hoa Kỳ – Việt Nam có thể đóng một vai trò quan trọng trong việc mở rộng các chương trình đào tạo phù hợp với nhu cầu của ngành, đảm bảo nguồn nhân tài có tay nghề cao hỗ trợ sản xuất.

• Hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp: Báo cáo nhấn mạnh sự cần thiết của hợp tác trực tiếp giữa các trường đại học và doanh nghiệp để thu hẹp khoảng cách về kỹ năng, giảm sự phụ thuộc vào đào tạo tại chỗ của nước ngoài và đẩy mạnh khả năng sẵn sàng làm việc của lực lượng lao động Việt Nam cho các công ty quốc tế, bao gồm các công ty Hoa Kỳ.

Nhóm dự án cùng các chuyên gia về bán dẫn trong chuyến thực địa tại Hoa Kỳ vào tháng 6/2024. (Nguồn: Trường Đại học Fulbright Việt Nam)

Khuyến nghị chính:

Dựa trên kết quả nghiên cứu, báo cáo đưa ra khuyến nghị cho ba bên liên quan chính: chính phủ, các tổ chức giáo dục và khu vực tư nhân.

1. Phát triển chương trình đào tạo chuyên sâu: Các trường đại học cần xây dựng và triển khai các chương trình đào tạo sát với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, đặc biệt là trong các phân khúc như Lắp ráp, Kiểm thử và Đóng gói (ATP) và thiết kế Mạch tích hợp (IC), ở cả cấp đại học và sau đại học.

2. Xây dựng trung tâm đào tạo bán dẫn: Chính phủ và doanh nghiệp cần hợp tác để đầu tư vào các trung tâm đào tạo hiện đại, nơi sinh viên có thể tiếp cận công nghệ tiên tiến và trải nghiệm thực tế.

3. Thu hút các chuyên gia giảng dạy và nâng cao chế độ đãi ngộ: Việc thu hút chuyên gia đầu ngành tham gia giảng dạy, đồng thời cải thiện các chính sách đãi ngộ để giữ chân nhân tài sẽ đảm bảo chất lượng đào tạo lâu dài.

4. Tăng cường hợp tác giữa trường đại học và doanh nghiệp: Mối quan hệ hợp tác chặt chẽ hơn giữa các trường và doanh nghiệp là yếu tố then chốt để giảm thiểu khoảng cách kỹ năng, rút ngắn thời gian đào tạo thực tế và tăng cường năng lực cạnh tranh cho ngành. Đặc biệt cần chính phủ tài trợ các dự án thử nghiệm giữa trường và doanh nghiệp để hai bên có điều kiện thực hành và xây dựng hồ sơ kinh nghiệm.

Việc triển khai đồng bộ các giải pháp này sẽ giúp Việt Nam thu hẹp khoảng cách cung – cầu nhân lực và khẳng định vị thế trong ngành công nghiệp bán dẫn toàn cầu. Nếu tận dụng tốt các cơ hội hiện tại, Việt Nam có tiềm năng trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.

Báo cáo thể hiện cam kết của Trường Đại học Fulbright Việt Nam trong vai trò tiên phong, đóng góp phần vào sự tiến bộ kinh tế – xã hội của Việt Nam thông qua nghiên cứu – giáo dục.

Thông tin chi tiết và đầy đủ về các phát hiện và khuyến nghị của báo cáo sẽ được chia sẻ rộng rãi với các bên liên quan, từ chính phủ đến các tổ chức giáo dục và khu vực doanh nghiệp, nhằm hỗ trợ quyết định chiến lược và tối ưu hóa nguồn lực cho ngành công nghiệp bán dẫn của Việt Nam.

Khoản tài trợ của Hoa Kỳ hợp tác với FUV đã hỗ trợ 10 giảng viên Việt Nam thuộc 5 cơ sở giáo dục đến Đài Loan (Trung Quốc) để tiếp thu kiến thức chuyên môn về lắp ráp, kiểm thử, và đóng gói, đồng thời tích lũy kinh nghiệm thực tế khi làm việc với các thiết bị tiên tiến.

Nhóm giảng viên Việt Nam tham gia khóa đào tạo về Lắp ráp, Kiểm thử và Đóng gói (ATP) tại Đài Loan (Trung Quốc) vào tháng 12/2024.

Tiến sĩ Lê Quân, giảng viên ngành Kỹ thuật Vị nhân sinh, Trường Đại học Fulbright Việt Nam chia sẻ tầm quan trọng của báo cáo: “Việt Nam đang đứng trước một thời điểm then chốt trong lĩnh vực bán dẫn toàn cầu. Với vị trí địa lý chiến lược, lực lượng lao động công nghệ cao tiềm năng, chúng ta đang nắm giữ những cơ hội đáng kể trong ngành công nghiệp bán dẫn. Đặc biệt, các chính sách quốc gia và các khoản đầu tư liên tục trong ngành nhằm nâng cao năng lực và tích hợp sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu tạo điều kiện cho Việt Nam trở thành một nhân tố chủ chốt trong lĩnh vực này”.

Về Trường Đại học Fulbright Việt Nam

Được thành lập vào năm 2016 trong khuôn khổ hợp tác Việt Nam-Hoa Kỳ, Trường Đại học Fulbright Việt Nam là trường đại học giáo dục khai phóng, không vì lợi nhuận, và tư thục đầu tiên của Việt Nam. Hội nhập toàn cầu nhưng gắn bó sâu sắc với xã hội Việt Nam, Trường Fulbright tận tâm cung cấp nền giáo dục đại học và sau đại học đẳng cấp thế giới. Bằng cách áp dụng những tiến bộ mới nhất trong thiết kế quản lý, giảng dạy, học tập, công nghệ và các lĩnh vực khác, Trường Fulbright mong muốn khẳng định mình là một trường đại học Việt Nam sáng tạo, tiên phong, hội nhập trên toàn cầu. Trường Đại học Fulbright Việt Nam cam kết phục vụ xã hội Việt Nam thông qua hoạt động nghiên cứu nghiêm túc và phục vụ cộng đồng.