Có đến 50% dân số chưa nhận thức đúng về tăng huyết áp

Tăng huyết áp – Kẻ giết người thầm lặng

Tăng huyết áp là tình trạng huyết áp tâm thu vượt quá 140 mmHg, huyết áp tâm trương lớn hơn 90 mmHg, hoặc người bệnh đang dùng thuốc điều trị.

Ảnh minh họa.

Theo báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), tỷ lệ người mắc tăng huyết áp trên toàn cầu dao động từ 23% đến 37%, tức cứ 3 – 4 người thì có một người mắc.

Tại khu vực châu Á, bao gồm Việt Nam, tỷ lệ này lên đến 28,3%. Tuy nhiên, có đến 50% người bệnh chưa nhận thức đúng về tình trạng huyết áp của mình.

Thống kê từ Hội Tim mạch Việt Nam cũng cho thấy, khoảng 25 – 47% người trưởng thành Việt Nam mắc tăng huyết áp. Đáng chú ý, khoảng 50% trong số đó không hề biết mình mắc bệnh, và chỉ khoảng 1/3 trong số người mắc bệnh có thể kiểm soát huyết áp tốt.

PGS-TS.Nguyễn Sinh Hiền, Giám đốc Bệnh viện Tim Hà Nội cho biết, hiện nay, tỷ lệ người mắc tăng huyết áp ở Việt Nam đang có xu hướng tăng nhanh. Tại Việt Nam, có khoảng 12 triệu người mắc bệnh này, trong đó nguy hiểm là nhiều người không hề hay biết mình mắc bệnh.

Một ví dụ điển hình là bà N.T.L. (65 tuổi, TP.HCM) nhập viện trong tình trạng tê yếu chân tay, liệt nửa người bên trái, nói đớ khó nghe.

Lúc nhập viện, huyết áp của bà L. lên tới 200/100 mmHg, trong khi huyết áp bình thường phải dưới 140/90 mmHg. Các bác sỹ xác nhận bà L. bị đột quỵ, và đáng tiếc là bà chưa từng biết mình mắc tăng huyết áp trước đó, chỉ có tiền sử bệnh vảy nến đã được điều trị ổn định.

PGS-TS.Nguyễn Sinh Hiền nhận định rằng tăng huyết áp là một trong những yếu tố nguy cơ chính gây đột quỵ. Khoảng 80% trường hợp đột quỵ có liên quan đến tăng huyết áp, nhưng nhiều người không biết mình mắc bệnh do tình trạng này thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu.

Tăng huyết áp chỉ có thể phát hiện qua việc đo huyết áp, một xét nghiệm đơn giản mà người dân có thể thực hiện định kỳ trong các lần khám sức khỏe. Tuy nhiên, rất nhiều người không bao giờ được chẩn đoán.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo rằng tăng huyết áp hoàn toàn có thể phòng ngừa hiệu quả thông qua lối sống lành mạnh.

Cụ thể chế độ ăn hợp lý: Giới hạn muối dưới 5g/ngày; ăn nhiều rau xanh, hoa quả tươi để cung cấp chất xơ giúp chuyển hóa chất béo và hạ huyết áp; sử dụng chất béo từ thực vật, các loại dầu thực vật, dầu cá và hạt có chất béo như hạt mè, hạt hạnh nhân; đảm bảo đủ kali và các yếu tố vi lượng trong khẩu phần ăn.

Kiểm soát cân nặng: Tăng cân trong thời gian dài là yếu tố nguy cơ gây tăng huyết áp, đặc biệt là phụ nữ sau mãn kinh. Cần duy trì cân nặng hợp lý và vòng bụng dưới 90cm với nam giới và dưới 80cm với nữ giới.

Tăng cường hoạt động thể chất: Tập thể dục nhẹ nhàng, đi bộ hoặc vận động vừa phải từ 30 đến 60 phút mỗi ngày, ít nhất 3 – 4 lần mỗi tuần.

Hạn chế các yếu tố gây hại: Không hút thuốc, hạn chế bia rượu, tránh căng thẳng và lo âu; duy trì thói quen nghỉ ngơi hợp lý, ngủ đủ ít nhất 7 giờ/ngày và không thức khuya.

Dù không có triệu chứng, mọi người nên theo dõi huyết áp đều đặn, ít nhất hai lần mỗi năm, ngay cả khi không mắc bệnh.

