Chuyên gia Bắc Âu chia sẻ về trao quyền tự chủ cho cấp xã và cấp tỉnh

Đó là thông tin được chia sẻ tại tọa đàm “Lãnh đạo và quản trị công hiệu quả, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Kinh nghiệm Bắc Âu và Việt Nam” Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, phối hợp với Đại sứ quán 4 nước Bắc Âu (Thuỵ Điển, Đan Mạch, Phần Lan, Na Uy) tổ chức ngày 19-3 nhân dịp Ngày Bắc Âu (23-3).

Các quốc gia Bắc Âu từ lâu đã được công nhận trên toàn cầu với hệ thống quản trị hiệu quả và có tính thích ứng cao, mang lại những bài học giá trị về đổi mới, minh bạch và xây dựng niềm tin công chúng.

Tọa đàm góp phần làm sáng tỏ những mô hình quản trị độc đáo đã giúp các nước Bắc Âu trở thành hình mẫu toàn cầu. Các phiên thảo luận đi sâu vào các chủ đề quan trọng như chuyển đổi số trong hành chính công, phân cấp quản lý và thúc đẩy văn hóa đổi mới, cải tiến liên tục.

Trao đổi tại tọa đàm, ông Halvor Walla, chuyên gia về quản lý công của Na Uy, đã nêu bật một số tổ chức và công cụ chính giúp khu vực công của Na Uy trở nên hiệu quả với kỳ vọng việc triển khai có thể giúp đạt được kết quả khả quan ở Việt Nam. Theo đó, trao quyền tự chủ nhất định cho cấp xã và cấp tỉnh.

Chuyên gia Halvor Walla nêu 4 trụ cột chính. Đầu tiên, phân bổ ngân sách của chính quyền trung ương cho các tỉnh dựa trên nhu cầu thực tế dựa trên số liệu thống kê.

Hệ thống báo cáo dữ liệu tài chính và dịch vụ từ xã và tỉnh lên chính quyền trung ương – dựa trên các hướng dẫn và phân loại chung để mã hóa dữ liệu. Thông tin được cung cấp cho tất cả các xã và tỉnh để đánh giá chuẩn nhằm cải thiện dịch vụ và giảm chi phí.

Minh bạch hóa quy định về cách lập và trình bày ngân sách, quyết toán hàng năm ở các xã và tỉnh. Và cơ chế kiểm soát để đưa vào quản lý và đào tạo những người có hiệu suất dưới tiêu chuẩn hoặc không tuân thủ các quy định.

Bồi dưỡng văn hóa, kiến thức và các công cụ khả thi để quản lý và quản trị ở các tỉnh và xã. Cải thiện kỹ năng số và tính khả dụng của các công cụ.

Theo thông tin từ tọa đàm, mô hình quản trị của Na Uy tập trung vào việc cân bằng giữa chính quyền trung ương và địa phương, đồng thời khuyến khích sự tham gia của người dân nhằm kiến tạo các hệ thống quản trị toàn diện và thích ứng hơn. “Quản trị tốt được xây dựng trên niềm tin, sự minh bạch và sự tham gia của công dân”- Đại sứ Na Uy, bà Hilde Solbakken nhấn mạnh. “Chúng tôi đã chứng kiến giá trị to lớn của việc huy động sự tham gia của người dân vào việc tạo ra các cơ chế quản trị linh hoạt hơn. Thông qua việc trao đổi kinh nghiệm và chia sẻ ý tưởng, chúng ta có thể cùng nhau hướng tới một nền hành chính công hiệu quả và có trách nhiệm hơn.”

Trong khi đó, Thụy Điển, với hệ thống quản trị phi tập trung, là hình mẫu về tính toàn diện và đổi mới, đặc biệt là trong chuyển đổi số và hợp tác liên ngành. “Quản trị hiệu quả nhất khi mang tính bao trùm, đổi mới và lấy người dân làm trung tâm,” Đại sứ Thụy Điển Johan Ndisi nhấn mạnh. “Mô hình phi tập trung của chúng tôi, kết hợp với cam kết mạnh mẽ về chuyển đổi số, bình đẳng giới và cân bằng giữa công việc và cuộc sống, đã chứng minh rằng sự lãnh đạo dựa trên hợp tác và khả năng thích ứng có thể tạo ra những thay đổi sâu rộng. Việc chia sẻ những kinh nghiệm này sẽ giúp tất cả chúng ta cùng tiến xa hơn trong việc nâng cao chất lượng hành chính công trên phạm vi toàn cầu.”

Trong nhiều năm liền, Đan Mạch giữ vị trí hàng đầu thế giới về Chính phủ điện tử. Thành công của Đan Mạch cho thấy chuyển đổi số không chỉ giúp tăng cường sức mạnh cộng đồng dân cư, nâng cao hiệu quả dịch vụ công, mà còn tăng cường lòng tin vào thể chế và thúc đẩy sự tham gia của công dân. Các công cụ số cũng giúp chia sẻ dữ liệu tốt hơn, hỗ trợ ra quyết định hiệu quả, giúp chính phủ giải quyết hiệu quả những thách thức xã hội và duy trì phát triển bền vững. “Trong một thế giới đang thay đổi nhanh chóng, quản trị hiệu quả phải dựa trên khả năng thích ứng, đổi mới và xây dựng niềm tin”- Đại sứ Đan Mạch Nicolai Prytz chia sẻ. “Truyền thống hợp tác và chia sẻ tri thức của Bắc Âu là minh chứng rõ ràng rằng những giá trị này sẽ phát triển mạnh mẽ hơn khi các chính phủ học hỏi lẫn nhau.”

Phần Lan là quốc gia đi đầu trong việc đảm bảo tính minh bạch, độ tin cậy và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, qua đó xây dựng một hệ thống quản trị bền vững, lấy người dân làm trung tâm. “Một trong những nền tảng quan trọng là sự tin tưởng sâu sắc mà công dân đặt vào các cơ quan của chính phủ Phần Lan,” Đại sứ Phần Lan Keijo Norvanto khẳng định. “Qua nhiều thế hệ, chúng tôi đã kiến tạo môi trường mà ở đó công dân tin tưởng chính phủ sẽ hành động vì lợi ích tốt nhất cho người dân – minh bạch, đạo đức và có trách nhiệm. Sự tin tưởng này không hiển nhiên mà có; nó được bồi đắp thông qua sự lãnh đạo nhất quán, có trách nhiệm và niềm tin rằng mọi quyết định đều được đưa ra với sự liêm chính và tính bao trùm. Nền tảng về sự tin tưởng này cũng tiếp thêm sức mạnh cho chúng tôi cảm thấy an tâm, lấy đó làm cảm hứng đổi mới sáng tạo và cùng nhau xây dựng một tương lai tươi sáng hơn.”

Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, PGS, TS Dương Trung Ý khẳng định: “Kinh nghiệm lãnh đạo và quản trị quốc gia chú trọng đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và quản trị hiệu quả nhằm phát triển bền vững xã hội của mô hình Bắc Âu là rất hữu ích đối với Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, đặc biệt là việc triển khai thực hiện Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, góp phần thúc đẩy sự phát triển bứt phá của Việt Nam trong kỷ nguyên phát triển mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”.

Một số hình ảnh ghi nhận về tọa đàm: