Có tỉnh thành miễn học phí 100%, có nơi lại không, vì sao?

Vừa qua, Thanh Niên Online đăng bài viết 8 tỉnh thành miễn học phí 100% cho học sinh từ mầm non tới hết lớp 12 trong các cơ sở giáo dục công lập năm học 2024-2025 là Đà Nẵng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Hải Phòng, Quảng Ninh, Khánh Hòa, Quảng Nam, Vĩnh Phúc, Yên Bái.

Dưới bài viết này, bạn đọc Chí Nguyễn gửi câu hỏi: “Tại sao chỉ có 8 tỉnh thành mà không phải cả nước, hay tại 8 tỉnh kể trên nghèo hơn các tỉnh còn lại, hay các tỉnh kể trên chế độ an sinh tốt hơn các tỉnh còn lại… Không rõ, miễn giảm theo nguyên tắc hay tiêu chí nào mà tỉnh có tỉnh không?”.

Thanh Niên Online xin cung cấp một số thông tin cho quý độc giả.

Quản lý nhà nước về học phí

Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27.8.2021 của Chính phủ quy định về cơ chế thu, quản lý học phí đối với cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân và chính sách miễn, giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập; giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.

Tại Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27.8.2021 của Chính phủ, giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo là số tiền người sử dụng dịch vụ phải trả cho từng dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo và giáo dục nghề nghiệp, bao gồm: học phí (theo các cấp học và trình độ đào tạo) và giá các dịch vụ khác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo (giá dịch vụ tuyển sinh, vv…

Học phí là khoản tiền mà người học phải nộp để chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí của dịch vụ giáo dục, đào tạo. Mức học phí được xác định theo lộ trình bảo đảm chi phí dịch vụ giáo dục, đào tạo quy định tại Nghị định này.

Về quản lý nhà nước về giá dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo thì Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, các bộ, ngành liên quan thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với học phí, giá các dịch vụ khác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo.

“Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện quản lý nhà nước về học phí, giá các dịch vụ khác trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; ban hành định mức kinh tế – kỹ thuật, định mức chi phí áp dụng trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo đối với các dịch vụ chưa ban hành định mức kinh tế – kỹ thuật thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương; quyết định phương thức giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu cung cấp sản phẩm, dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo; quyết định giá đặt hàng dịch vụ trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo thuộc danh mục dịch vụ công sử dụng ngân sách thuộc thẩm quyền quản lý của địa phương. Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trình Hội đồng nhân dân cấp tỉnh quyết định khung hoặc mức học phí giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập; quy định chi tiết danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục, đào tạo đối với cơ sở giáo dục công lập theo thẩm quyền quản lý để áp dụng tại địa phương”, Nghị định số 81/2021/NĐ-CP ngày 27.8.2021 của Chính phủ nêu rõ.

Miễn học phí: Tùy vào ngân sách mỗi địa phương

Như vậy, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành trình hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành quyết định khung hoặc mức học phí giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập. Nghị quyết của hội đồng nhân dân cấp tỉnh, thành được ban hành, quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh, thành đó.

Hội đồng nhân dân tỉnh, thành cũng phải ban hành nghị quyết hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và học sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp trung học phổ thông tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh trong cụ thể năm học nào, để quyết định xem tỉnh thành có hỗ trợ học phí 100% từ mầm non tới hết lớp 12 (hoặc miễn giảm bao nhiêu) hay không.

Ví dụ chiều 18.10.2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Vĩnh Phúc khóa 17 đã thảo luận, thông qua Nghị quyết hỗ trợ học phí cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, học sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT năm học 2024 – 2025.

Trẻ từ mầm non tới hết lớp 12; học sinh học chương trình giáo dục thường xuyên cấp THPT tại các cơ sở giáo dục công lập thuộc đối tượng phải đóng học phí được hỗ trợ bằng 100% mức học phí phải đóng năm học 2024 – 2025 theo quy định tại Nghị quyết số 08/2024/NQ-HĐND ngày 11.7 của Hội đồng nhân dân tỉnh quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc từ năm học 2024 – 2025.

Trẻ em mầm non đang học ở cơ sở ngoài công lập; học sinh phổ thông học tại các cơ sở giáo dục ngoài công lập cũng được hỗ trợ bằng mức hỗ trợ cho trẻ em mầm non, học sinh phổ thông học tại các cơ sở giáo dục công lập cùng cấp và cùng vùng áp dụng mức học phí như với các trường công.

Tổng kinh phí hỗ trợ học phí năm học 2024-2025 dự kiến khoảng 142 tỉ đồng – từ nguồn ngân sách tỉnh Vĩnh Phúc.

Hay ngày 23.9.2024, Hội đồng nhân dân tỉnh Quảng Ninh đã thông qua Nghị quyết hỗ trợ 100% học phí cho học sinh từ mầm non đến hết lớp 12 năm học 2024-2025, dự kiến nguồn kinh phí hỗ trợ này khoảng 167 tỉ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh.

Hoặc tại Khánh Hòa, trong 9 tháng của năm học 2024-2025, tỉnh Khánh Hòa sẽ hỗ trợ 100% học phí đối với đối với trẻ em từ mầm non tới hết lớp 12, học viên giáo dục thường xuyên đang học tại các cơ sở giáo dục công lập trên địa bàn tỉnh. Mức hỗ trợ này thực hiện theo mức thu học phí năm học 2024-2025 (được quy định tại nghị quyết đã ban hành trước đó). Tổng kinh phí thực hiện cho việc miễn học phí 100% là hơn 75 tỉ đồng, từ ngân sách tỉnh…