Cần cơ chế, chính sách ‘ươm dưỡng’ để khu vực kinh tế tư nhân bứt tốc

“Ươm dưỡng” và “bứt tốc”

Có thể nói, chưa bao giờ Đảng và Nhà nước lại quan tâm, chú trọng, tạo mọi điều kiện cho DN phát triển như hiện nay. Theo đánh giá của TS. Mạc Quốc Anh – Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) TP Hà Nội: Thời gian qua, Việt Nam đã đạt được nhiều bước tiến đáng kể trong việc hoàn thiện khung pháp lý, cải cách thủ tục hành chính, cũng như tạo điều kiện thuận lợi cho khu vực KTTN tham gia vào nền kinh tế hội nhập.

Theo đó, môi trường kinh doanh liên tục được cải thiện. Báo cáo của Ngân hàng Thế giới cho thấy chỉ số môi trường kinh doanh của Việt Nam liên tục được cải thiện trước khi đại dịch Covid-19 xảy ra (từ vị trí 82/190 nền kinh tế năm 2016 lên 70/190 vào năm 2020); Chính phủ cũng đã nỗ lực cắt giảm điều kiện kinh doanh. Từ năm 2016 đến nay, Chính phủ đã cắt giảm hoặc đơn giản hóa gần 50% điều kiện kinh doanh và hơn 60% thủ tục kiểm tra chuyên ngành; Luật Doanh nghiệp 2020 và Luật Đầu tư 2020 đã giúp minh bạch hóa môi trường đầu tư, giảm bớt các rào cản hành chính, tăng cường quyền tự do kinh doanh cho doanh nghiệp tư nhân (DNTN)…

Ông Nguyễn Xuân Phú – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Sunhouse

Nói về cơ hội hiện tại của DN Việt, ông Nguyễn Xuân Phú – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Sunhouse nhận định: Hiện nay, Việt Nam đang ở giai đoạn thuận lợi để đón nhận các cơ hội mới. Căng thẳng thương mại Mỹ – Trung diễn ra, khi Mỹ áp thuế vào Trung Quốc thì làn sóng tìm kiếm dịch chuyển chuỗi cung ứng từ Trung Quốc sang các nước lân cận diễn ra càng nhanh chóng và mạnh mẽ. Trong đó, Việt Nam là một trong những nước có nhiều lợi thế để tiếp nhận làn sóng dịch chuyển này.

Cần cơ chế pháp lý đủ mạnh

Theo Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Sunhouse: Khi tìm kiếm các nhà cung cấp mới, các khách hàng quốc tế có các điều kiện cụ thể mà chỉ khi đủ điều kiện này, DN Việt mới dễ dàng đón nhận cơ hội kinh doanh. Theo đó, các DN Việt, đặc biệt là DNTN cần hội tụ các điều kiện, yếu tố có tính “cạnh tranh”. Tuy nhiên, DN hiện nay khó có thể tự đơn độc cố gắng tìm kiếm các cơ hội hay tự tạo cho mình các năng lực cạnh tranh nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước tạo ra năng lực cạnh tranh quốc gia. Vậy nên, các DN luôn mong muốn Nhà nước ban hành các chính sách hỗ trợ DN dễ dàng đón sóng dịch chuyển.

Đầu tiên là phải tạo môi trường chi phí sản xuất cạnh tranh được với nhà sản xuất khác trong khu vực; Tiếp nữa là quản lý đất đai (đất công nghiệp và đất nhà ở) ở mức giá cạnh tranh: Giá đất công nghiệp cao thì nhà đầu tư nước ngoài dễ dịch chuyển sang nước khác. Đất nhà ở cao, chi phí sinh hoạt cao, kéo theo tiền lương cho lao động cao, lâu dài khiến chi phí sản xuất tăng cao, các nhà đầu tư cũng sẽ dịch chuyển; Đặc biệt, cần tối ưu hóa thủ tục hành chính: Các nhà đầu tư nước ngoài cần triển khai nhanh – thường là cần trong vòng 3 – 6 tháng có nhà máy để sản xuất đơn hàng, nếu chậm hơn, DN Việt sẽ mất cơ hội. “Đó chính là các yếu tố mà các DN Việt cần phải quan tâm để có thể hình thành đội ngũ doanh nhân có tư duy toàn cầu” – khẳng định.

Ông Lê Ngọc Dũng – Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn đá quý Việt Nam.

