Bộ Y tế thông tin về dịch cúm mùa đang “nóng”

Tuy nhiên, số ca tử vong giảm xuống còn 8 trường hợp, tăng 5 trường hợp so với năm trước. Các chuyên gia cảnh báo, những người có bệnh nền, người cao tuổi và người có hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi nhiễm cúm.

Bộ Y tế thông tin về dịch cúm mùa đang “nóng”

Bộ Y tế cũng cho biết, trong năm 2024, đã ghi nhận 4 trường hợp tử vong do cúm A(H1N1) tại Bình Định. Những bệnh nhân này đều có bệnh nền mãn tính nặng, và không ghi nhận biến thể nguy hiểm của virus.

Bệnh nhân cúm đang điều trị tại cơ sở y tế.

Các tỉnh, thành phố ghi nhận số mắc cao gồm: Thanh Hóa (46.600 trường hợp), Thái Bình (26.345), Nghệ An (17.949), Hà Tĩnh (14.073), Sơn La (10.162).

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, hiện đang điều trị 8 bệnh nhân nhiễm cúm, trong đó có một số trường hợp mắc cúm A, và có bệnh nhân phải can thiệp ECMO.

ThS.Phạm Văn Phúc, Phó giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương khuyến cáo những người có bệnh nền, người cao tuổi, và người có hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi mắc cúm.

Bệnh cúm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm như tổn thương phổi, bội nhiễm vi khuẩn, viêm cơ tim, suy đa tạng và thậm chí tử vong. Nhiều người có tâm lý chủ quan khi mắc cúm, cho rằng chỉ là bệnh nhẹ và không đi khám sớm.

ThS.Phúc nhấn mạnh, đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm, cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng, làm tổn thương cơ thể ở mức độ cao. Khi bệnh tiến triển nặng, bệnh nhân mới nhập viện thì có thể đã ở trong tình trạng suy đa cơ quan, khiến việc điều trị trở nên khó khăn. Vì vậy, phát hiện và điều trị cúm sớm là vô cùng quan trọng.

Để tăng cường phòng chống dịch bệnh truyền nhiễm tại Việt Nam, Bộ Y tế đã gửi văn bản yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ và Sở Y tế các tỉnh, thành phố triển khai Kế hoạch phòng, chống bệnh truyền nhiễm năm 2025.

Cục Y tế dự phòng cũng lưu ý, điều kiện thời tiết mùa Đông – Xuân, với khí hậu gió mùa, hanh khô, nồm ẩm, tạo điều kiện thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh lây lan. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp như sốt xuất huyết, tay chân miệng và các bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người có thể gia tăng.

Bộ Y tế yêu cầu các địa phương giám sát chặt chẽ tình hình các bệnh truyền nhiễm, đặc biệt là bệnh lây qua đường hô hấp, viêm phổi nặng do virus, và các bệnh lây qua đường hô hấp như sởi, sốt xuất huyết, tay chân miệng, bệnh dại, cúm gia cầm…

Ngoài ra, công tác kiểm dịch y tế biên giới cũng cần được tăng cường để phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, hạn chế lây lan và giảm thiểu các trường hợp bệnh nặng, tử vong.

Cúm mùa gia tăng trên toàn cầu

Theo thông tin từ Bộ Y tế, ngày 5/2, hệ thống giám sát đã ghi nhận đợt bùng phát cúm mùa tại Nhật Bản, với khoảng 9,5 triệu ca mắc cúm từ ngày 2/9/2024 đến 26/01/2025.

Các khu vực có đông dân cư và nhiều điểm du lịch như Tokyo, Hokkaido, Osaka và Fukuoka là những nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất. Đợt bùng phát này chủ yếu do cúm A gây ra, nhưng vẫn có nguy cơ bùng phát dịch cúm B.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong các tuần cuối năm 2024, tỷ lệ mắc các hội chứng cúm và nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) đã tăng lên ở nhiều quốc gia Bắc bán cầu, vượt qua mức cơ sở thông thường. Tình trạng này phổ biến ở các quốc gia thuộc châu Âu, Bắc Mỹ, Trung Mỹ, Tây Phi, Bắc Phi, Đông Phi và nhiều quốc gia ở châu Á.

