Cơ sở dữ liệu là chìa khóa xây dựng Thành phố thông minh

Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện đã có 54 địa phương tại Việt Nam triển khai các đề án liên quan đến đô thị thông minh, tập trung vào các lĩnh vực như giao thông, môi trường, y tế và hành chính. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 30% các dự án đạt được mức tích hợp dữ liệu liên thông giữa các ngành, lĩnh vực.

“Dữ liệu hiện đang bị phân tán, thiếu sự đồng nhất và còn hạn chế trong việc phục vụ công tác ra quyết định,” ông Hồ Đức Thắng, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia, Bộ Thông tin và Truyền thông, nhận định.

Thực tế cho thấy, cơ sở dữ liệu đồng bộ không chỉ hỗ trợ cải cách hành chính mà còn là nền tảng để phát triển các ứng dụng thông minh. Thượng tá Nguyễn Thành Vĩnh, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia về Dân cư, chia sẻ: “Hệ thống dữ liệu dân cư quốc gia hiện đã tích hợp hơn 87,9 triệu thông tin cá nhân, tạo điều kiện cho các dịch vụ định danh điện tử và nâng cao hiệu quả dịch vụ công.” Điều này không chỉ tiết kiệm thời gian và chi phí mà còn tăng tính minh bạch trong quản lý.

Hiện nay, nhiều địa phương trên cả nước đã đạt được những kết quả nổi bật trong hành trình này. Tại Đà Nẵng, hệ thống dữ liệu liên thông đã giúp thành phố điều hành thông minh và tối ưu hóa các dịch vụ công. Các tỉnh như Bình Dương hay Quảng Ninh cũng đang triển khai mạnh mẽ các giải pháp IoT và dữ liệu lớn để nâng cao năng lực quản lý và thúc đẩy phát triển kinh tế số. Những mô hình này không chỉ mang lại giá trị riêng lẻ mà còn tạo tiền đề cho sự hợp tác và chia sẻ kinh nghiệm giữa các địa phương.

Theo Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP. Đà Nẵng, ông Trần Ngọc Thạch, Trung tâm Điều hành Thông minh (IOC) đã trở thành hình mẫu về ứng dụng dữ liệu trong quản trị đô thị. Ông cho biết: “Việc tích hợp dữ liệu từ hơn 20 cơ quan không chỉ giúp điều hành hiệu quả mà còn mở ra cơ hội phát triển các ứng dụng sáng tạo từ cộng đồng.” Nhờ sự kết nối liên thông này, Đà Nẵng đã trở thành một trong những thành phố tiên phong của Việt Nam trong lĩnh vực chuyển đổi số.

Một yếu tố không thể thiếu trong bức tranh này là việc khai thác dữ liệu lớn (Big Data). TS. Cù Kim Long, chuyên gia AI và dữ liệu lớn tại Viện Công nghệ Thông tin, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho rằng: “Dữ liệu lớn không chỉ giúp dự đoán các xu hướng như biến đổi khí hậu hay tăng trưởng dân số mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao khả năng cạnh tranh của các đô thị trên toàn cầu.”

Tại hội thảo, nhiều chuyên gia chỉ ra rằng, để dữ liệu thực sự trở thành “trái tim” của thành phố thông minh, việc đảm bảo an toàn thông tin là yếu tố tiên quyết. Bà Võ Thị Trung Trinh, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM, nhận định: “Các hệ thống dữ liệu cần được xây dựng trên nền tảng bảo mật vững chắc để bảo vệ quyền riêng tư của người dân và tạo niềm tin với cộng đồng.”

Trong hành trình xây dựng đô thị thông minh, vai trò của doanh nghiệp, chính quyền và cộng đồng là không thể tách rời. Từ các tập đoàn lớn đến doanh nghiệp vừa và nhỏ, tất cả đều góp phần cung cấp giải pháp công nghệ và dịch vụ số, hỗ trợ quản trị đô thị hiệu quả hơn. Để thúc đẩy sự tham gia này, việc xây dựng một “sân chơi chung” thông qua kiến trúc chính quyền số đồng bộ và các cơ chế chính sách rõ ràng là điều kiện tiên quyết.

Tuy nhiên, một trong những thách thức lớn nhất là việc dữ liệu hiện nay vẫn còn bị phân tán và thiếu tính liên thông. Đây không chỉ là vấn đề ở cấp quốc gia mà còn xuất hiện giữa các tỉnh thành, khi các hệ thống dữ liệu chưa được đồng bộ hóa để hỗ trợ phát triển vùng. Việc thúc đẩy sử dụng các nền tảng chung và chia sẻ dữ liệu ngang hàng giữa các địa phương sẽ giúp giảm chi phí và tối ưu hóa nguồn lực, đồng thời tạo ra hiệu quả lớn hơn trong việc cung cấp dịch vụ công và quản lý đô thị.

Hành trình chuyển đổi số và phát triển đô thị thông minh không phải là câu chuyện của riêng một thành phố hay một tỉnh, mà là trách nhiệm chung của tất cả các địa phương. Sự hợp lực giữa các tỉnh thành, từ Bắc vào Nam, sẽ là chìa khóa để Việt Nam xây dựng một mạng lưới đô thị thông minh bền vững và hiện đại.