chủ trương cần thiết, phù hợp xu thế

Trong Kết luận 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về “triển khai nghiên cứu, đề xuất tiếp tục sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị” yêu cầu xây dựng đề án sắp xếp, tinh gọn các cơ quan Mặt trận Tổ quốc (MTTQ), các tổ chức chính trị-xã hội (CT-XH), các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ (cấp Trung ương (T.Ư), cấp tỉnh, cấp xã) sau khi sáp nhập, hợp nhất.

Khắc phục được tình trạng cát cứ, tách biệt hoạt động

Cụ thể trong Kết luận 127-KL/TW, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể T.Ư chủ trì, phối hợp Ban Tổ chức T.Ư, Đảng ủy Chính phủ, Đảng ủy Quốc hội và các cơ quan liên quan nghiên cứu định hướng, xây dựng đề án, tờ trình Bộ Chính trị. Trong đó, tổng rà soát chức năng, nhiệm vụ, tổ chức bộ máy của các cơ quan, tổ chức trực thuộc, sắp xếp lại các tổ chức CT-XH, hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ về trực thuộc Ủy ban T.Ư MTTQ Việt Nam (đồng bộ với cơ cấu tổ chức đảng hiện nay).

Nhận định về vấn đề này, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ-Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội) Phạm Ngọc Thảo cho rằng, Kết luận 127-KL/TW là sự kế tục Nghị quyết của T.Ư từ năm 2017. Chủ trương tinh gọn bộ máy chính trị đã có từ nhiều năm nay, nhưng vì nhiều lý do nên việc triển khai còn chậm. Trong đó, yêu cầu thực hiện thu gọn, đưa các tổ chức CT-XH, hội quần chúng về trực thuộc Ủy ban MTTQ, với những nội dung rất cụ thể, nằm trong chủ trương của Đảng, theo xu hướng chung hiện nay, là việc làm rất bức thiết, trong điều kiện bộ máy chính trị đã quá sức chịu đựng của nền kinh tế.

“Không phải đến giờ mà T.Ư đã nhiều lần đề cập vấn đề phải tinh giản bộ máy, chủ trương này trong bối cảnh hiện nay là hoàn toàn đúng đắn và cấp thiết so với yêu cầu thực tiễn cũng như đòi hỏi của nền kinh tế”-ông Phạm Ngọc Thảo khẳng định.

Lý giải về nhận định đó, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ-Pháp luật (Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội) cho hay, chức năng, nhiệm vụ của MTTQ và các tổ chức CT-XH, hội quần chúng có những nét riêng, đối tượng khác nhau, nhưng đều chung mục tiêu, chức năng là tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng tham gia thi đua lao động sản xuất, chấp hành quan điểm đường lối của Đảng và nhiệm vụ chính trị, xây dựng Nhà nước, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội… Thực tế, nhiều việc của các tổ chức CT-XH, hội quần chúng ở địa phương theo nhiều kênh khác nhau nhưng có nhiều sự trùng lặp, cách làm giống nhau.

Từ đó, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ-Pháp luật khẳng định, việc sáp nhập các tổ chức này tập trung về một mối mang lại cái lợi trước hết là quy tụ các tổ chức về một nơi điều hành chung, có nhiệm vụ chung. Hơn nữa, nếu tinh giản được các tổ chức này, sẽ vừa giúp tiết kiệm bộ máy vừa tiết kiệm ngân sách Nhà nước. “Mục tiêu của các cơ sở vẫn là những quần chúng đó thôi, nhưng có khi 3 – 4 tổ chức cùng làm, nên giờ gom lại làm một sẽ dễ thực hiện”- ông Phạm Ngọc Thảo nêu quan điểm.

Đồng quan điểm này, TS Lê Văn Hoạt – nguyên Phó Chủ tịch Thường trực HĐND TP Hà Nội nhận định, việc đưa các tổ chức CT-XH, hội quần chúng về trực thuộc MTTQ sẽ làm tăng cường sự mật thiết, tính liên kết trong tổ chức chính trị, cơ quan đại diện là MTTQ.

