Trong Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ, đối với chính sách 4 về cơ chế đặc thù trong khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (Điều 7): Nhà đầu tư, Nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong Hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án hạ tầng giao thông đường bộ.
Nhà đầu tư, nhà thầu thi công có trách nhiệm thực hiện đánh giá tác động môi trường; chịu sự quản lý, giám sát đối với việc khai thác, sử dụng khoáng sản; nộp thuế, phí và thực hiện các nghĩa vụ bảo vệ, cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định của pháp luật có liên quan về thuế, phí, pháp luật về bảo vệ môi trường.
Theo Chính phủ, chính sách đề xuất nhằm rút ngắn thời gian trong việc cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, đáp ứng kịp thời nguồn cung cấp vật liệu, đảm bảo tiến độ thi công, tránh tình trạng đầu cơ, nâng giá; đồng thời góp phần ổn định giá vật liệu xây dựng thông thường, hạn chế việc tăng chi phí xây dựng công trình.
Chính phủ kiến nghị được thực hiện chính sách tương tự như khoản 2 Điều 5 Nghị quyết số 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội, áp dụng cho 16 dự án thuộc địa bàn các tỉnh: Thái Bình, Nam Định, Lai Châu, Lào Cai, Ninh Bình, Đồng Nai, Lâm Đồng, Tiền Giang, Đồng Tháp, Cần Thơ, Bắc Kạn, Kiên Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh, Sóc Trăng, Cao Bằng, Lạng Sơn, Hậu Giang.
Thảo luận tại tổ chiều 27/10, đa số đại biểu Quốc hội nhất trí với sự cần thiết ban hành Nghị quyết một số cơ chế, chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình giao thông đường bộ.
ĐBQH Nguyễn Quốc Luận nêu ý kiến tại phiên thảo luận tổ.
Góp ý về cơ chế đặc thù trong khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường quy định tại điều 7, đại biểu Nguyễn Quốc Luận (đoàn Yên Bái) cho biết, khoản 1 trong dự thảo quy định: Nhà đầu tư, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp Giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường nằm trong hồ sơ khảo sát vật liệu xây dựng phục vụ dự án hạ tầng giao thông đường bộ.
“Chúng tôi hiểu rằng, quy định như vậy để tháo gỡ khó khăn cho các dự án nhằm đẩy nhanh tiến độ, tuy nhiên để làm mỏ khai thác khoáng sản đi vào hoạt động thì không đơn giản chỉ có mỗi giấy phép”, ông Luận nói.
Ông Luận nhấn mạnh, đặc biệt trong lĩnh vực khai thác khoáng sản thì rất nhiều dự án thực hiện ở các địa bàn vùng núi cho nên cần phải có nhiều thủ tục như chuyển đổi mục đích rừng, thủ tục về đất đai,… nếu chỉ cởi bỏ mỗi giấy phép khai thác mỏ khoáng sản thì vẫn vướng như bình thường.
“Nếu đã cho cơ chế đặc thù ở khai thác mỏ khoáng sản thì cần thực hiện hết từ giấy phép đến chuyển mục đích rừng, thủ tục đất đai,…”, ông Luận nói và lấy dẫn chứng trong một số dự án kéo đường điện chỉ vướng vài cột điện nằm ở rừng tự nhiên thôi mà “tắc” cả năm trời không làm được.
Phát biểu tại phiên họp, đại biểu Đỗ Đức Duy- Trưởng đoàn ĐBQH Yên Bái cho rằng, miễn giấy phép mới chỉ là một việc, vì các dự án khai thác khoáng sản nói chung trong đó có khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng có hai tài liệu quan trọng gồm: Giấy phép khai thác khoáng sản và dự án đầu tư được cấp có thẩm quyền chấp thuận.
Đại biểu Đỗ Đức Duy- Trưởng đoàn ĐBQH Yên Bái phát biểu tại phiên thảo luận tổ.
Ông Duy cho hay, hiện nay, mới quy định miễn giấy phép, còn chưa quy định có phải lập dự án đầu tư hay không, bởi các thủ tục về đánh giá tác động môi trường, hay là cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất,… đều phải thực hiện dựa trên dự án đầu tư đã được cấp có thẩm quyền chấp thuận, phê duyệt”, ông Duy nói và cho rằng cần miễn thủ tục đầu tư dự án.
“Nếu miễn thủ tục đầu tư thì các thủ tục về môi trường, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng rừng cũng chỉ làm trên cơ sở báo cáo khảo sát vật liệu xây dựng, rất đơn giản, còn nếu không việc miễn giấy phép chưa tháo gỡ được những khó khăn thực tế hiện nay”, ông Duy nói.
Đại biểu Đặng Hồng Sỹ (đoàn Bình Thuận) cũng cho rằng, giấy phép khai thác khoáng sản chỉ là bước đầu, muốn được khai thác thì còn phải nhiều giấy tờ liên quan khác.
“Trong đó, đánh giá tác động môi trường cũng rất công phu. Trong thời gian qua có thực trạng, khi có được giấy phép khai thác rồi nhưng vẫn chưa thể khai thác vì còn phải làm các thủ tục khác. Điều này, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ của các dự án giao thông”, ông Sỹ nói và cho rằng, đặc thù thì cần phải có hướng dẫn rõ để đẩy nhanh tiến độ khai thác mỏ vật liệu phục vụ các dự án giao thông.
