Gabrielle Judge không kết thúc ngày làm việc cuối cùng với tiếng khóc hay la hét mà bằng một video ghi lại cuộc họp đầy mệt mỏi với người quản lý.
Judge là người sáng tạo nội dung đã đăng video về cuộc họp để quyết định sa thải mình lên mạng xã hội với biệt danh Anti Work Girlboss. Mục đích là cho người xem hiểu lý do vì sao cô lại rời bỏ công việc được trả lương cao nhưng kiêm nhiệm nhiều.
Trong một video khác được đăng trên TikTok, Christina Zumbo đã nhấn gửi email thông báo nghỉ việc cho cấp trên bởi không hài lòng với công việc hiện tại. Cảnh quay ghi lại cuộc gọi từ bộ phận nhân sự về quyết định của Zumbo, và sau đó cô được nghỉ việc.
Một số người đã gọi cơn “sốt” này là loud quiting (nghỉ việc ồn ào) – hiện tượng người lao động trước khi nghỉ việc đã vạch trần điều kiện làm việc tồi tệ hoặc bị cấp trên đối xử bất công. Chúng trái ngược với xu hướng quiet quiting (nghỉ việc trong im lặng), làm ở mức tối thiểu để giữ được việc làm.
Nghỉ việc công khai đã trở thành một xu hướng lan truyền trong các lao động trẻ. Nhiều người bức xúc do bị đánh giá thấp. Những video chia sẻ trên mạng xã hội với tiêu đề “quit my job with me” (bỏ việc cùng tôi) hoặc hashtag #layoffseason là một phần của làn sóng “Quit-Tok” – hướng đến việc công khai chia sẻ những câu chuyện riêng tư ở văn phòng, giữa nhân sự với người quản lý.
Trào lưu này dần trở nên phổ biến với Gen Z. Với mong muốn thực hiện một chiến dịch minh bạch tại nơi làm việc, họ bắt đầu đăng các video về quá trình bỏ việc hoặc bị sa thải, thường là cuộc trò chuyện trong văn phòng hoặc gọi điện thoại với quản lý, lên các nền tảng như TikTok. Giáo viên và nhân viên công nghệ là nhóm đăng video nghỉ việc nhiều nhất. Những video này được những lao động cổ cồn xanh – người làm việc chân tay, chia sẻ nhiều nhất.
Nhiều người dùng mạng chia sẻ các video xin từ chức hoặc bị đuổi việc lên mạng xã hội. Ảnh: FT
Shira Jeczmien, giám đốc điều hành của Screenshot Media – trang web phục vụ lứa tuổi 18-24, cho biết xu hướng này có liên quan đến khủng hoảng kinh tế, sự hoài nghi về thời gian làm việc từ 9h đến 17h. Tất cả các chủ đề trên đều nhận sự quan tâm đặc biệt của Gen Z.
Các nhà quan sát truyền thông cho rằng xu hướng mới nổi này phản ánh văn hóa của Gen Z: Những người đưa ra phản ứng cá nhân, thường mang tính cảm xúc để thể hiện sự chân thực và sẵn sàng chịu trách nhiệm về các tình huống gây lo lắng, căng thẳng. Chúng cũng đề cập đến mối quan hệ rạn nứt giữa nhân viên và ban lãnh đạo trong các công ty.
Hiệu ứng của chuỗi video loud quitting xuất hiện nhiều nhất trong các công ty công nghệ và lĩnh vực nhân sự. Xu hướng này buộc một số nhà tuyển dụng phải nâng cao kỹ năng giao tiếp với nhân viên.
Nolan Church, cựu giám đốc tài năng của công ty công nghệ DoorDash và hiện là giám đốc điều hành của nền tảng dữ liệu trả tiền Faircomp (Mỹ), cho biết các video sa thải đang trở thành một cơ chế giải trình để đảm bảo mọi người được đối xử nhân văn hơn.
