Thay đổi giá dịch vụ khám chữa bệnh, đấu thầu, giảm thuế VAT, khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự là những chính sách mới hiệu lực trong tháng đầu tiên của năm 2024.
Quy định mới về giá dịch vụ khám chữa bệnh, tự chủ trong cơ sở y tế
Luật Khám bệnh, chữa bệnh (sửa đổi) hiệu lực từ ngày 1/1, cho phép cơ sở y tế được tự chủ trong quyết định về tổ chức và nhân sự, phát triển các hoạt động chuyên môn và phục vụ khám bệnh, chữa bệnh. Bệnh viện được quyết định mức thu dịch vụ, hàng hóa liên quan đến hoạt động khám bệnh, chữa bệnh theo quy định, trừ trường hợp do Nhà nước định giá.
Bệnh viện cũng được quyết định sử dụng nguồn thu hợp pháp để đầu tư các dự án thực hiện hoạt động khám chữa bệnh; được quyết định giá dịch vụ khám chữa bệnh nhưng không vượt quá giá do Bộ trưởng Y tế quy định, trừ giá dịch vụ theo yêu cầu và giá hình thành từ hoạt động hợp tác công tư.
Về giá dịch vụ khám bệnh, Bộ trưởng Y tế phối hợp Bộ trưởng Tài chính quy định phương pháp định giá với dịch vụ khám, chữa bệnh. Bộ trưởng Y tế quy định giá dịch vụ thuộc danh mục Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) thanh toán, giá dịch vụ do ngân sách nhà nước thanh toán, giá dịch vụ không phải do BHYT thanh toán cũng không phải dịch vụ theo yêu cầu.
HĐND cấp tỉnh quy định giá khám chữa bệnh với các bệnh viện trên địa bàn, nhưng không vượt khung giá tương ứng của Bộ Y tế. Bệnh viện công lập áp dụng giá với người không có thẻ BHYT dùng dịch vụ thuộc danh mục do Quỹ BHYT chi trả mà không phải loại hình theo yêu cầu. Bệnh viện cũng được tự quyết định giá dịch vụ theo yêu cầu nhưng phải kê khai.
So với Luật Khám, chữa bệnh hiện hành, Luật sửa đổi chỉ rõ các yếu tố cấu thành giá dịch vụ khám chữa bệnh như chi phí nhân công, thuốc, hóa chất, chi phí khấu hao thiết bị y tế, chi phí quản lý như duy tu, bảo dưỡng thiết bị y tế… Như vậy, quy định mới sẽ giải quyết được vấn đề “tính đúng tính đủ” giá khám chữa bệnh mà nhiều bệnh viện phản ánh là “lạc hậu”, “chưa tính đủ 7 yếu tố cấu thành” thời gian qua.
Nhân viên y tế tại nhà thuốc Bệnh viện Nhiệt đới TP HCM, quận 5, phát thuốc cho bệnh nhân, tháng 4/2023. Ảnh: Quỳnh Trần
Cho phép đấu thầu tập trung thuốc hiếm
Luật Đấu thầu (sửa đổi) hiệu lực từ ngày 1/1, bổ sung quy định có thể mua sắm tập trung với thuốc hiếm, thuốc cần mua số lượng ít, nhằm bảo đảm khả thi trong đấu thầu lựa chọn nhà cung cấp.
Trường hợp hàng hóa thuộc danh mục tập trung nếu đáp ứng điều kiện, được áp dụng hình thức đàm phán giá. Luật thông qua cũng bổ sung quy định, nhiều cơ quan, tổ chức có nhu cầu mua sắm cùng loại, có thể gộp thành gói thầu để một cơ quan mua sắm tập trung. Mua sắm tập trung phải qua đấu thầu rộng rãi. Hàng hóa thuộc danh mục mua sắm tập trung nhưng cần mua để phòng, chống dịch bệnh, được chỉ định thầu.
Luật cũng bổ sung quy định cho bệnh viện có thể lựa chọn nhà thầu cung cấp hóa chất, vật tư xét nghiệm, thiết bị y tế. Bên trúng thầu chịu trách nhiệm cung cấp hóa chất, thiết bị y tế, nhưng chỉ được chuyển giao quyền sử dụng, không được chuyển giao quyền sở hữu thiết bị y tế cho các cơ sở khám chữa bệnh. Luật cũng quy định thời hạn thực hiện sẽ theo hợp đồng nhưng không quá 5 năm.
Đây là phương thức mới được đưa vào luật để khắc phục những hạn chế trong việc thực hiện mua hóa chất gắn với “máy đặt, máy mượn”, đảm bảo tính khả thi, minh bạch, hiệu quả trong thực hiện. Ngoài ra, thời hạn áp dụng 5 năm là phù hợp với thực tiễn, đủ đảm bảo thời gian để chuyển sang hình thức khác công khai, minh bạch hơn.
Một số hàng hóa được giảm VAT 2% đến giữa 2024
Hiệu lực từ ngày 1/1 đến 30/6, Nghị định quy định chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) cho phép áp dụng mức thuế 8% với hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, một số mặt hàng gồm: viễn thông; tài chính – ngân hàng; chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản; kim loại và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than) không thuộc nhóm được ưu đãi thuế.