Việc kiểm tra huyết áp và duy trì mức huyết áp lý tưởng (dưới 120/80 mmHg) là rất quan trọng. Nếu huyết áp cao, cần điều trị theo hướng dẫn của bác sỹ và không bỏ thuốc khi cảm thấy khỏe, ngay cả khi huyết áp đã trong giới hạn bình thường.

Tăng huyết áp là một căn bệnh nguy hiểm nhưng có thể phòng ngừa và kiểm soát được nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.

U dây thần kinh số 8 và các biến chứng nguy hiểm

Trong suốt hai năm qua, bệnh nhân C.T.H. (54 tuổi, Hà Nội) gặp phải tình trạng ù tai, cảm giác như có tiếng ve kêu, kèm theo giảm thính lực ở tai trái.

Dù đã thăm khám và đo thính lực tại một cơ sở y tế gần nhà, không phát hiện điều gì bất thường, bệnh nhân vẫn lo lắng và tìm đến Phòng khám Đa khoa Medlatec Tây Hồ để kiểm tra thêm.

Tại đây, chị H. được nội soi tai mũi họng, tuy nhiên, ống tai sạch và màng nhĩ không có gì bất thường.

Sau đó, bác sỹ chỉ định bệnh nhân chụp cộng hưởng từ (MRI) sọ não để tìm nguyên nhân. Kết quả cho thấy khối u vùng góc cầu tiểu não – lỗ tai trong bên trái, kích thước khoảng 9x4mm, dọc theo đường đi của dây thần kinh số 8. Sau khi hội chẩn, bác sỹ xác nhận nguyên nhân ù tai và giảm thính lực của bệnh nhân là do u dây thần kinh số 8.

Bác sỹ Nguyễn Đình Hiệp, chuyên gia Tai mũi họng cho biết mặc dù u dây thần kinh số 8 là một khối u lành tính và tiến triển chậm, nếu không can thiệp kịp thời bằng phương pháp xạ phẫu hoặc phẫu thuật, bệnh nhân có thể mất thính lực. Trong trường hợp của bệnh nhân C.T.H., triệu chứng đã kéo dài trong hai năm mới được phát hiện.

U dây thần kinh số 8, hay còn gọi là u dây thần kinh tiền đình ốc tai, là loại u não lành tính phát sinh từ dây thần kinh số 8. Bệnh có thể gặp ở mọi đối tượng, không phân biệt giới tính hay độ tuổi, nhưng phổ biến nhất ở người từ 30 đến 60 tuổi.

Mặc dù tiến triển chậm và lành tính, nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, u dây thần kinh số 8 có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, bao gồm:

Ù tai: Đây là triệu chứng phổ biến nhất, khiến bệnh nhân cảm thấy có tiếng ve kêu hoặc ù trong tai.

Giảm hoặc mất thính lực: Thính lực có thể giảm dần và tiến triển đến mức mất hoàn toàn khả năng nghe, thường là ở một bên tai.

Hội chứng tiền đình/tíểu não: Gây chóng mặt, mất thăng bằng, đi lảo đảo, giống như đi say rượu.

Hội chứng tăng áp lực nội sọ: Khi khối u lớn lên và chèn ép não thất, gây giãn não thất với biểu hiện đau đầu, nôn, phù gai thị.

Chèn ép dây thần kinh sọ lân cận: Có thể gây đau tê mặt (dây thần kinh số 5), liệt nửa mặt (dây thần kinh số 7), lác trong (dây thần kinh số 6), nói khó hoặc nuốt khó (dây thần kinh số 9).

Trong trường hợp nặng, khối u có thể lan rộng, chèn ép và khiến bệnh nhân liệt giường, hôn mê hoặc thậm chí tử vong.

Bác sỹ Hiệp cũng chia sẻ rằng u dây thần kinh số 8 thường dễ bị bỏ sót vì các triệu chứng ban đầu thường mờ nhạt. Nếu bệnh nhân không được thăm khám tại các cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện chẩn đoán hình ảnh chuyên sâu (chụp CT, MRI), bệnh rất khó phát hiện.

Để chẩn đoán bệnh, các bác sỹ thường sử dụng các phương pháp như chụp CT, MRI có tiêm thuốc cản quang. Những phương pháp này giúp xác định rõ vị trí và đặc điểm của khối u, cũng như các tổn thương liên quan. Hình ảnh từ các xét nghiệm này sẽ giúp bác sỹ lựa chọn phương pháp phẫu thuật phù hợp.

