Bộ GTVT vừa có công văn gửi các bộ liên quan xin ý kiến về phương án thí điểm thu phí sử dụng đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư trước khi trình Chính phủ.
Theo đó, Bộ GTVT đề xuất cho phép 9 tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư hoàn thành, đưa vào khai thác trước năm 2025 thực hiện thí điểm theo cơ chế phí.
Cao tốc Mai Sơn – QL45 mới thông xe cuối tháng 4
Bên cạnh cao tốc TP.HCM – Trung Lương được đầu tư trước đây, 8 đoạn tuyến cao tốc Bắc – Nam phía đông giai đoạn 2017 – 2020 được đề xuất áp dụng cơ chế thí điểm, gồm: Cao Bồ – Mai Sơn, Mai Sơn – QL45, QL45 – Nghi Sơn, Nghi Sơn – Diễn Châu, Cam Lộ – La Sơn, Vĩnh Hảo – Phan Thiết, Phan Thiết – Dầu Giây và cầu Mỹ Thuận 2.
Thời gian thực hiện thí điểm được kiến nghị áp dụng cho đến khi quy định pháp luật về thu phí sử dụng đường cao tốc được Quốc hội thông qua.
Thời gian thu thí điểm theo cơ chế phí tối đa là 5 năm kể từ thời điểm đoạn, tuyến đường bộ được triển khai thu phí.
Mức thu phí 9 tuyến cao tốc này sẽ được xác định trên 3 nguyên tắc, gồm: mức thu phù hợp với lợi ích và khả năng chi trả của người sử dụng đường cao tốc; mức thu được xây dựng trên cơ sở tổng số phí thu được sau khi bù đắp chi phí tổ chức thu phải đảm bảo còn dư để cân đối vào ngân sách nhà nước.
Mức thu được tính toán theo từng đoạn, tuyến đường bộ cao tốc cụ thể để đảm bảo phù hợp với điều kiện khai thác, kinh tế – xã hội theo từng khu vực.
Về phương pháp tổ chức thu phí, Bộ GTVT kiến nghị áp dụng toàn diện thu phí không dừng, đa làn liên thông giữa các đoạn, tuyến cao tốc, giữa các dự án do Nhà nước đầu tư và các dự án đối tác công – tư (PPP). Số tiền thu được sau khi trừ chi phí tổ chức thu sẽ nộp trực tiếp vào ngân sách nhà nước.
Theo Bộ GTVT, do việc thu phí các tuyến cao tốc Nhà nước đầu tư chưa có tiền lệ, nên việc tiến hành thí điểm phải được thực hiện tuần tự theo đúng quy định.
Trong đó, Chính phủ trình Quốc hội ban hành nghị quyết chấp thuận cơ chế thí điểm thu phí sử dụng đường cao tốc thông qua trạm thu phí trên các đoạn, tuyến đường bộ cao tốc.
Sau khi nghị quyết của Quốc hội về cơ chế thí điểm được thông qua, Chính phủ sẽ ban hành nghị định hướng dẫn tổ chức thu, nộp, quản lý, sử dụng số tiền thu được. Trên cơ sở đó, Bộ GTVT, Bộ Tài chính ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Khi cơ sở pháp lý về thu phí sử dụng đường bộ cao tốc qua trạm thu phí được hoàn thiện, Bộ GTVT sẽ chỉ đạo cơ quan được giao quản lý đường cao tốc xây dựng các đề án khai thác, bao gồm cả việc tổ chức thu tiền đối với tuyến đường cao tốc đã được chấp thuận thực hiện thí điểm. Việc khai thác được thực hiện theo quy định tại điều 80 luật Quản lý, sử dụng tài sản công.
Luật Giao thông đường bộ hiện hành quy định không thu phí với các tuyến đường đầu tư bằng ngân sách mà thay bằng thu phí bảo trì trên đầu phương tiện khi đăng kiểm.
