Chúng ta có thể là con lai của 2 loài người khác nhau

Trong 2 thập kỷ qua, quan điểm phổ biến trong di truyền học tiến hóa cho rằng loài người tinh khôn Homo sapiens chúng ta – còn gọi là “người hiện đại” lần đầu tiên xuất hiện ở Châu Phi vào khoảng 300.000 năm trước và xuất phát từ một dòng dõi duy nhất.

Tuy nhiên quan niệm đó có thể bị đảo lộn sau những phân tích DNA mới.

Công bố các kết quả trên tạp chí khoa học Nature Genetics, các tác giả cho biết Homo sapiens là kết quả lai giữa 2 quần thể, rất có thể là Homo heidelbergensis và Homo erectus, theo tỉ lệ 80:20.

Đó là 2 loài đã tuyệt chủng của chi Homo (chi Người), vốn từng gồm rất nhiều loài nhưng đến nay chỉ còn một loài duy nhất là Homo sapiens.

Homo heidelbergensis được cho là tổ tiên chính của Homo neanderthalensis (Neanderthal), một loài anh em khác trong chi Homo và đã từng giao thoa với quần thể loài chúng ta, để lại khoảng 2% DNA trong cơ thể người hiện đại.

Họ không phát triển mạnh mẽ lắm nên các bằng chứng hóa thạch để lại rất khiêm tốn.

Còn Homo erectus, có biệt danh là “người đứng thẳng”, cổ xưa hơn và được coi là loài đầu tiên thực sự “thoát kiếp” vượn nhân hình. Họ đi thẳng như chúng ta và biết sử dụng, sản xuất công cụ.

Loài này hiện diện trên địa cầu từ khoảng trên dưới 2 triệu năm trước.

Trong nghiên cứu mới này, các tác giả đã phát triển một thuật toán gọi là cobraa để mô phỏng cách các quần thể người cổ đại tách ra và sau đó hợp nhất lại với nhau.

Họ đã thử nghiệm thuật toán bằng cách sử dụng dữ liệu mô phỏng và áp dụng nó vào dữ liệu di truyền thực tế của con người từ Dự án 1000 bộ gien, bao gồm trình tự DNA từ nhiều quần thể trên khắp Châu Phi, Châu Á, Châu Âu và Châu Mỹ.

Kết quả xác nhận 2 quần thể tổ tiên Homo heidelbergensis và Homo erectus tách ra từ một dòng dõi chung.

Nhưng ngay sau sự tách ra, một nút thắt cổ chai nghiêm trọng xuất hiện ở 1 trong 2 quần thể, cho thấy dòng dõi này đã co lại đến kích thước rất nhỏ trước khi phát triển chậm trong khoảng thời gian 1 triệu năm.

Dân số này sau đó đã đóng góp khoảng 80% vật liệu di truyền của con người hiện đại và dường như cũng đóng góp phần lớn DNA cho Homo neanderthalensis.

Các dữ kiện trên phù hợp với các bằng chứng đã biết về Homo heidelbergensis.

Vào 300.000 năm trước, quần thể này đối diện với cuộc xâm nhập di truyền lớn, tức nảy sinh hôn phối dị chủng với loài khác.

DNA khác loài xâm nhập vào dòng dõi tổ tiên này lúc đó nhiều gấp 10 lần cách mà DNA Homo neanderthalensis xâm nhập vào Homo sapiens 50.000 năm trước. Loài người khác đó là Homo erectus. Và kết quả của sự pha trộn mạnh mẽ đó là sự ra đời của loài chúng ta.

“Điều này cho chúng ta biết rằng lịch sử của chúng ta phong phú và phức tạp hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng” – GS Aylwyn Scally, thành viên nhóm nghiên cứu, bình luận với Sci-News.