Biến chứng do lạm dụng thuốc đông y không rõ nguồn gốc

Vấn nạn lạm dụng thuốc đông y “rởm”

Bệnh nhân Nguyễn Văn V. (sinh năm 1950, trú tại quận Đống Đa, Hà Nội) nhập viện tại Trung tâm Da liễu Dị ứng (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) với các triệu chứng như đỏ da toàn thân, ngứa, sốt cao 39,5 độ C, hạ bạch cầu và tăng men gan. Các vết đỏ trên da kết hợp với nhau thành mảng, kèm theo bọng nước và hoại tử da lan tỏa. Bệnh nhân đã tự mua thuốc đông y không rõ nguồn gốc qua mạng để bôi trong 2 tháng trước đó.

Bệnh nhi Ngô Hà N. (sinh năm 2013, trú tại Thái Thụy, Thái Bình) nhập viện với hội chứng Cushing do dùng thuốc cam đông y. Do cháu N. gầy yếu, gia đình đã tự mua thuốc cam đông y cho con uống. Sau một thời gian sử dụng, cháu tăng cân, ăn uống tốt. Tuy nhiên, sau 2 tháng sử dụng thuốc, bệnh nhi xuất hiện các dấu hiệu bất thường như mặt tròn, da đỏ, mọc lông ở nhiều vùng cơ thể. Khi đi khám, bệnh nhi được chẩn đoán mắc hội chứng Cushing, tăng men gan, creatinine cao và cortisol máu tăng.

ThS., bác sỹ Vũ Văn Đại, Khoa Y học cổ truyền (Bệnh viện Trung ương Quân đội 108) cho biết, hiện nay, nhiều người vì mục đích trục lợi hoặc thiếu kiến thức đã sử dụng bừa bãi các vị thuốc đông y, chế biến sai cách, thậm chí trộn thêm tân dược như

corticoid để tăng hiệu quả. Điều này gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của người dùng.

Bác sỹ Đại nhấn mạnh, thuốc đông y có thể hiệu quả và an toàn nếu được bào chế và sử dụng đúng cách theo nguyên tắc “biện chứng luận trị”, nhưng hiện nay trên thị trường tràn lan thuốc đông y không rõ nguồn gốc, thuốc giả hoặc thuốc chưa được Bộ Y tế cấp phép lưu hành. Những loại thuốc này có thể gây ngộ độc, suy gan, suy thận, thậm chí tử vong.

Siết chặt quản lý

Theo các bác sỹ, thuốc đông y nhập lậu không rõ nguồn gốc thường chứa các thành phần tân dược như corticoid, dẫn đến các tác dụng phụ nguy hiểm như giữ nước, mệt mỏi, đái tháo đường, tăng huyết áp, tổn thương gan, loãng xương và suy thận. Các bệnh nhân xương khớp thường lầm tưởng các thuốc này hiệu quả vì giảm đau nhanh, nhưng việc sử dụng lâu dài có thể gây hại nghiêm trọng.

Những thuốc đông y không rõ nguồn gốc có thể chứa tạp chất độc hại như chì, đồng, thủy ngân, hoặc các chất bảo quản không an toàn. Sử dụng lâu dài có thể dẫn đến tổn thương gan, thận và các cơ quan khác. Điều này có thể khiến người bệnh phải trải qua quá trình điều trị tốn kém và lâu dài.

Bác sỹ Vũ Văn Đại khuyến cáo, người bệnh không nên tự ý mua và sử dụng thuốc đông y không rõ nguồn gốc. Việc sử dụng thuốc đông y cần phải được kê đơn bởi bác sỹ chuyên khoa y học cổ truyền. Người dân cần đến các cơ sở y tế chính thống để được chẩn đoán và điều trị đúng cách, tránh những rủi ro không đáng có.

Ông Nguyễn Thế Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế) cho biết, Cục đã nhận được nhiều thông tin phản ánh về tình trạng quảng cáo bài “thuốc gia truyền”, “lương y gia truyền” để bán các loại thuốc đông y được thổi phồng công dụng chữa khỏi nhiều bệnh mạn tính, trong đó có ung thư. Cục đã có công văn gửi sở y tế các tỉnh, thành phố và cơ quan công an để phối hợp xử lý. Tuy nhiên, khi điều tra, hầu hết số điện thoại đăng tải đều không có, địa chỉ không đúng. Xử lý vấn đề mạo danh lương y để quảng cáo bán thuốc rất phức tạp, cần sự phối hợp vào cuộc của nhiều cơ quan, ban, ngành.

Bộ Y tế đã ban hành thông tư quy định về điều kiện sơ chế, chế biến dược liệu và các đơn vị phải tuân thủ. Cục Quản lý y, dược cổ truyền thường xuyên có văn bản gửi sở y tế các địa phương đề nghị tăng cường kiểm tra các phòng khám, cơ sở hành nghề gia truyền, khi phát hiện thuốc đông y không rõ nguồn gốc, xuất xứ, phun hoặc tẩm ướp chất cấm, thì áp dụng chế tài xử phạt nghiêm, để tạo tính răn đe. Bộ Y tế cũng cảnh báo tới người dân không mua và sử dụng thuốc đông y, thuốc gia truyền trôi nổi; không nghe theo quảng cáo “nổ” thổi phồng công dụng mà từ chối điều trị tại các cơ sở y tế khi bị mắc bệnh.