Cẩn trọng với “cạm bẫy” khi xuất khẩu sang Algeria

Nhiều mặt hàng tiềm năng xuất khẩu sang Algeria

Tại Phiên tư vấn xuất nhập khẩu với Algeria, Senegal và Tunisia do Thương vụ Việt Nam tại Algeria tổ chức vào chiều 26/3, ông Hoàng Đức Nhuận – Tham tán Thương mại Việt Nam tại Algeria – thông tin, trong cán cân thương mại hai nước, Việt Nam xuất siêu tuyệt đối. Cụ thể, năm 2023 Việt Nam xuất khẩu sang quốc gia này 237 triệu USD, nhập khẩu chưa đến 4 triệu USD.

Năm 2024 kim ngạch xuất khẩu giảm còn 192 triệu USD. Nguyên do, cà phê thô – mặt hàng chiếm tới 70 – 80% tổng kim ngạch của Việt Nam sang Algeria giá quá cao khiến đối tác giảm nhập khẩu từ Việt Nam, chuyển sang các nước châu Phi khác.

Cà phê – mặt hàng chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Algeria

Ông Hoàng Đức Nhuận cũng thông tin, do mặt hàng cà phê giá tăng quá cao, lại là mặt hàng thiết yếu, để hỗ trợ tiêu dùng, năm 2025 Chính phủ Algeria đã giảm sâu thuế, phí nhập khẩu đối với mặt hàng từ 63% xuống còn 10%. Nhờ đó, 2 tháng đầu năm, Việt Nam đã xuất khẩu 14.718 tấn cà phê sang Algeria, tăng tới 65% so với cùng kỳ năm 2024.

“Cà phê thô là mặt hàng xuất khẩu tiềm năng của Việt Nam sang Algeria, hiện chiếm 50% tỷ trọng xuất khẩu. Quốc gia này đang nhập khẩu 100% cà phê tiêu dùng trong nước với số lượng khoảng 130.000 tấn/năm, kim ngạch 300 triệu USD. Tuy nhiên, Algeria ưu tiên nhập khẩu cà phê thô và khuyến khích doanh nghiệp, bao gồm cả doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sản xuất thành phẩm tại quốc gia này”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Algeria cho hay.

Ngoài cà phê, nhiều mặt hàng khác là thế mạnh của Việt Nam có tiềm năng xuất khẩu sang Algeria, như: Chè xanh. Mỗi năm, Algeria nhập khẩu 50 triệu USD chè xanh, chủ yếu từ Trung Quốc. Tổng thuế, phí nhập khẩu của mặt hàng này là 54%.

Gia vị nhập khẩu 30 triệu USD/năm, chủ yếu là tiêu đen, tổng thuế và phí là 54%. Năm 2024, xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam sang Algeria đạt 633 tấn, kim ngạch 2,95 triệu USD, cạnh tranh mạnh mẽ với hạt tiêu đến từ Ấn Độ, Pakistan, Brazil…

Ngoài ra, mặt hàng quế hồi, hạt điều, cơm dừa, sữa bột, thủy sản… cũng là mặt hàng Việt Nam đang xuất khẩu đạt kim ngạch cao và còn nhiều cơ hội mở rộng thị phần tại Algeria.

Riêng với sữa bột, do sản xuất trong nước không đáp ứng đủ nhu cầu tiêu dùng, Algeria phải nhập khẩu khoảng 400.000 tấn sữa bột mỗi năm, với kim ngạch khoảng 600 triệu USD. Sữa bột cũng được Algeria xếp vào nhóm hàng tiêu dùng nên tổng các loại thuế phí chỉ 10%, trong khi thuế, phí cho sữa thành phẩm lên tới 105%.

Về các mặt hàng công nghiệp, ông Hoàng Đức Nhuận cũng chỉ ra, giày dép Algeria tiêu thụ 90 triệu đôi mỗi năm, sản xuất nội địa chỉ đạt 1 triệu đôi, do đó nhập khẩu phục vụ tiêu dùng mặt hàng này hơn 1 tỷ USD/năm. Giày dép Việt Nam được người tiêu dùng Algeria đánh giá cao. Doanh nghiệp nước này cũng có nhu cầu nhập khẩu đế giày để lắp ráp trong nước.

Dệt may, Algeria mỗi năm nhập khẩu 400 triệu USD mặt hàng quần áo và nguyên liệu, giá trị lên đến 800 triệu USD. Số liệu mới nhất từ hải quan Algeria, năm 2023 Việt Nam xuất khẩu sang Algeria 300 triệu USD bao gồm cả quần áo thành phẩm, vải, sợi… và chịu tổng thuế, phí 54%.

Nhôm và sắt thép nhu cầu nhập khẩu 2 tỷ USD/năm. Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Algeria nhôm thô 2,7 triệu USD, sắt, thép thanh khoảng 2 triệu USD. Algeria đã sản xuất được và bắt đầu xuất khẩu sắt thép nên hạn chế nhập khẩu và đánh thuế nhập khẩu rất cao với mặt hàng này.