Bộ Y tế đã cung cấp thông tin liên quan đến đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản cũng như tình hình dịch bệnh tại một số khu vực trên thế giới.

Theo dữ liệu công bố ngày 31/1/2025 của Viện Truyền nhiễm Quốc gia Nhật Bản, từ ngày 2/9/2024 đến 26/1/2025, Nhật Bản ghi nhận khoảng 9,5 triệu trường hợp mắc cúm mùa, trong đó, tuần cuối cùng của năm 2024 ghi nhận hơn 317 nghìn ca. Đợt bùng phát dịch cúm mùa tại Nhật Bản hiện nay chủ yếu do cúm A gây ra, tuy nhiên vẫn còn nguy cơ bùng phát dịch cúm B.

Trước đó, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã thông báo rằng, tại nhiều quốc gia thuộc Bắc bán cầu, các bệnh lây truyền qua đường hô hấp cấp tính có xu hướng gia tăng vào cuối năm do các tác nhân như vi rút cúm mùa, vi rút hợp bào hô hấp (RSV), và các vi rút phổ biến khác như hMPV và mycoplasma pneumoniae.

WHO cho biết, tỷ lệ mắc các hội chứng cúm (ILI) hoặc nhiễm trùng đường hô hấp cấp tính (ARI) tại một số quốc gia Bắc bán cầu đã tăng cao trong những tuần cuối năm 2024, vượt qua mức cơ sở thông thường.

Ngoài ra, theo kết quả giám sát cúm toàn cầu, bệnh cúm mùa cũng gia tăng ở nhiều quốc gia châu Âu (với tất cả các phân nhóm của vi rút cúm), Bắc Mỹ (chủ yếu là cúm A), Trung Mỹ và Caribbean (chủ yếu là cúm A/H3N2), Tây Phi (chủ yếu là cúm B), Bắc Phi (chủ yếu là cúm A/H3N2), Đông Phi (chủ yếu là cúm B), và nhiều quốc gia ở châu Á (chủ yếu là cúm A(H1N1) pdm09). Điều này phù hợp với xu hướng điển hình của bệnh cúm vào cuối năm.

Với điều kiện thời tiết hiện tại thuận lợi cho các tác nhân gây bệnh qua đường hô hấp lây lan, Bộ Y tế sẽ tiếp tục theo dõi sát sao tình hình dịch bệnh trong nước và quốc tế để chỉ đạo các địa phương và đơn vị triển khai các biện pháp phòng chống phù hợp và kịp thời. Bộ Y tế cũng khẳng định sẽ cung cấp thông tin đầy đủ, chính xác để người dân không hoang mang, lo lắng nhưng vẫn không chủ quan, lơ là trước các diễn biến dịch bệnh.

Để phòng chống cúm mùa hiệu quả, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện các biện pháp sau: Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất là che bằng khăn vải, khăn tay, khăn giấy dùng một lần, hoặc ống tay áo để giảm phát tán dịch tiết đường hô hấp.

Đeo khẩu trang tại nơi đông người, trên các phương tiện giao thông công cộng. Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay, đặc biệt sau khi ho, hắt hơi.

Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng và hạn chế tiếp xúc với người mắc cúm hoặc nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết. Tiêm vắc-xin cúm mùa để phòng bệnh. Thực hiện lối sống lành mạnh, ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để tăng cường sức đề kháng, ngăn ngừa nhiễm vi rút cúm, và duy trì thói quen vận động thể lực.

Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi, người dân không tự ý xét nghiệm hoặc mua thuốc điều trị tại nhà mà cần liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị kịp thời.

Mắc cúm A dai dẳng 3 tuần không khỏi, phổi của người đàn ông trắng xóa 2 bên, phải đặt ECMO gấp

Ngày 5/2, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương thông báo đang điều trị cho 8 bệnh nhân mắc cúm, trong đó có một trường hợp phải tiến hành đặt ECMO (hệ thống oxy hóa qua màng ngoài cơ thể).

