Cần khích lệ học sinh chọn nguyện vọng vào lớp 10 phù hợp

Chị V.L, ở Q.Hoàn Kiếm (Hà Nội), chia sẻ con gái chị năm trước thi vào lớp 10 và đến bây giờ con vẫn rất hối tiếc về việc lựa chọn nguyện vọng (NV) vào lớp 10 của mình. Con có lực học khá tốt, rất thích Trường THPT Việt Đức. Khi viết “nháp” đơn đăng ký dự thi vào lớp 10, con đã chọn THPT Việt Đức là NV 1. Tuy nhiên, giáo viên (GV) chủ nhiệm của con lại ra sức can ngăn, nói rằng chọn như vậy là mạo hiểm vì sức học của con không xuất sắc. GV còn liên lạc với phụ huynh để gia đình thuyết phục con lựa chọn trường năm ngoái có điểm chuẩn thấp hơn Trường THPT Việt Đức tầm 3 – 4 điểm để đảm bảo đỗ trường công lập.

Theo chị V.L, dù rất buồn nhưng sau đó con chị đã chọn NV theo lời khuyên của GV vì cho rằng cô giáo có kinh nghiệm và nhận định khách quan hơn. Tuy nhiên, đến khi biết điểm thi, điểm chuẩn thì con và gia đình vô cùng tiếc nuối vì thừa tới 1,5 điểm để vào Trường THPT Việt Đức nhưng đành chấp nhận học trường khác vừa xa nhà, vừa có chất lượng đầu vào thấp hơn hẳn.

Nhiều năm gần đây, năm nào cũng có phụ huynh bức xúc phản ánh về tình trạng bị GV tư vấn nhưng thực ra là “ép” không thi vào lớp 10 hoặc chọn trường thấp hơn khả năng thực tế của học sinh (HS) chỉ để tăng tỷ lệ HS đỗ vào trường THPT công lập. Điều này liên quan đến báo cáo thành tích đỗ vào trường THPT công lập của từng GV, từng nhà trường.

Một số tỉnh cũng xảy ra tình trạng tương tự. Từ năm 2024, lãnh đạo Sở GD-ĐT Bắc Ninh yêu cầu trong công tác phân luồng HS cuối cấp, các trường THCS cần tổ chức tuyên truyền, tư vấn hướng nghiệp giúp các em có sự lựa chọn phù hợp năng lực và sở trường. Tuyệt đối không được vận động, không ép các em trong quá trình đăng ký tuyển sinh vào THPT công lập. Nếu phát hiện vi phạm thì trước hết người đứng đầu đơn vị phải chịu trách nhiệm.

Tại Hà Nội, năm nào lãnh đạo Sở GD-ĐT cũng yêu cầu GV và các nhà trường phải làm tốt công tác tư vấn, hướng nghiệp cho HS nhưng tuyệt đối không ép buộc các em không dự thi hoặc phải lựa chọn trường theo tư vấn của GV. Căn cứ vào năng lực học tập của HS, GV chỉ cung cấp cho HS, phụ huynh về các loại hình trường mà các em có thể theo học ở lớp 10 và tư vấn cho các em NV phù hợp với năng lực, quyền quyết định là của HS, gia đình HS.

Sở GD-ĐT Hà Nội cho rằng, nói như vậy không có nghĩa là GV để mặc các em lựa chọn NV, vì thực tế HS lớp 9 chưa đủ chín chắn, tự tin nếu không có sự tư vấn và động viên, khích lệ của thầy cô. Ông Nguyễn Quang Tuấn, Phó giám đốc Sở GD-ĐT Hà Nội, cho hay HS dù học tốt nhưng chọn không khéo vẫn có thể trượt tất cả các NV là do HS chưa nghiên cứu kỹ về phương án xét tuyển, trường THPT mình muốn theo học, năng lực học tập của bản thân.

Vì thế, Sở GD-ĐT Hà Nội khuyến cáo các gia đình HS trong quá trình lựa chọn NV dự tuyển vào lớp 10 trường công lập cần lưu ý 3 yếu tố: năng lực học tập của HS (căn cứ kết quả khảo sát hằng tháng và năng lực học tập hằng ngày); điểm chuẩn vào lớp 10 của trường trong 3 năm trở lại đây và khoảng cách di chuyển từ nhà đến trường để bảo đảm HS không phải đi học quá xa.

Theo Sở GD-ĐT Hà Nội, dù không được đổi NV sau khi đã đăng ký hoặc dự thi nhưng việc được đăng ký tới 3 NV là một thuận lợi mà HS cần tận dụng để bảo đảm cơ hội trúng tuyển cao nhất. Tuy nhiên, các NV phải sắp xếp theo thứ tự và bảo đảm “độ rơi” của điểm chuẩn.