Người bạn là chủ tàu đánh bắt cá trên vùng biển Hoàng Sa gửi những thước phim ghi hình bằng điện thoại khá ấn tượng. Trong phim là cảnh mẻ lưới vây rút quây tròn đàn cá bịp (còn gọi là cá thóc, cá bã trầu…). Mẻ lưới thu được chừng vài ba tấn cá nên tôi nhắn tin chúc mừng bạn. Và rồi nhận được tin nhắn: “Loại cá này rẻ lắm nên khoản thu chẳng đáng là bao. Trong đợt dịch Covid-19 năm 2021, em trúng hơn 10 tấn nhưng mỗi cân chỉ bán được mươi nghìn đồng”.
Cá bịp rẻ vậy cộng với làn da xù xì, thô nhám, mắt trao tráo nên nhiều người gọi là “đồ nhà quê”. Nhưng chớ thấy cá khó nhìn và giá rẻ mà vội ngó lơ, ăn rồi đến lúc ngủ mơ vẫn thèm.
Cá bịp kho ngọt
Người bạn ở phố ghé thăm, tôi đưa đến thưởng ngoạn khung cảnh biển Châu Me (TX.Đức Phổ, Quảng Ngãi) hoang sơ và thơ mộng. Sau khi bơi lội thỏa thuê trong sóng nước, chúng tôi vào hàng quán đơn sơ ẩn mình dưới tán thùy dương râm mát. Cô chủ quán đon đả mời chào, giới thiệu những loại hải sản tươi ngon vừa vớt lên từ biển, trong đó có món cá bịp nướng chấm muối ớt.
Bếp than củi được nhóm lên bên biển xanh mơ màng. Gió từ khơi xa thổi vào bờ thay chiếc quạt phe phẩy trên tay cho bếp than thêm hồng. Lửa than tí tách hòa cùng sóng biển rì rầm vỗ vào bờ cát. Cá bịp móc mang và ruột rồi rửa sạch đặt lên vỉ sắt kê trên bếp than đượm mùi khói dìu lòng người về bên chái bếp đơn sơ nơi làng quê yên bình. Da cá dần chuyển sang màu nâu xám, bốc mùi thơm phức.
Chờ cá chín rồi trở sang bên còn lại, canh lửa vừa phải để thịt cá chín đều. Chủ quán giã nhuyễn muối Sa Huỳnh cùng vài trái ớt xanh. Cá chín, gắp lên đĩa với dáng vẻ thô mộc trông rất quê mùa. Gỡ lớp da xù xì bên ngoài lộ ra thớ thịt trắng ngần trông thật bắt mắt. Gắp thịt chấm muối ớt rồi đưa vào miệng chậm rãi thưởng thức, ngon đến ngỡ ngàng. Thịt cá ngọt mềm hòa cùng vị mặn của muối lẫn với ớt cay ngất ngây niềm vui sướng.
Bởi cá bịp quá tươi ngon nên tôi mua dăm con mang về nhà chế biến cho bữa tối. Sau khi sơ chế, cá được cho vào nồi nước sôi sùng sục trên bếp cùng ít muối hạt. Tiếp đến, cho ít lát ớt xắt mỏng vào nồi để xua mùi tanh tao của cá. Lát sau, thêm gia vị và chờ cho cá chín rồi nhấc xuống khỏi bếp, rắc ít tiêu xay nhuyễn là có món kho ngọt ngon khó gì sánh bằng.
Gắp cá ra đĩa đặt cạnh chén nước mắm dầm ít ớt cay. Nước cá kho chan vào chén cơm ăn ngọt mềm, dẻo thơm hương lúa mới. Gỡ lớp da cá rồi gắp thịt chấm vào nước mắm đưa vào miệng “ngon đến mềm môi”. Mắm mặn, ớt cay nên muốn gắp hoài thịt cá. Bạn gật gù xuýt xoa khen ngợi: “Cá bịp quê ông trông vẻ quê mùa nhưng ngon đáo để”.
