Tổ chức Bản tin của các Nhà khoa học nguyên tử (Bulletin of the Atomic Scientists), như từng làm năm ngoái, đã đặt “Đồng hồ Ngày tận thế” ở vị trí 90 giây cho đến nửa đêm – ám chỉ về lý thuyết rằng thời điểm hủy diệt trên Trái Đất đang đến gần hơn bao giờ hết.
Một nhân viên chỉ vị trí kim phút trên “Đồng hồ Ngày tận thế” ở Washington, DC, vào ngày 23/1/2024. Ảnh: AP
Rachel Bronson, chủ tịch của cơ quan phát hành các ấn phẩm khoa học này, nói: “Các điểm nóng xung đột trên khắp thế giới mang đến mối đe dọa leo thang hạt nhân, biến đổi khí hậu đã gây ra cái chết và sự tàn phá, đồng thời các công nghệ đột phá như AI và sinh học tiến bộ nhanh hơn các biện pháp bảo vệ của chúng”. Ông nói thêm rằng việc giữ nguyên đồng hồ như năm trước “không phải là dấu hiệu cho thấy thế giới đang ổn định”.
Tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Chicago này đã tạo ra chiếc đồng hồ vào năm 1947 trong thời kỳ căng thẳng của Chiến tranh Lạnh sau Thế chiến II để cảnh báo công chúng về việc loài người đang tiến gần đến việc hủy diệt thế giới như thế nào.
Hôm thứ Ba, tổ chức này cho biết các xu hướng đáng lo ngại tiếp tục hướng tới thảm họa, bao gồm cả việc Trung Quốc, Nga và Mỹ đều đang chi số tiền lớn để mở rộng hoặc hiện đại hóa kho vũ khí hạt nhân của mình, làm tăng nguy cơ chiến tranh hạt nhân do sai lầm hoặc tính toán sai lầm.
Cuộc chiến quy mô lớn giữa Nga và Ukraine, sẽ kỷ niệm hai năm vào tháng tới, đã làm gia tăng căng thẳng với phương Tây và phương Đông lên mức nguy hiểm nhất kể từ Chiến tranh Lạnh. Bronson nói: “Một kết thúc lâu dài cho cuộc chiến của Nga ở Ukraine dường như còn xa vời và việc Nga sử dụng vũ khí hạt nhân trong cuộc xung đột đó vẫn là một khả năng lớn. Trong năm qua, Nga đã gửi nhiều tín hiệu hạt nhân đáng lo ngại”.
Bronson trích dẫn quyết định của Tổng thống Nga Vladimir Putin vào tháng 2 năm 2023 về việc Nga đình chỉ tham gia hiệp ước kiểm soát hạt nhân START với Mỹ. Mỹ và Nga cùng nắm giữ gần 90% số đầu đạn hạt nhân của thế giới, đủ sức hủy diệt nhiều lần hành tinh này.
Israel cũng có vũ khí hạt nhân và đang giao tranh với Hamas ở Gaza suốt gần 4 tháng qua. “Là một quốc gia hạt nhân, các hoạt động của Israel rõ ràng có liên quan đến cuộc thảo luận về Đồng hồ Ngày tận thế”, Bronson nói thêm.
Biến đổi khí hậu đã được thêm vào như một yếu tố góp phần khiến đồng hồ được đặt đến sát “Ngày tận thế”. Bronson cho biết: “Thế giới vào năm 2023 đã… phải hứng chịu năm nóng kỷ lục và lượng khí thải nhà kính toàn cầu tiếp tục gia tăng. Nhiệt độ bề mặt biển cả toàn cầu và Bắc Đại Tây Dương đều phá kỷ lục và băng biển ở Nam Cực đạt mức thấp nhất hàng ngày kể từ khi có dữ liệu vệ tinh”.
Bronson cho biết, trong khi năm 2023 là năm kỷ lục về năng lượng sạch với khoản đầu tư mới 1,7 nghìn tỷ USD, thì tổng đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch lên tới gần 1 nghìn tỷ USD. Bronson gọi những nỗ lực hiện nay nhằm giảm phát thải khí nhà kính là “hoàn toàn không đủ để tránh những tác động nguy hiểm đến con người và kinh tế từ biến đổi khí hậu, vốn ảnh hưởng không tương xứng đến những người nghèo nhất trên thế giới”.
Tổ chức Bản tin của các Nhà khoa học nguyên tử được thành lập vào năm 1945 bởi các nhà khoa học trong đó có Albert Einstein và J. Robert Oppenheimer.
Hoàng Anh (theo AP, Reuters, CBC)