“Bản thân tôi thấy chủ trương này rất phù hợp khi hiện nay các tổ chức CT-XH, hội quần chúng được thành lập quá nhiều, trong khi tổ chức tách riêng ra hoạt động độc lập, có sự kết nối liên thông chưa thật tốt. Nếu có kết nối với nhau để thống nhất chủ trương, thống nhất hành động, phục vụ mục đích chung, dưới một trung tâm thì sẽ thật tốt, khắc phục được tình trạng cát cứ, tách biệt”- TS Lê Văn Hoạt nêu ý kiến.

Cuộc cách mạng trong nhận thức, tư duy và hành động

Theo các chuyên gia, khi phải thay đổi bất kỳ mô hình tổ chức nào thì luôn gặp thách thức trong giai đoạn đầu, đó chính là về nhận thức và thống nhất hành động, nhưng khi đã có sự đồng thuận và thống nhất thì không còn gì là trở ngại nữa.

“Khó khăn nhất cần vượt qua khi bắt tay vào công cuộc tinh gọn bộ máy hiện nay chính là làm sao có nhận thức đúng và thống nhất về quan điểm. Khi không ai, không tổ chức nào đặt lĩnh vực, lợi ích của cá nhân mình lên trên, sẽ không xảy ra việc không thống nhất, không đồng thuận về quan điểm và nhận thức”- TS Lê Văn Hoạt thẳng thắn.

Từ đó, chuyên gia này cho rằng, công tác công tác tuyên truyền để đưa việc tổ chức sắp xếp bộ máy này thực sự như một cuộc cách mạng trong nhận thức, tư duy và hành động, bắt đầu từ người đứng đầu rất quan trọng. Muốn đi đến đích nhanh nhất và đúng hướng nhất, phải bắt đầu từ sự thống nhất nhận thức.

“Đúng như Tổng Bí thư Tô Lâm đã nói, chúng ta phải hy sinh cái nhỏ, cái riêng để lo cái đại cục. Đo dó, cần thống nhất đây là cuộc cách mạng trong hệ thống chính trị, không theo tư duy lối mòn, không bị ràng buộc bởi cơ chế cũ và theo vết xe cũ, mà phải thay đổi theo yêu cầu mới, đặt yêu cầu chung lên trên – nhận thức như vậy ngay từ các đồng chí lãnh đạo, thì việc triển khai thực hiện sẽ thuận”- TS Lê Văn Hoạt nêu quan điểm.

Về những nội dung liên quan để tinh gọn các tổ chức CT-XH và hội quần chúng, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ-Pháp luật Phạm Ngọc Thảo cho rằng, đã là chủ trương chung và phù hợp xu thế thì dứt khoát phải làm, song để thực hiện tốt công cuộc tinh gọn bộ máy, cần tính toán tất cả các vấn đề về cả mô hình, cơ chế, chính sách, để hình thành tổ chức mới có sự gắn kết giữa vấn đề kinh tế với vấn đề chính trị mà không làm ảnh hưởng đến công việc chung. 

Thực hiện việc xây dựng đề án sắp xếp, tinh gọn các cơ quan MTTQ, các tổ chức CT-XH, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ (cấp T.Ư, cấp tỉnh, cấp xã) sau khi sáp nhập, hợp nhất, Bộ Chính trị, Ban Bí thư giao Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể T.Ư khẩn trương triển khai thực hiện; tiếp thu góp ý của các tỉnh ủy, thành ủy, đảng ủy trực thuộc T.Ư, các cơ quan, tổ chức, ban đảng T.Ư; hoàn thiện đề án, báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư trước ngày 27/3/2025. Từ đó, tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Ban Bí thư, ý kiến các cơ quan, hoàn thiện đề án, tờ trình; trình Ban Chấp hành T.Ư Đảng trước ngày 7/4/2025.

Đảng ủy MTTQ, các đoàn thể T.Ư được giao chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định, hướng dẫn liên quan việc sắp xếp, tinh gọn các cơ quan MTTQ, các tổ chức CT-XH, các hội quần chúng do Đảng và Nhà nước giao nhiệm vụ (cấp T.Ư, cấp tỉnh, cấp xã), báo cáo Bộ Chính trị, Ban Bí thư xem xét theo thẩm quyền và hoàn thành chậm nhất ngày 30/6/2025.