Châu Âu lên kế hoạch cho kịch bản ‘NATO không Mỹ’

Theo tờ Financial Times ngày 21.3, động thái của các nước châu Âu nhằm tránh bị động trong kịch bản Mỹ đơn phương rời khỏi Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump nhiều lần dọa sẽ rút Mỹ khỏi liên minh quân sự này.

Tờ báo dẫn nguồn các quan chức thạo tin cho hay Anh, Pháp, Đức và các nước Bắc Âu đã có cuộc họp không chính thức, lập ra kế hoạch để châu Âu san sẻ những gánh nặng tài chính và quân sự. Kế hoạch này dự kiến được trình đến Mỹ tại hội nghị thượng đỉnh NATO vào tháng 6.

Đề xuất này sẽ bao gồm các cam kết chắc chắn về việc tăng chi tiêu quốc phòng của châu Âu và xây dựng năng lực quân sự, đồng thời sẽ thuyết phục Tổng thống Trump từng bước chuyển giao trách nhiệm trong NATO.

Các quốc gia bao gồm Đức, Pháp và Anh đã có động thái tăng chi tiêu quốc phòng kể từ sau khi ông Trump đắc cử tổng thống Mỹ, trong khi Liên minh châu Âu (EU) cũng đã triển khai sáng kiến để các nước thành viên tăng chi tiêu quân sự.

Hiện Mỹ đóng vai trò quan trọng đối với an ninh châu Âu, khi là thành viên chủ chốt của NATO, có chi tiêu quốc phòng cao hơn tất cả thành viên NATO khác cộng lại, cùng với đó là khả năng răn đe hạt nhân. Tuy nhiên, tình hình trở nên không chắc chắn khi chính quyền ông Trump xuất hiện những rạn nứt với châu Âu. Giới chuyên gia nhận định an ninh châu Âu sẽ chịu ảnh hưởng đáng kể nếu bị động trong kịch bản Mỹ đột ngột rời NATO hoặc giảm hiện diện trong khối quân sự này.

Kế hoạch gánh vác trách nhiệm đang được châu Âu xét đến ước tính sẽ mất từ 5 – 10 năm để chi tiêu quốc phòng tại châu Âu có thể thay thế phần lớn năng lực quân sự của Mỹ.

“Tăng chi tiêu là cách duy nhất mà chúng tôi có, qua đó chia sẻ gánh nặng và dần giảm sự phụ thuộc vào Mỹ. Chúng tôi đang bắt đầu các cuộc đàm phán nhưng đây là nhiệm vụ rất lớn đến nỗi nhiều người choáng ngợp với quy mô của nó”, Financial Times dẫn lời một quan chức cho hay.

Song, một số quốc gia châu Âu lo ngại kế hoạch trên có thể khiến Mỹ càng chủ động xa rời NATO, cho rằng ông Trump sẽ không có ý định thay đổi hiện diện đáng kể tại châu Âu dù đã đưa ra những tuyên bố cứng rắn.