Chưa có gói tín dụng đặc thù tiếp sức cho sản phẩm OCOP

Ngày 12/07, Thời báo Ngân hàng tổ chức Tọa đàm “Tiếp sức sản phẩm OCOP vươn xa”. Tọa đàm có sự tham dự của các chuyên gia nông nghiệp hàng đầu, đại diện các cơ quan quản lý, các doanh nghiệp OCOP và các ngân hàng, tổ chức tín dụng.

Phát biểu tại Tọa đàm, các chuyên gia đánh giá, chương trình OCOP đã tạo ra một đột phá trong phát triển kinh tế khu vực nông thôn, tạo ra cơ hội và thúc đẩy sự phát triển bền vững của các sản phẩm đặc sản của các địa phương, qua đó góp phần nâng cao đời sống kinh tế và xã hội của người dân nông thôn. Từ đây nhiều sản phẩm OCOP đã trở thành niềm tự hào của Việt Nam mà còn là điểm nhấn trong quá trình phát triển kinh tế nông thôn và góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của đất nước.

Với vai trò là kênh dẫn vốn quan trọng nền kinh tế, ngành Ngân hàng đã triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ các sản phẩm OCOP vươn xa. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã có nhiều cơ chế, chính sách để đồng hành cùng nông nghiệp, nông thôn, trong đó có các sản phẩm OCOP.

Các ngân hàng thương mại, đặc biệt là Agribank – ngân hàng chủ lực trong cho vay tam nông – đã đưa ra nhiều gói tín dụng ưu đãi, đặc thù cho từng ngành, lĩnh vực của nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt là các sản phẩm OCOP. Dòng vốn ngân hàng đã trở thành chất xúc tác quan trọng, góp phần thay đổi tư duy trong sản xuất của người dân, hợp tác xã, từng bước chuyển đổi từ quy mô nhỏ sang sản xuất theo hướng liên kết chuỗi giá trị, có truy xuất nguồn gốc và theo nhu cầu thị trường.

Mặc dù đạt được kết quả bước đầu, nhưng sức vươn xa, chiếm lĩnh thị trường, tính đồng bộ còn hạn chế

Dù đạt được những kết quả tích cực, việc phát triển sản phẩm OCOP vẫn còn nhiều điểm hạn chế, chưa thực sự đảm bảo tính bền vững. Nhiều sản phẩm OCOP vẫn chưa tìm được chỗ đứng vững chắc ở tại thị trường trong nước, chứ chưa nói gì đến xuất khẩu quốc tế. Sự chủ động vào cuộc ở một số địa phương còn hạn chế, chưa thực sự quan tâm đến các giải pháp hỗ trợ thực chất đối với chủ thể OCOP, đặc biệt là nâng cao năng lực về tổ chức, quản trị, chế biến và thương mại sản phẩm, nhiều sản phẩm chỉ quan tâm đến mẫu mã, bao bì, chưa chú trọng vào yếu tố chất lượng, đặc biệt là gắn với thị hiếu người tiêu dùng.

Theo ông Đào Đức Huấn – Trưởng phòng OCOP, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới TW, Bộ NN&PTNT, hiện Bộ NN&PTNT cùng với ngân hàng đã có sự phối hợp và thống nhất xây dựng sản phẩm OCOP. Bộ đã có văn bản gửi về địa phương đề nghị các địa phương rà soát lại cho các chủ thể OCOP có nhu cầu sử dụng vốn và sản phẩm tín dụng của ngân hàng.

“Về mặt tín dụng, ngành Ngân hàng đã làm rất tốt trên mọi lĩnh vực, nhưng riêng đối với chủ thể OCOP chúng tôi mong muốn cần có sự phối hợp hơn đối với ngành nông nghiệp, mong chúng ta có sự phối hợp tốt hơn để có thông tin và giải pháp cụ thể…” – ông Huấn bày tỏ.

Đồng thời cho rằng, việc phát triển sản phẩm OCOP, cần có sự phối hợp chặt chẽ hơn nữa từ ngành Ngân hàng vì không chỉ có vấn đề lãi suất mà còn liên quan đến thế chấp, tín chấp.

“Trên góc độ tiếp sức, tôi mong rằng ngân hàng chúng ta nhìn nhận các gói sản phẩm và đánh giá theo cấp độ làm sao để đánh giá chủ thể. Như vậy, đó là động lực tiếp sức rất mạnh mẽ về chính sách…” – Đại diện Văn phòng Điều phối Nông thôn mới TW đề xuất.

