Thời gian qua, ca mắc bệnh cúm mùa gia tăng. Với phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, mỗi người dân có thể nâng cao sức khỏe của bản thân bằng vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ và các phương pháp đơn giản.
Cúm mùa với triệu chứng sốt, ho, sổ mũi… – Ảnh minh họa: ABC NEWS
Dưới góc nhìn của Đông y, các bác sĩ khoa y học cổ truyền, Bệnh viện Bạch Mai có những chia sẻ để phòng bệnh cúm dễ dàng thực hiện và áp dụng, giúp người dân tăng cường sức khỏe.
Cúm mùa là gì?
Bệnh cúm mùa (cúm A, B) theo y học cổ truyền là “ôn dịch” của học thuyết “ôn bệnh học” và có tên “cảm mạo ôn bệnh”. Cúm mùa là một loại bệnh ngoại cảm có tính truyền nhiễm, lây lan mạnh trong cộng đồng.
Nguyên nhân chủ yếu do cảm thụ các yếu tố “dịch lệ”, thường xuất hiện theo mùa (thời hành dịch độc) vào cuối đông đầu xuân. Ngoài ra, thời tiết bất thường cũng là điều kiện thuận lợi phát sinh bệnh.
Theo nguyên lý y học cổ truyền, cùng với các biểu hiện lâm sàng, cận lâm sàng của bệnh, cho thấy vị trí gây bệnh của cúm mùa là ở tạng “phế” (hệ hô hấp), thuộc tính của nguyên nhân gây bệnh là “thấp độc” (các yếu tố dịch bệnh trong môi trường ẩm thấp).
Tùy theo chính khí của mỗi người hoặc phối hợp thêm các nguyên nhân như: nhiệt, thấp, đàm… mà thời gian phát bệnh, nhiều thể bệnh và mức độ bệnh lý nặng nhẹ khác nhau trên lâm sàng.
Phòng chống cúm mùa theo y học cổ truyền
Với phương châm “phòng bệnh hơn chữa bệnh”, mỗi người dân cần nâng cao sức khỏe của bản thân và vệ sinh môi trường xung quanh sạch sẽ.
Để thực hiện những điều này thì các phương pháp y học cổ truyền có hiệu quả rất tốt. Một số phương pháp phòng cúm mùa người dân có thể áp dụng dễ dàng như sau:
Vệ sinh môi trường (nhà cửa, nơi làm việc):
Nguyên liệu: Sử dụng dược liệu chứa tinh dầu: cây sả, chanh, quế, mùi, bưởi, tràm gió, gừng tươi, kinh giới, tía tô, bồ kết… hoặc chế phẩm tinh dầu của các loại dược liệu này.
Cách dùng: Có thể dùng một loại dược liệu hoặc phối hợp nhiều loại dược liệu, mỗi loại từ 100 – 400g tùy theo loại dược liệu và diện tích phòng.
Cho dược liệu vào nồi, đổ nước ngập dược liệu, đậy nắp nồi, đun sôi lăn tăn, mở nắp để hơi nước bão hòa tinh dầu khuếch tán ra không gian phòng. Tiếp tục đun sôi nhỏ thêm 30 phút, đóng cửa phòng khoảng 20 phút. Ngày thực hiện 2 lần, sáng và chiều.
Lưu ý: Không xông có tinh dầu trong phòng ngủ có trẻ em dưới 30 tháng tuổi, trẻ em đang sốt và có tiền sử co giật do sốt cao, động kinh, người có dị ứng với các loại thảo dược trên.
Vệ sinh cá nhân
Xông mũi: Dùng nồi nấu lá có tinh dầu hay các loại tinh dầu nấu sôi, trùm lên mặt xông, thời gian xông khoảng 15 – 20 phút. Các loại lá có tinh dầu có thể chọn lựa: lá lốt, lá trầu, lá trà, lá ngũ sắc, lá bạch đàn, tỏi, sả, bồ kết, gừng, lá bưởi… Tinh dầu có thể chọn tinh dầu khuynh diệp, tinh dầu bạc hà, tinh dầu sả…
Việc xông hơi nóng vào mũi, họng và phổi là một giải pháp lý tưởng để vô hiệu hóa sự lây nhiễm của vi rút trong giai đoạn đầu mới nhiễm, khi vi rút khu trú tại chỗ ở mũi, miệng, họng, thậm chí ở phổi nhưng chưa nhiễm vào máu.
Nhiệt độ cao sẽ tấn công vi rút và ngăn chặn quá trình tự nhân đôi của chúng.
Súc miệng: Lấy 10g hương nhu sắc cùng 200ml nước, dùng súc miệng 2 lần trong ngày vào sáng sớm và trước khi đi ngủ.
Rửa mũi, súc miệng bằng nước muối sinh lý hằng ngày.
Cách trị ho đau rát họng
Theo y học cổ truyền, bài thuốc tỏi ngâm mật ong điều trị ho đau rát họng.
Tỏi ngâm mật ong trị ho đau rát họng – Ảnh: BVCC
Nguyên liệu: 200ml mật ong, 30g tỏi (tương đương với 30 nhánh tỏi), 1 lọ thủy tinh dung tích 300ml.
Cách làm: tỏi bóc vỏ đập dập hoặc băm nhỏ để ngoài không khí khoảng 10 phút sau đó cho vào hũ thủy tinh đã đựng sẵn 200ml mật ong. Ngâm 2 tuần có thể dùng được. Nếu cần dùng luôn thì đem hỗn hợp tỏi mật ong hấp cách thủy 20 phút.
Lưu ý: Mặc dù tỏi có tác dụng kháng sinh mạnh nhưng tỏi chỉ đem lại hiệu quả đối với trường hợp viêm họng do vi rút, dị ứng hoặc do các nguyên nhân không nhiễm trùng khác. Không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi, người đang bị tiêu chảy hoặc đầy bụng.
Trên đây là các phương pháp vệ sinh môi trường, vệ sinh cá nhân, bài thuốc y học cổ truyền, tập luyện… đều nhằm mục đích phòng bệnh và trị bệnh ở mức độ nhẹ.
Với các trường hợp như sau thì cần đến bệnh viện ngay: sốt cao liên tục trên 39 độ C, không đáp ứng thuốc hạ sốt hoặc co giật; khó thở, thở nhanh; hoặc nhịp thở bất thường, đau ngực hoặc đau cơ dữ dội, tím môi và đầu chi lạnh; trẻ li bì, mệt mỏi, ăn kém, nôn trớ nhiều…
Đặc biệt, người già trên 65 tuổi, bệnh nhân có bệnh mạn tính như phổi mạn tính, hen suyễn mãn tính, phổi tắc nghẽn mạn tính, người tiểu đường, gan, thận, tim, phụ nữ mang thai, người có suy giảm miễn dịch…
Nguồn: https://tuoitre.vn/cach-phong-benh-cum-don-gian-theo-y-hoc-co-truyen-ai-cung-lam-duoc-20250211164432279.htm