Bệnh nhân L.V.T (58 tuổi, ở Sơn Dương, Tuyên Quang) có tiền sử tăng huyết áp nhẹ nhưng không duy trì điều trị thuốc đều đặn. Ông từng hút thuốc lá và thuốc lào suốt 30 năm, nhưng đã bỏ thuốc cách đây 10 năm.

Khoảng ba tuần trước khi nhập viện, bệnh nhân bắt đầu xuất hiện triệu chứng ho, sốt và khó thở. Ông tự điều trị tại nhà trong suốt một tuần nhưng tình trạng không cải thiện. Khi đến bệnh viện, xét nghiệm xác nhận ông mắc cúm A với kết quả dương tính.

Dù đã được điều trị tích cực, tình trạng khó thở của bệnh nhân ngày càng trầm trọng, dẫn đến suy hô hấp nặng và phải đặt ống nội khí quản. Sau 4 ngày điều trị, bệnh nhân hết sốt, nhưng trong 3 ngày gần đây, sốt cao lại tái phát lên tới 39 độ C. Xét nghiệm dịch phế quản phát hiện vi khuẩn, khiến tình trạng bệnh diễn tiến nhanh và tiến tới sốc nhiễm trùng.

Bệnh nhân được chuyển đến Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng sốc nhiễm khuẩn, phải thở máy.

Chụp phim phổi cho thấy tổn thương lan rộng khoảng 80-90%, gần như mất hoàn toàn chức năng thông khí, chỉ số CO2 trong máu tăng rất cao. Tình trạng suy hô hấp không cải thiện, bác sỹ quyết định chỉ định đặt ECMO. Sau khi thực hiện, các chỉ số sinh tồn của bệnh nhân tạm thời ổn định, nhưng tình trạng sốc và nhiễm trùng nặng vẫn cần theo dõi chặt chẽ.

Bệnh nhân T. cũng có tiền sử bệnh lý phổi tắc nghẽn mạn tính. Do vi rút cúm tác động trực tiếp lên phổi, những bệnh nhân đã có tổn thương phổi từ trước sẽ dễ tiến triển nặng hơn so với người khỏe mạnh. Tình trạng suy hô hấp của bệnh nhân diễn tiến nhanh chóng chỉ trong 2-3 ngày, khiến bệnh nhân phải đặt ống nội khí quản trong thời gian ngắn.

Bác sỹ Võ Đức Linh – Trung tâm Hồi sức tích cực nhấn mạnh, đối với những người mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, cần đi khám định kỳ tại các cơ sở chuyên khoa để điều chỉnh thuốc phù hợp.

Ngoài ra, người mắc các bệnh lý nền cần tiêm vắc-xin phòng cúm hàng năm và tuân thủ các biện pháp bảo vệ cá nhân, đặc biệt đối với những người có nguy cơ cao.

Ths.Phạm Văn Phúc, Phó giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, những người có bệnh nền, người cao tuổi, người có hệ miễn dịch suy giảm cần đặc biệt cẩn trọng khi nhiễm cúm. Bệnh cúm có thể trở nên nguy hiểm, dẫn đến tổn thương phổi lan tỏa, bội nhiễm vi khuẩn, viêm cơ tim, suy đa tạng, thậm chí tử vong.

“Bên cạnh đó, nhiều người có tâm lý chủ quan khi mắc cúm, cho rằng chỉ là bệnh nhẹ và không đi khám sớm. Tuy nhiên, đối với những người có hệ miễn dịch suy giảm, cúm có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, làm tổn thương cơ thể ở mức độ nghiêm trọng. Khi bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân mới nhập viện thì đã ở trong tình trạng suy đa cơ quan, tiên lượng điều trị sẽ rất khó khăn. Vì vậy, việc phát hiện và điều trị cúm sớm là vô cùng quan trọng”, Ths.Phúc cho biết thêm.