Các nước cần ‘nói đi đôi với làm’ trong vấn đề Biển Đông

Ngày 17.5, tại Hạ Long (Quảng Ninh), đã diễn ra Hội nghị Quan chức cao cấp ASEAN – Trung Quốc lần thứ 20 về thực hiện Tuyên bố ứng xử của các bên tại Biển Đông (SOM – DOC). 

Trước đó, các nước ASEAN đã họp điều phối lập trường. Đại sứ Vũ Hồ, quyền Trưởng SOM ASEAN Việt Nam, dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các hội nghị.

Hội nghị SOM – DOC lần này được tổ chức sau gần 2 năm gián đoạn. Các nước tái khẳng định giá trị và tầm quan trọng của Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC) đối với khu vực. Theo đó, đánh giá cao một số kết quả tích cực trong thực hiện DOC thời gian qua, mặc dù khu vực phải chịu tác động sâu rộng của đại dịch Covid-19 và nhiều hoạt động hợp tác cụ thể đã được triển khai hiệu quả, đúng kế hoạch.

Bên cạnh đó, các nước cũng chia sẻ quan ngại về một số diễn biến phức tạp trên Biển Đông thời gian qua, gây xói mòn lòng tin, gia tăng căng thẳng, ảnh hưởng tới quyền và lợi ích chính đáng của các quốc gia ven Biển Đông. Do đó, các nước nhấn mạnh ASEAN và Trung Quốc càng cần thực hiện DOC nghiêm túc, hiệu quả và đầy đủ tất cả các điều khoản của DOC.

Đồng thời, tái khẳng định tầm quan trọng của duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông. Tôn trọng các nguyên tắc như thực hiện kiềm chế, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực, giải quyết hòa bình các tranh chấp trên cơ sở luật pháp quốc tế và Công ước Liên Hiệp Quốc về luật Biển (UNCLOS) 1982.

Hội nghị SOM – DOC ghi nhận tiến triển trong đàm phán COC và trao đổi các định hướng cho tiến trình đàm phán COC do Nhóm công tác về DOC (JWG DOC) thực hiện. 

Các nước cũng nhấn mạnh cần đạt được COC hiệu quả, thực chất, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS 1982, góp phần xây dựng lòng tin, tin cậy, quản lý hiệu quả hơn các sự cố trên Biển Đông.

Phát biểu tại hội nghị, Đại sứ Vũ Hồ nhấn mạnh Biển Đông là tuyến hàng hải huyết mạch của thế giới, do đó, việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở vùng biển này không chỉ là lợi ích và trách nhiệm chung của ASEAN và Trung Quốc, mà còn thể hiện trách nhiệm của hai bên đối với cộng đồng quốc tế.

Trước thực trạng tình hình Biển Đông vẫn diễn biến phức tạp, các hành động đơn phương vi phạm luật pháp quốc tế vẫn tiếp diễn, Đại sứ Vũ Hồ đề nghị các nước phát huy “nói đi đôi với làm”, biến các cam kết chính trị thành các hành động cụ thể, phù hợp trên thực địa.

Trên tinh thần đó, Đại sứ Vũ Hồ nhấn mạnh cần lấy các quy định của luật pháp quốc tế và UNCLOS làm “kim chỉ nam” cho các hoạt động trên Biển Đông. 

Trong khi đẩy mạnh các nỗ lực đạt được COC thực chất, hiệu quả, phù hợp luật pháp quốc tế và UNCLOS, được cộng đồng quốc tế ủng hộ, các nước cần thực hiện nghiêm túc và đầy đủ mọi điều khoản của DOC. Nỗ lực này cũng sẽ góp phần tạo môi trường thuận lợi cho tiến trình đàm phán COC.