Cảnh báo từ ca bệnh viêm não mô cầu và khuyến cáo tiêm vắc-xin phòng bệnh

Lãnh đạo Sở Y tế Thái Bình vừa thông báo về một trường hợp bệnh nhân mắc viêm màng não do mô cầu tại địa phương.

Theo đó, sau khi tiếp nhận thông tin từ Viện Y học nhiệt đới và Bệnh viện Bạch Mai về tình huống này, Sở Y tế Thái Bình đã ngay lập tức chỉ đạo Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) phối hợp với Trung tâm Y tế huyện Quỳnh Phụ và Trạm Y tế xã An Ấp tiến hành điều tra, lấy mẫu bệnh phẩm và xét nghiệm các trường hợp nghi ngờ. Các biện pháp phòng chống dịch bệnh cũng được triển khai nhanh chóng.

Qua điều tra, bệnh nhân được xác định là N.T.T, 17 tuổi, chưa tiêm vắc-xin có thành phần não mô cầu. Vào ngày 9/3, bệnh nhân bắt đầu có các triệu chứng như sốt, hắt hơi, sổ mũi, đau nhức cơ thể, kèm theo cảm giác đau rát vùng hầu họng. Gia đình đã tự mua thuốc về điều trị cho bệnh nhân tại nhà. Tuy nhiên, tình trạng không cải thiện và bệnh nhân tiếp tục phải nhập viện.

Viêm não mô cầu là một bệnh nhiễm trùng cực kỳ nguy hiểm, có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh có thể dẫn đến những hậu quả nặng nề như nhiễm khuẩn huyết, viêm màng não, viêm phổi, viêm khớp, viêm tai giữa và viêm nắp thanh môn. Trong đó, viêm màng não là biến chứng thường gặp nhất và có thể để lại hậu quả nghiêm trọng đối với người bệnh.

Các chuyên gia y tế cho biết, viêm não mô cầu có thể xuất hiện đột ngột và có các triệu chứng rất đa dạng. Ban đầu, bệnh nhân có thể gặp phải các dấu hiệu không đặc trưng như sốt, buồn nôn, chán ăn và đau họng, khiến việc nhận diện bệnh trở nên khó khăn. Tuy nhiên, các triệu chứng điển hình sau đó bao gồm phát ban xuất huyết, cứng cổ và sợ ánh sáng.

Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển nặng, dẫn đến hôn mê, mê sảng, co giật và thậm chí là mất ý thức. Trường hợp nghiêm trọng, bệnh nhân có thể tử vong.

Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và điều trị kịp thời, viêm não mô cầu hoàn toàn có thể chữa khỏi. Việc tuân thủ đúng phác đồ điều trị và theo dõi sát sao tình trạng của bệnh nhân là vô cùng quan trọng để giảm thiểu rủi ro.

Để ngăn ngừa sự lây lan của viêm não mô cầu, đặc biệt trong những khu vực có dịch, các chuyên gia khuyến cáo người dân hạn chế tập trung đông người, tránh các cuộc hội họp không cần thiết. Các cơ quan chức năng cần thiết lập các trạm kiểm soát dịch và giám sát chặt chẽ những người tiếp xúc gần với bệnh nhân.

Việc sát khuẩn và tẩy uế các chất bài tiết đường mũi họng của bệnh nhân là rất quan trọng trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm. Những người tiếp xúc gần với bệnh nhân cần được theo dõi thân nhiệt thường xuyên và các triệu chứng khác có thể liên quan đến viêm não mô cầu. Bác sỹ cũng khuyến cáo việc sử dụng dung dịch sunfamit hoặc penicillin để nhỏ mũi họng cho người bệnh và người tiếp xúc.

Đặc biệt, việc thực hiện tốt vệ sinh cá nhân và môi trường sống là một trong những yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa bệnh. Người dân nên đeo khẩu trang khi tiếp xúc hoặc chăm sóc người bệnh và duy trì vệ sinh tay sạch sẽ.

Một trong những biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất là tiêm vắc-xin. Vắc-xin giúp cơ thể chống lại vi khuẩn gây viêm não mô cầu, qua đó giảm nguy cơ mắc bệnh và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải, chuyên gia tiêm chủng của Hệ thống Tiêm chủng Safpo/Potec cho biết, vi khuẩn não mô cầu có 13 nhóm huyết thanh gây bệnh, trong đó 5 nhóm thường gặp ở Việt Nam là A, B, C, Y, W-135. Đặc biệt, trẻ dưới 1 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 5 tháng tuổi, có nguy cơ mắc não mô cầu nhóm B cao nhất. Tỷ lệ mắc viêm màng não mô cầu xâm lấn ở trẻ dưới 1 tuổi cao gấp 10 lần so với tỷ lệ dân số.

Theo các bác sỹ, việc phòng bệnh viêm màng não mô cầu nhóm B cho trẻ từ sớm là vô cùng quan trọng. Ngoài ra, việc tiêm đầy đủ các loại vắc-xin phòng bệnh về não như vắc-xin phế cầu, vắc-xin sởi, thủy đậu, viêm não mô cầu… cũng cần được chú trọng, tránh nguy cơ bệnh chồng bệnh hoặc làm suy yếu sức khỏe của trẻ, đặc biệt trong bối cảnh thời tiết phức tạp và nhiều bệnh dịch đang có nguy cơ bùng phát.

Viêm màng não do não mô cầu không phải là bệnh duy nhất có thể gây viêm màng não. Các loại viêm màng não khác như do Enterovirus hoặc phế cầu cũng là những nguyên nhân phổ biến. Tuy nhiên, việc phân biệt giữa viêm não mô cầu và các loại viêm màng não khác rất quan trọng để có phương pháp điều trị chính xác.

Còn theo PGS.TS Đỗ Duy Cường, Bệnh viện Bạch Mai, viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu có thể tiến triển rất nhanh và nguy hiểm. Các triệu chứng bao gồm sốt cao đột ngột, đau đầu, nôn, rối loạn ý thức, và đi vào hôn mê nhanh chóng. Các ban xuất huyết hoại tử ngoài da có thể xuất hiện, khiến bệnh nhân rơi vào hội chứng suy thượng thận cấp, sốc và tử vong nhanh chóng.

PGS.Cường nhấn mạnh, viêm màng não do não mô cầu có tỷ lệ tử vong từ 10-20%, và những thể nặng có thể dẫn đến tử vong chỉ trong vòng 24 giờ. Do đó, khi phát hiện bệnh, việc điều trị kịp thời và cách ly bệnh nhân là vô cùng quan trọng.

Dù vậy, chuyên gia cũng khuyến cáo rằng viêm màng não do não mô cầu không phải là bệnh phổ biến và thường chỉ xảy ra ở một số ổ dịch nhỏ hoặc du nhập từ các khu vực khác. Những người nghi ngờ nhiễm não mô cầu cần đến cơ sở y tế ngay để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Để phòng ngừa bệnh, bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải khuyến cáo người dân cần chủ động tiêm vắc-xin não mô cầu để bảo vệ sức khỏe của mình và cộng đồng.

Với sự hỗ trợ của vắc-xin, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ mắc viêm não mô cầu, bảo vệ tính mạng và sức khỏe của trẻ em, đồng thời góp phần ngăn ngừa sự lây lan của bệnh trong cộng đồng.