Đối với các chủ thể, vì đa số là quy mô nhỏ nên khó khăn trong năng lực, điều kiện, các dịch vụ hỗ trợ liên quan đến mặt thủ tục, giấy tờ đặt ra rất nhiều thách thức. Vì vậy, Đại diện Văn phòng Điều phối Nông thôn mới TW bày tỏ mong muốn trong quá trình làm việc, các ngân hàng, đặc biệt là Agribank, cần có sự ưu tiên quan tâm hơn của các chi nhánh để có thể hỗ trợ các chủ thể OCOP giải quyết nhanh hơn về mặt thủ tục, vì các sản phẩm nông nghiệp phải đặt vấn đề thời vụ và yêu cầu về nguồn vốn.

Agribank là ngân hàng chủ lực trong cho vay đối với nông nghiệp, nông thôn và nông dân nói chung, Chương trình OCOP nói riêng.

Ông Chu Ngọc Quý, Phó Trưởng Ban Khách hàng cá nhân, Agribank chia sẻ, trong quá trình triển khai, ngân hàng cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc khi cho vay đối với khách hàng sản xuất kinh doanh sản phẩm OCOP như các khách hàng cá nhân, hộ kinh doanh sản xuất sản phẩm OCOP thường có quy mô nhỏ, việc áp dụng kỹ thuật mới, công nghệ tiên tiến còn hạn chế dẫn tới khách hàng thường ít có nhu cầu vay vốn.

“Hiện tại, hợp tác xã là đối tượng được cấp chứng nhận OCOP, tuy nhiên trong quá trình vay vốn có phát sinh như giấy chứng nhận OCOP được cấp cho các hợp tác xã, do đó các thành viên của hợp tác xã không được cấp giấy chứng nhận OCOP riêng, dẫn tới khó khăn trong việc vay vốn để sản xuất của từng thành viên.

Các đơn vị còn gặp khó khăn trong việc tiếp cận với thị trường; thực hiện chế độ thống kê, kế toán còn nhiều hạn chế, ngần ngại trong việc minh bạch tình hình kinh doanh tài chính với ngân hàng, mua bán hàng hóa thiếu hóa đơn tài chính, không đảm bảo chế độ phát hành hóa đơn của nhà nước, do đó ngân hàng không đủ cơ sở để đánh giá, thẩm định cho vay…” – Đại diện Agribank chia sẻ.

Ông Phạm Trường Giang – Giám đốc NHNN chi nhánh tỉnh Phú Thọ cho biết trong phát triển các sản phẩm OCOP tại Phú Thọ cũng phát sinh một số vấn đề như: Mặc dù đạt được kết quả bước đầu, nhưng sức vươn xa, chiếm lĩnh thị trường, tính đồng bộ còn hạn chế; Năng lực quản trị, tài chính, nhân lực của những cơ sở triển khai chương trình OCOP còn hạn chế, cần nhiều vốn; Bên cạnh đó, các chính sách hỗ trợ còn hạn chế, đơn cử như về thuế, đất đai đối với hợp tác xã còn hạn chế để triển khai các dự án về OCOP và chưa đồng bộ.

Đặc biệt, về phía ngành Ngân hàng, việc cấp vốn hay lãi suất, hoặc chương trình cho nông nghiệp không phải là vấn đề nhưng lại chưa có gói tín dụng đặc thù cho các khách hàng triển khai các sản phẩm OCOP. Dịch vụ tín dụng chưa đa dạng, chưa gắn với từng sản phẩm đặc thù, vùng miền địa phương.

Cùng với đó, công tác tư vấn, hướng dẫn giữa ngân hàng và khách hàng về phương án kinh doanh, quản lý dòng tiền, bảo đảm tiền vay còn có vấn đề. Ngoài ra, phương thức cho vay như theo hạn mức hiện nay chưa phù hợp bởi đặc thù OCOP liên quan đến tính mùa vụ, vùng miền, nơi tiêu thụ…

“Để triển khai các chương trình OCOP hiệu quả hơn, rất cần các cơ chế chính sách đồng bộ, vì vậy cần xem xét, đánh giá, tổng kết để điều chỉnh phù hợp, cũng như nâng cao sự phối hợp của cơ quan quản lý trung ương và địa phương. Riêng với ngành Ngân hàng cũng cần đưa ra các chính sách đồng bộ với các chính sách khác…” – Đại diện NHNN tỉnh Phú Thọ đề nghị.

.