Làn sóng sa thải do dư thừa nhân sự trong lĩnh vực công nghệ những năm gần đây đã khiến người lao động mất niềm tin. Đơn vị theo dõi ngành Layofff.fyi thống kê các doanh nghiệp công nghệ Mỹ đã cắt giảm hơn 312.000 việc làm từ đầu năm 2023. Bị sa thải không có lý do chính đáng, không có biên bản thôi việc có thể khiến người lao động bị tổn hại.
“Các nhân viên sẽ cảm thấy như hợp đồng xã hội bị phá vỡ”, Church nói. Ông tin rằng xu hướng này đang được thúc đẩy bởi sự gia tăng của các diễn đàn ẩn danh, nơi người lao động có thể thảo luận về công ty của họ.
Người lao động có xu hướng “bóc mẽ” công ty cũ thay vì nghỉ việc trong ầm lặng như trước. Ảnh minh họa: S.N
Trong một video được chia sẻ rộng rãi, Brittany Pietsch đã ghi lại cảnh bị công ty Cloudflare ở Mỹ sa thải khỏi vị trí giám đốc điều hành tài khoản chỉ sau ba tháng.
Pietsch đã quay lại cuộc gọi với một giám đốc nhân sự và một giám đốc khác. Trong cuộc trao đổi, người này đã nói với cô “sau khi hoàn thành các đánh giá về hiệu suất năm 2023, bạn chưa đáp ứng được kỳ vọng của Cloudflare. Chúng tôi quyết định sa thải bạn”.
Trong phần đăng còn lại của clip, Pietsch đã tranh cãi với hai người giám đốc về phần thể hiện của bản thân trong công việc. Bài đăng đã khiến Matthew Prince, giám đốc điều hành của Cloudflare phải chia sẻ ý kiến trên nền tảng truyền thông xã hội X rằng “rất đau lòng khi xem video”.
“Bất kỳ tổ chức khỏe mạnh nào cũng sẽ có những cá nhân không đủ hiệu quả. Sa thải không phải sai lầm. Sai lầm của chúng tôi là không đủ thân thiện và tử tế khi thực hiện việc đó”, Matthew nói.
Ann Francke, giám đốc điều hành của Chartered Management Institute, cho biết các video trên có thể là lời cảnh tỉnh mọi cấp lãnh đạo về thiếu sót trong công tác quản lý. Nhất là những nhân viên trẻ ngày nay càng cởi mở và minh bạch hơn về cách họ nhìn nhận chủ doanh nghiệp.
Tuy nhiên, việc chia sẻ các video sa thảo có thể mang lại một số rủi ro cho người lao động.
“Bất kỳ nhân viên nào công khai nói xấu lãnh đạo của mình đều bị coi là kẻ gây rối và ảnh hưởng đến cơ hội việc làm sau này. Lời khuyên của tôi là hãy nhận thức những hậu quả tiềm ẩn dù bạn đang đứng phía nào của màn hình”, Francke nói.
Chưa kể, người ở đầu dây bên kia không biết bản thân bị ghi hình. Điều này khiến các nhân viên có thể phải đối diện với nguy cơ pháp lý khi quay lén.
Ở chiều ngược lại, Lindsay Witcher, giám đốc điều hành toàn cầu của công ty cung ứng việc làm Randstad RiseSmart ở Mỹ, cho biết một số doanh nghiệp đang tránh xa quy trình sa thải hoặc gửi thông báo bằng văn bản để hạn chế các rủi ro tiềm ẩn về uy tín.
Nữ giám đốc lập luận người sử dụng lao động nên dành một nguồn lực cho việc sa thải nhân viên giống như cách họ tuyển dụng. Thời gian dành cho việc lập kế hoạch quy trình, các gói trợ cấp thôi việc phù hợp và giúp nhân viên tìm việc làm mới có thể mang lại lợi thế cho công ty.
Lindsay Witcher nhấn mạnh, nếu việc sa thải được thực hiện tốt, nhân viên cũ vẫn có thể là người ủng hộ tích cực nhất trong suốt sự nghiệp của họ. Chưa kể, việc sa thải một cách cẩu thả có thể tác động tiêu cực đến tinh thần của người ở lại, đặc biệt là nhóm người phải kiêm nhiệm nhiều việc.
Minh Phương (Theo Financial Times)