Bên cạnh đó, sản phẩm hoá chất, nguyên liệu sản xuất bao bì, linh kiện phụ tùng ô tô… cũng là những mặt hàng Algeria có nhu cầu cao.

“Với mục tiêu phát triển sản xuất trong nước, Algeria luôn ưu tiên nhập khẩu nguyên liệu, hạn chế và áp thuế rất cao với sản phẩm hoàn chỉnh. Quốc gia này cũng khuyến khích doanh nghiệp nước ngoài hợp tác đầu tư sản xuất tại chỗ. Đây cũng là định hướng mới, doanh nghiệp Việt Nam cân nhắc khi tiếp cận thị trường Algeria”, ông Hoàng Đức Nhuận một lần nữa nhấn mạnh.

Thận trọng trong xác minh đối tác

Dù có nhiều tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam mở rộng xuất khẩu sang Algeria, tuy nhiên ông Hoàng Đức Nhuận cũng nhìn nhận những khó khăn có thể ảnh hưởng đến hoạt động này. Trong đó, do chưa là thành viên của WTO nên thuế nhập khẩu vào Algeria khá cao, trung bình khoảng 54%, chưa kể một số mặt hàng chịu thuế tiêu thụ nội địa, thuế phòng vệ… có thể tới 200%.

Để bảo vệ sản xuất trong nước, Algeria hạn chế nhập khẩu những mặt hàng trong nước sản xuất được và chủ trương đẩy mạnh đầu tư hợp tác sản xuất tại chỗ, tránh nền kinh tế phụ thuộc vào dầu khí.

Trên thị trường Algeria, hàng Việt Nam phải cạnh tranh mạnh với mặt hàng cùng loại tới từ Trung Quốc, Ấn Độ và những nước có hiệp định thương mại tự do. Mặt khác, chính sách thương mại của nước sở tại hay thay đổi, chính sách ngoại thương mang tính bảo hộ. Hàng năm, Algeria ban hành Luật Tài chính trong đó có quy định các mục tiêu về xuất nhập khẩu và biện pháp điều hành ngoại thương kịp thời.

Một trong những trở ngại nữa là ngôn ngữ giao dịch tại Algeria là tiếng Pháp nhưng ngôn ngữ sử dụng trong công tác pháp lý là tiếng Arập. Điều này làm tăng thời gian và chi phí dịch thuật khi cần thiết. Giá cước đi Algeria tăng cao do khủng hoảng ở khu vực Trung đông.

“Tháng 4, Công ty Vận tải Địa Trung Hải đã thông báo tăng phí vận chuyển từ 350 USD- 800 USD tuỳ từng loại container và địa điểm”, đại diện Thương vụ Việt Nam tại Algeria thông tin.

Trước những khó khăn nêu trên, Thương vụ Việt Nam tại Algeria cũng đưa ra những khuyến cáo giúp doanh nghiệp Việt Nam giảm bớt trở ngại khi xuất khẩu sang thị trường này.

Đặc biệt, tại Algeria, tình trạng lừa đảo qua mạng Internet không phổ biến nhưng cần thận trọng khi tìm kiếm bạn hàng online hoặc giao dịch với đối tác chủ động tìm đến doanh nghiệp Việt Nam qua website.

“Do đó, trước khi giao dịch, doanh nghiệp cần yêu cầu đối tác – đặc biệt là đối tác lần đầu hợp tác – cung cấp giấy phép đăng ký kinh doanh, mã số thuế, bản sao hộ chiếu hoặc thẻ căn cước công dân của người đại diện. Khi cần, các cơ quan chức năng như Thương vụ Việt Nam tại Algeria có thể hỗ trợ xác minh thông tin”, ông Hoàng Đức Nhuận nhấn mạnh.

Về phương thức thanh toán, nên sử dụng L/C không huỷ ngang có xác nhận ngân hàng uy tín tại châu Âu hoặc châu Mỹ hoặc nhờ thu chứng từ qua ngân hàng, trong đó đề nghị đối tác đặt cọc ít nhất 20% giá trị tiền hàng, không chấp nhận phương thức trả chậm.

Yêu cầu khách hàng đặt cọc ngoài Algeria qua chi nhánh công ty hoặc người thân của khách hàng ở Dubai hoặc châu Âu. Một biện pháp nữa là giao hàng gối đầu với việc khách ứng tiền trước.

Trong trường hợp phát sinh tranh chấp, doanh nghiệp trong nước nên tự dàn xếp với khách hàng hoặc liên hệ ngay với Thương vụ Việt Nam tại Algeria để được tư vấn hỗ trợ, tránh kéo dài nhất là khi hàng bị ách tại cảng dẫn đến phát sinh chi phí lưu kho bãi và hư hỏng hàng hoá.