Hiện nay, có ba phương pháp điều trị phổ biến đối với u dây thần kinh số 8: Điều trị triệu chứng: Dành cho bệnh nhân có khối u nhỏ, ít triệu chứng, hoặc người bệnh cao tuổi với tình trạng sức khỏe yếu. Phương pháp này giúp giảm triệu chứng và theo dõi định kỳ tình trạng khối u.

Xạ phẫu: Áp dụng cho những khối u nhỏ hoặc những trường hợp đã phẫu thuật nhưng u tái phát hoặc còn sót lại.

Phẫu thuật lấy u: Phẫu thuật là phương pháp hiệu quả đối với bệnh nhân có khối u lớn. Tùy vào tình trạng cụ thể của bệnh nhân, bác sỹ có thể chọn đường phẫu thuật phù hợp, ví dụ như phẫu thuật qua đường chẩm sau xoang Sigmoid, xuyên thái dương ngoài màng cứng hoặc xuyên mê nhĩ.

U dây thần kinh số 8 mặc dù là u lành tính nhưng có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Người dân nên đến cơ sở y tế chuyên khoa khi xuất hiện các triệu chứng như ù tai, giảm thính lực để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.

Dấu hiệu suy giảm chức năng thần kinh do lão hóa

Sự lão hóa của hệ thần kinh là một quá trình phức tạp, ảnh hưởng đến cả cấu trúc lẫn chức năng của não bộ. Quá trình này thường diễn ra dần dần và liên quan đến nhiều yếu tố tác động, đặc biệt là sự giảm sút về số lượng và kích thước của các tế bào thần kinh. Điều này thường thấy rõ nhất ở những vùng não quan trọng liên quan đến học tập và ghi nhớ, như vùng hippocampus.

Một trong những dấu hiệu phổ biến của sự suy giảm chức năng thần kinh do lão hóa là khó khăn trong việc ghi nhớ thông tin mới, hoặc dễ quên các chi tiết trong cuộc sống hàng ngày. Ngoài ra, tốc độ xử lý thông tin và khả năng phản xạ của não cũng có thể chậm lại.

Mặc dù lão hóa là một quá trình tự nhiên, nhưng chúng ta có thể thực hiện các biện pháp để giảm thiểu tác động của nó và duy trì sức khỏe thần kinh. Các biện pháp phòng ngừa sớm có thể giúp cải thiện chức năng não và làm chậm quá trình lão hóa hệ thần kinh.

Lối sống lành mạnh: Duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng và hợp lý có thể cung cấp các dưỡng chất cần thiết cho hệ thần kinh. Ăn nhiều thực phẩm giàu chất chống oxy hóa, omega-3 và vitamin nhóm B.

Tập thể dục đều đặn: Các hoạt động thể chất như đi bộ, chạy bộ, đạp xe giúp cải thiện tuần hoàn máu và cung cấp oxy cho não, từ đó hỗ trợ tăng cường khả năng ghi nhớ và sự tỉnh táo.

Hoạt động tinh thần: Đọc sách, giải đố, học ngôn ngữ mới hoặc tham gia các hoạt động xã hội không chỉ giúp duy trì sự sắc bén của trí óc mà còn làm giảm căng thẳng, giúp tinh thần thoải mái.

Giấc ngủ đủ và chất lượng: Giấc ngủ là yếu tố quan trọng để não và cơ thể được phục hồi, tái tạo. Ngủ đủ giấc mỗi đêm sẽ giúp duy trì sức khỏe thần kinh và cải thiện khả năng ghi nhớ.

Quản lý căng thẳng và stress: Học cách quản lý stress qua các phương pháp như thiền, yoga hoặc các kỹ thuật thư giãn giúp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực của stress lên hệ thần kinh.

Hạn chế tiếp xúc với các chất độc hại: Hạn chế sử dụng thuốc lá, rượu bia, hóa chất và tránh ô nhiễm môi trường sẽ giúp bảo vệ hệ thần kinh khỏi các tác động có hại.

Lão hóa hệ thần kinh là một quá trình tự nhiên, nhưng với lối sống lành mạnh, thói quen tập thể dục và chăm sóc sức khỏe tinh thần, chúng ta có thể làm chậm quá trình này và duy trì sự minh mẫn lâu dài. Việc nhận diện các dấu hiệu sớm của sự suy giảm chức năng thần kinh sẽ giúp bạn chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe của mình.