Cà na, từ món ăn vặt thành sản phẩm thương hiệu

Nâng giá trị trái cà na

Nhắc đến cà na, nhiều người sẽ nhớ ngay đến hình ảnh loại trái cây có màu xanh bóng, hình bầu dục, thường mọc dọc theo các bờ sông, kênh rạch ở miền Tây. Khi còn tươi, cà na có vị chua và chát đặc trưng. Nhưng khi được chế biến thành cà na ngâm đường, cà na dầm muối ớt hay mứt cà na, hương vị lại trở nên hấp dẫn, hòa quyện giữa vị chua, ngọt, mặn, cay hấp dẫn hơn.

Trước đây, cà na thường chỉ được xem là món ăn vặt bình dân, ít ai nghĩ đến việc nâng tầm giá trị của loại quả này. Thế nhưng, tại phường 7, TP Sóc Trăng, anh Ngô Tuấn Thanh (36 tuổi) đã dành nhiều thời gian, tâm huyết, chi phí để đầu tư máy móc, biến cà na thành một sản phẩm có thương hiệu, được nhiều người biết đến trên khắp cả nước.

Năm 2020, thời điểm đại dịch Covid-19 bùng phát, cũng là lúc vườn cà na của gia đình anh Thanh trĩu quả. Lúc này, việc tiêu thụ cà na gặp nhiều khó khăn, chứng kiến những trái cà na rụng đầy gốc, anh Thanh lóe lên suy nghĩ: “Tại sao không chế biến cà na thành một sản phẩm nào đó có thể bảo quản lâu hơn, dễ tiêu thụ hơn?”. Từ ý tưởng ban đầu này, anh Thanh quyết định nghiên cứu và cho ra đời sản phẩm đầu tay là cà na muối.

“Trước đây, cà na chỉ được xem là món quà vặt bình dân, giá rẻ. Tôi muốn thay đổi điều đó, muốn biến nó thành một đặc sản được nhiều người biết đến, có chất lượng tốt, được chế biến bài bản, an toàn và có thương hiệu rõ ràng”, anh Thanh chia sẻ.

Với quyết tâm đó, anh tiếp tục nghiên cứu thị trường, thị hiếu của người tiêu dùng ở nhiều vùng miền. Theo anh Thanh, sản phẩm cà na chua ngọt còn mới lạ với người tiêu dùng ở khu vực miền Bắc và miền Trung. Trong khi đó, các loại cà na chế biến trên thị trường hiện nay không đủ cung ứng, do nhược điểm khó bảo quản.

Do đó, anh Thanh quyết định đầu tư bài bản, chuẩn chỉnh hơn cho sản phẩm. Hàng trăm triệu đồng được anh bỏ ra để nhập máy móc, nghiên cứu công thức chế biến và thử nghiệm nhiều cách bảo quản khác nhau để chế biến cà na dập, đảm bảo sản phẩm giữ được chất lượng lâu dài. Mục tiêu của anh là đưa cà na Sóc Trăng trở thành một sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, có thể vươn xa, chứ không chỉ dừng lại ở thị trường địa phương.

Khởi đầu không hề dễ dàng, sản phẩm cà na dập ra đời, anh mang đi giới thiệu tại các chợ và cửa hàng trong tỉnh Sóc Trăng. Tuy nhiên, vì giá thành cao hơn so với cà na chế biến truyền thống, nên việc tìm kiếm đầu ra gặp không ít khó khăn.

Linh hoạt trong phương pháp tiếp cận thị trường, anh Thanh tiếp tục khai thác thế mạnh từ mạng xã hội để giới thiệu và mở thêm cửa hàng giới thiệu sản phẩm cà na Sóc Trăng, đặt tại TP Cần Thơ. 

Những nỗ lực ấy đã mang lại kết quả tích cực, so với số lượng tiêu thụ vài hộp mỗi ngày như trước đây, thời điểm này lượng đơn đặt hàng cà na dập tăng lên.

Tiếp tục ghi nhận ý kiến phản hồi từ khách hàng, nhận thấy khách ngại ăn cà na vì hạt cứng, khó ăn, anh Thanh tiếp tục nghiên cứu tách hạt cho sản phẩm.

Thời điểm đầu, việc tách hạt được thực hiện hoàn toàn thủ công, mất nhiều thời gian và công sức. Anh đã tìm đến các kỹ sư cơ khí để đặt hàng chế tạo máy tách hạt.

Trải qua hơn 2 năm thử nghiệm với nhiều phiên bản khác nhau. Cuối cùng, chiếc máy tách hạt cà na hoàn chỉnh cũng ra đời, giúp quá trình chế biến nhanh hơn, sản phẩm có mẫu mã đẹp và giữ được độ tươi ngon lâu.

Thương mại hóa sản phẩm

Hiện nay, sản phẩm chế biến từ trái cà na của cơ sở anh Thanh được thực hiện theo quy trình khép kín, từ khâu lựa chọn nguyên liệu đến đóng gói thành phẩm. Cà na tươi được thu mua từ các vườn ở miền Tây, sau đó đưa về xưởng để tách hạt; rửa bằng máy ozone để đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm; tiếp theo là các công đoạn như: ướp đường, trữ đông và đóng gói.

Nhờ quy trình này, cà na không bị chát mà vẫn giữ được độ giòn, vị chua ngọt hài hòa, màu sắc xanh đẹp mắt. Đặc biệt, sản phẩm khi được bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh sẽ giữ được hơn 1 tháng, trữ đông có thể lên đến 12 tháng.

Với mức giá dao động từ 80.000 – 90.000 đồng/hộp 500g, sản phẩm cà na tách hạt nhanh chóng chiếm được lòng tin của khách hàng. Mỗi tháng, cơ sở của anh xuất xưởng hơn 2 tấn cà na tách hạt. Không dừng lại ở đó, anh còn tiếp tục mở rộng sản xuất thêm cà na sấy, chùm ruột tách hạt. Sau khi trừ các khoản chi phí, lợi nhuận mỗi tháng của anh lên đến khoảng 100 triệu đồng.

Định hướng thời gian tới, anh Thanh mong muốn đưa sản phẩm cà na Sóc Trăng vươn ra quốc tế, đặc biệt là các thị trường có đông người Việt sinh sống. Mặt khác, anh đang tìm kiếm cơ hội hợp tác với các đơn vị phân phối lớn để đưa sản phẩm vào siêu thị, có chỗ đứng vững chắc trên thị trường.

Từ một loại quả dân dã, tưởng chừng như chỉ gắn liền với tuổi thơ của người miền Tây, cà na Sóc Trăng giờ đây đã trở thành một đặc sản có thương hiệu, góp phần quảng bá nét đẹp ẩm thực của vùng sông nước đến với đông đảo thực khách trong và ngoài nước.