Việc giảm VAT cho từng loại hàng hóa, dịch vụ được áp dụng thống nhất tại các khâu nhập khẩu, sản xuất, gia công, kinh doanh thương mại. Riêng mặt hàng than được giảm VAT ở khâu khai thác bán ra, còn các khâu khác không được giảm. Các tổng công ty, tập đoàn thực hiện quy trình khép kín mới bán ra cũng thuộc đối tượng giảm thuế đối với than khai thác bán ra.
Tân binh nhập ngũ tại quận Ba Đình, Hà Nội, năm 2023. Ảnh: Giang Huy
Tiêu chuẩn mới về khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự
Thông tư 105/2023 của Bộ Quốc phòng hiệu lực từ ngày 1/1, quy định tiêu chuẩn sức khỏe nghĩa vụ quân sự là sức khỏe loại 1, loại 2, loại 3 và không nghiện ma túy, các tiền chất ma túy thì đủ điều kiện về sức khỏe thực hiện nghĩa vụ quân sự.
Văn bản này cũng bổ sung các trường hợp phải đi nghĩa vụ quân sự là người bị loạn thị, mù màu có sức khỏe loại 2, loại 3 và các tiêu chuẩn khác đáp ứng đủ điều kiện. Theo quy định cũ, hai trường hợp này xếp sức khỏe loại 6, tức tình trạng rất kém và không đủ điều kiện về sức khỏe để đi nghĩa vụ quân sự.
Việc phân loại sức khỏe áp dụng phương pháp cho điểm 1-6 với mỗi tiêu chí. Điểm 1 là tình trạng sức-khỏe rất tốt cho đến điểm 6 chỉ tình trạng sức khỏe rất kém.
Việt Nam bắt đầu áp dụng thuế tối thiểu toàn cầu
Từ ngày 1/1, Việt Nam áp thuế tối thiểu toàn cầu và Quốc hội giao Chính phủ trong năm sau nghiên cứu lập quỹ hỗ trợ đầu tư lĩnh vực công nghệ cao. Thuế tối thiểu toàn cầu là thỏa thuận của các nước G7 đạt được vào tháng 6/2021 để chống lại các tập đoàn đa quốc gia chuyển lợi nhuận sang nước có thuế suất thấp để tránh thuế.
Thuế suất sẽ áp dụng là 15% với các doanh nghiệp đa quốc gia có tổng doanh thu hợp nhất từ 750 triệu euro (khoảng 800 triệu USD) trở lên trong hai năm của 4 năm liền kề nhất. Các nhà đầu tư thuộc diện chịu thuế sẽ buộc phải nộp thuế tối thiểu toàn cầu tại Việt Nam.
Ngân sách ước tính sẽ thu được hơn 14.600 tỷ đồng khi 122 tập đoàn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam nộp thuế này, theo rà soát của cơ quan thuế. Tuy nhiên, việc áp thuế tối thiểu toàn cầu sẽ ảnh hưởng trực tiếp lợi ích doanh nghiệp đầu tư nước ngoài trong thời gian hưởng ưu đãi miễn giảm thuế, có thuế suất thực tế thấp hơn 15%. Tức là ưu đãi về thuế của Việt Nam dành cho doanh nghiệp ngoại sẽ không còn tác dụng, nên có thể ảnh hưởng tới môi trường đầu tư.
Mức thu phí sử dụng lòng đường, hè phố tại TP HCM
Nghị quyết 15/2023 của HĐND TP HCM quy định mức thu phí sử dụng tạm thời lòng đường, hè phố trên địa bàn, hiệu lực từ ngày 1/1. Mức thu phí cho hoạt động trông giữ xe 50.000-350.000 một m2 mỗi tháng và mức thu phí cho các hoạt động khác 20.000-100.000 đồng một m2 mỗi tháng tùy theo khu vực.
Về cách tính thời gian thuê, nếu số ngày sử dụng lòng đường, hè phố dưới 15 ngày trong một tháng tính nửa tháng; từ 15 ngày trở lên trong một tháng sẽ tính một tháng.
Mức phí được áp dụng theo giá đất bình quân tại 5 khu vực (mỗi khu vực sẽ có tuyến đường trung tâm và các tuyến còn lại). Khu vực 1 gồm quận 1, quận 3, quận 4, quận 5, quận 10, Phú Nhuận, Khu A – Khu đô thị mới Nam Thành phố, Khu đô thị mới Thủ Thiêm.
Khu vực 2 gồm quận 2 (nay thuộc thành phố Thủ Đức, trừ Khu đô thị mới Thủ Thiêm), quận 6, quận 7 (trừ Khu A – Khu Đô thị mới Nam Thành phố), quận 11, Bình Thạnh, Tân Bình, Bình Tân.
Khu vực 3 gồm quận 8, quận 9 (nay thuộc thành phố Thủ Đức), quận 12, quận Thủ Đức (nay thuộc thành phố Thủ Đức), Tân Phú, Gò Vấp. Khu vực 4 gồm các huyện Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi. Khu vực 5 gồm huyện Cần Giờ.
