Biên cương xanh màu no ấm

Đầu những năm 90, Thào Dìn là một trong 34 hộ người Mông ở xã vùng cao Dìn Chin, huyện Mường Khương chuyển về sinh sống tại thôn biên giới Cốc Phương thuộc xã Bản Lầu. Thời điểm ấy, cái tên Cốc Phương còn xa lạ với ngay cả những người trong huyện, bởi thôn nằm cách xa trung tâm, giao thông cách trở, lại nằm sát biên giới, cách biệt với bên ngoài. Ngày mới xuống định cư ở Cốc Phương, ông cùng nhiều bà con phải sang bên kia biên giới làm thuê đổi công lấy gạo nuôi gia đình; công việc làm thuê bên đó là đi bẻ dứa thuê.

“Ngày đi làm, đêm về cứ trăn trở với suy nghĩ, người ta chỉ cách mình một con suối, đồi núi của họ cũng chẳng khác đồi núi của mình thế mà họ làm giàu hết cây dứa sang cây chuối, còn dân bản mình bao năm vẫn nghèo đói phải sang làm thuê… Tôi vừa làm vừa quan sát, học hỏi kỹ thuật trồng dứa nhất là cách pha chế thuốc sinh học để kích thích quả dứa phát triển to đều và đẹp. Khi tin chắc mình cũng sẽ trồng được dứa như họ, tôi dành dụm số tiền công làm thuê để mua dứa giống”, ông Dìn tâm sự.

Vụ dứa đầu tiên (cuối năm 1994), ông Dìn mua hơn 1 vạn gốc dứa rồi huy động vợ con, anh em gùi lên đồi trồng. Khi dứa bén rễ, ông thuê người trong thôn làm cỏ, bón phân theo đúng quy trình đã học được. Hơn 1 năm sau, khi đồi dứa cho quả chín, cả gia đình khấp khởi mừng. Nhưng mùa thu hoạch đến, một trở ngại lại đến bởi lúc đó từ trung tâm xã vào Cốc Phương chỉ có đường mòn, xe tải không thể vào tận đồi để mua. Thế là ông phải thuê người gùi từng gùi dứa nặng đi vài cây số mới bán được. Trừ chi phí đầu tư, tiền công còn lại chẳng lãi được bao nhiêu.

Vụ thứ hai ông dành dụm hết số tiền trong nhà, rồi mượn thêm tiền trồng thêm 1 vạn gốc nữa, nhưng hình như ông trời muốn thử lòng người. Khi vừa thu hoạch 10 tấn dứa thì trời đổ mưa liên tục khiến phần lớn dứa chín bị thối. Vụ ấy, Thào Dìn lỗ hơn 10 triệu đồng.

Khó khăn một thì Thào Dìn lại cố gắng gấp 5 gấp 10 lần. Năm tiếp theo ông bàn với vợ vay thêm tiền ngân hàng mua 3 vạn gốc dứa giống. Vụ này, Thào Dìn tính toán kỹ thời điểm trồng để dứa chín đúng thời điểm không gặp thời tiết bất lợi. Dứa được mùa lại được giá, nhờ vậy ông vừa trả được hết nợ và có tiền để đầu tư mở rộng diện tích. Sau cây dứa, Thào Dìn cũng học hỏi kỹ thuật trồng chuối mô và áp dụng thành công ở dải đất ven suối Cốc Phương, Na Lốc. Giờ đây, gia đình ông Dìn có diện tích trồng chuối, dứa nhiều nhất nhì trong xã, mỗi năm cho thu nhập vài trăm triệu đồng.

Học theo Thào Dìn, người Mông ở Cốc Phương thay cây ngô bằng trồng dứa, đem lại thu nhập cao hơn hẳn, đẩy lùi cái nghèo, đời sống ngày càng khá giả. Thành công từ cây dứa, người Mông nơi đây còn trồng chuối bằng giống nuôi cấy mô để xuất khẩu. Chỗ thấp ven suối thì trồng chuối, trên núi cao thì trồng dứa, màu xanh của sự no ấm, trù phú phủ kín vùng đất hoang.

Khởi đầu từ Cốc Phương, giờ đây tất cả các thôn ở Bản Lầu đều trồng dứa, chuối, trở thành vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa với hơn 1.500ha. Mỗi năm mang về cho người dân hàng chục tỷ đồng, Cốc Phương giờ không còn hộ nghèo, 70% là hộ khá, giàu. Vùng biên giới ấm no giúp bà con yên tâm cùng Bộ đội Biên phòng bảo vệ đường biên mốc giới.

Đến với Bản Lầu hôm nay, không khó để bắt gặp những ngôi nhà được xây dựng khang trang, thiết kế hiện đại không kém gì miền xuôi. Tỉnh lộ 154 – con đường nối từ Quốc lộ 4D Lào Cai – Mường Khương đi đến các thôn Pạc Bo, Na Lốc, Cốc Phương… đã được Nhà nước đầu tư trải nhựa với vốn đầu tư lên tới hàng chục tỷ đồng vừa được khánh thành đưa vào sử dụng trước tết Ất Tỵ vài tháng, giúp cho việc đi lại, giao thương hàng hóa của bà con ngày càng thuận lợi.

Được biết, năm 2024 toàn xã có 848ha dứa đang cho thu hoạch, năng suất đạt 26 tấn/ha, đạt tổng sản lượng hơn 22.000 tấn quả, bán cho Nhà máy chế biến rau quả xuất khẩu Mường Khương và các tỉnh Bắc Giang, Ninh Bình, Thanh Hóa, Quảng Ninh… đem về cho người dân hơn 132 tỷ đồng. Nhờ vậy, hầu hết nhà dân đã xây kiên cố, nhiều nhà 2 – 3 tầng, có đầy đủ tiện nghi sinh hoạt hiện đại, các con được học hành đủ đầy, không có tệ nạn xã hội xảy ra. Bà con yên tâm định cư, phát triển sản xuất, cùng với Bộ đội Biên phòng bảo vệ vững chức chủ quyền an ninh biên giới quốc gia…