Chia sẻ về những khó khăn hiện tại của DN, TS. Mạc Quốc Anh cho rằng: Hiện nay, mặc dù đã có nhiều nỗ lực cải cách, nhưng vẫn tồn tại tình trạng luật chồng luật, quy định chồng chéo gây khó khăn cho DNTN. Bên cạnh đó, chúng ta đang thiếu chính sách hỗ trợ cho DNNVV (theo báo cáo của VCCI, hơn 90% DN Việt Nam là DNNVV nhưng các chính sách hỗ trợ về tài chính, tín dụng vẫn chưa thực sự hiệu quả). Mặt khác, các DNTN vẫn gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai, tín dụng do những quy trình phức tạp và rào cản hành chính. Ngoài ra là sự thiếu hụt về nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là tuyển dụng nhân sự có kỹ năng công nghệ.

Khắc phục các hạn chế, bất cập trên, TS. Mạc Quốc Anh kiến nghị Chính phủ tiếp tục cải cách thể chế theo hướng đồng bộ, minh bạch và đơn giản hóa quy trình đầu tư, kinh doanh. Trong đó, cần xây dựng cơ chế khuyến khích các DNTN tham gia các ngành chiến lược như: Năng lượng, công nghệ cao, sản xuất công nghiệp hỗ trợ. Đặc biệt, ông đề xuất tạo cơ chế hỗ trợ tài chính và tín dụng dành riêng cho DNNVV.

Để nâng tầm DN và phát triển KTTN trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, ông Lê Ngọc Dũng – Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn đá quý Việt Nam nhấn mạnh, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp:

Thứ nhất, hoàn thiện thể chế, chính sách: Cải cách môi trường kinh doanh: Tiếp tục cải thiện thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo môi trường cạnh tranh bình đẳng; Hoàn thiện khung pháp lý: Rà soát, sửa đổi, bổ sung các luật, nghị định liên quan đến KTTN, bảo đảm tính minh bạch, ổn định; Hỗ trợ tiếp cận vốn: Tạo điều kiện cho DNTN tiếp cận các nguồn vốn tín dụng, vốn đầu tư mạo hiểm; Phát triển thị trường: Mở rộng thị trường trong nước và quốc tế, tạo cơ hội cho DNTN tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp sẽ góp phần nâng tầm doanh nghiệp và phát triển kinh tế tư nhân. (Ảnh minh họa)

Thứ hai, nâng cao năng lực cạnh tranh của DN: Đổi mới công nghệ: Khuyến khích DN đầu tư vào nghiên cứu, phát triển, ứng dụng công nghệ mới; Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ lao động có trình độ chuyên môn, kỹ năng quản lý; Xây dựng thương hiệu: Hỗ trợ DN xây dựng thương hiệu, nâng cao uy tín trên thị trường; Tăng cường liên kết: Khuyến khích DN liên kết, hợp tác, tạo sức mạnh tập thể.

Thứ ba, phát huy vai trò của các Hiệp hội, tổ chức đại diện: Tăng cường vai trò tham gia của các Hiệp hội, tổ chức đại diện vào quá trình xây dựng chính sách, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của DN; Nâng cao năng lực: Nâng cao năng lực tư vấn, hỗ trợ, cung cấp thông tin cho DN; Xây dựng mạng lưới: Xây dựng mạng lưới kết nối giữa các DN, tạo diễn đàn trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm.

Thứ tư, xây dựng văn hóa DN: Đề cao đạo đức kinh doanh: Xây dựng văn hóa DN đề cao đạo đức kinh doanh, trách nhiệm xã hội; Khuyến khích tinh thần khởi nghiệp: Tạo môi trường thuận lợi cho khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo; Tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ: Nâng cao nhận thức về quyền sở hữu trí tuệ, khuyến khích bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ…

Đặc biệt, Chủ tịch Hội Mỹ nghệ kim hoàn đá quý Việt Nam Lê Ngọc Dũng cũng đề cao các biện pháp hỗ trợ của Nhà nước trong việc hỗ trợ xúc tiến thương mại: Hỗ trợ DN tham gia các hội chợ, triển lãm, kết nối giao thương; Hỗ trợ đào tạo: Tổ chức các khóa đào tạo về quản trị DN, kỹ năng kinh doanh; Hỗ trợ tư vấn: Cung cấp dịch vụ tư vấn về pháp lý, tài chính, công nghệ… “Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp trên sẽ góp phần nâng tầm DN và phát triển KTTN, tạo động lực quan trọng cho sự phát triển KT – XH của đất nước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, ông Lê Ngọc Dũng chia sẻ.