Bí quyết chống lại dịch cúm ngày Tết

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết nhiệt độ trong những ngày Tết Nguyên Đán giảm đột ngột, nhiều khu vực rét đậm, rét hại. Đây là môi trường thuận lợi cho các loại virus, vi khuẩn gây cúm phát triển, trong đó có dịch cúm mùa.

Do vậy để phòng cúm, người bệnh cần thực hiện tổng hợp các biện pháp chăm sóc sức khỏe như: Giữ ấm vùng mũi, cổ, ngực bằng cách mặc áo cao cổ hoặc choàng khăn.

Không nên mặc phong phanh khi trời lạnh, ngay cả khi ở trong nhà. Mặc nhiều lớp quần áo mỏng thay vì quần áo quá dày, giảm khó chịu, tránh gió luồn vào cơ thể. Tuyệt đối không đốt củi, sưởi than trong không gian kín để đề phòng ngạt khí.

Giữ ấm bàn chân bằng cách đeo tất, đi giày đế dày và có tấm lót. Ngâm chân bằng nước ấm pha kèm thảo dược như gừng, tinh dầu tràm, bạc hà… hoặc một chút muối ăn trước khi ngủ. Không nên dùng nước quá nóng. Phụ nữ trong những ngày hành kinh, người có bệnh tim mạch không ngâm chân.

Cơ thể thiếu nước khiến lớp màng nhầy bảo vệ niêm mạc đường hô hấp bị khô, ảnh hưởng đường thở. Trời lạnh, mọi người nên uống đủ nước giúp máu lưu thông tốt, giảm kích ứng, khô họng, loãng dịch đờm. Uống nước ấm và hít hơi nước ấm có thể khai thông đường thở. Ngược lại, nước lạnh dễ khiến niêm mạc đường hô hấp co lại hoặc sưng lên, xung huyết, khiến virus, vi khuẩn dễ tấn công và gây bệnh.

Bác sỹ khuyến cáo người trưởng thành nên uống khoảng 2-3 lít nước mỗi ngày, chia làm nhiều lần. Ưu tiên nước lọc, nước ép trái cây, canh rau củ hoặc các loại trà thảo mộc như trà gừng, mật ong chanh sả. Hạn chế tối đa bia rượu, cà phê.

Tập thể dục thể thao khoảng 20-30 phút mỗi ngày giúp cơ thể dẻo dai, lưu thông khí huyết, tăng cường miễn dịch. Vận động góp phần giữ cân nặng hợp lý, giảm nguy cơ béo phì, hội chứng ngưng thở khi ngủ…

Một số hoạt động ngoài trời tốt cho sức khỏe như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi, đá bóng, cầu lông… Nếu thời tiết lạnh không thể ra ngoài, bạn có thể thay thế bằng bài tập yoga, tập gym, bóng bàn.

Chế độ ăn uống lành mạnh, cân bằng dưỡng chất giúp nâng cao thể trạng, giảm nguy cơ mắc bệnh. Ưu tiên ăn trái cây tươi, rau xanh chứa nhiều vitamin C hỗ trợ bảo vệ cơ thể chống lại tác hại từ gốc tự do, hóa chất độc hại, chất ô nhiễm, giảm nguy cơ nhiễm trùng đường hô hấp. Một số loại rau quả có thể tham khảo như ớt, cải xoăn, bông cải xanh, ổi, trái cây họ cam quýt…

Rau củ quả giàu vitamin A như khoai lang, cà rốt, cà chua, đu đủ… hỗ trợ tái tạo biểu mô đường hô hấp, hạn chế nguy cơ lây nhiễm bệnh. Ngũ cốc, hải sản, trứng, đậu giàu protein góp phần tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể.

Để đảm bảo sức khỏe tổng thể, mọi người nên hạn chế ăn nhiều đồ ngọt như bánh kẹo, mứt Tết, đồ ăn chế biến sẵn hoặc thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật.

Thiếu ngủ gây suy giảm miễn dịch, tăng viêm nhiễm trong cơ thể. Để hệ miễn dịch hoạt động tốt nhất, người trưởng thành cần ngủ từ 7 giờ trở lên mỗi đêm.

Để tránh nhiễm bệnh dịp Tết, mỗi người cần giữ gìn vệ sinh cá nhân và không gian sống sạch sẽ. Lau chùi, hút bụi trong nhà; thường xuyên thay vỏ ga, gối, giặt rèm cửa. Vệ sinh các bề mặt dùng chung như tay nắm cửa, tay vịn cầu thang, điều khiển tivi bằng dung dịch cồn sát khuẩn.

Giữ gìn vệ sinh thân thể, đeo khẩu trang khi ra ngoài, nhất là đến nơi đông người hoặc khi tiếp xúc gần với người có biểu hiện ho, sốt, sổ mũi… Rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn sau khi trở về từ nơi công cộng, trước và sau khi ăn uống, sau khi đi vệ sinh, ho hoặc xì mũi, chạm vào động vật.

Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi để tránh phát tán virus, vi khuẩn ra không khí. Tránh đưa tay lên mắt, mũi miệng. Súc họng, miệng bằng nước muối sinh lý hoặc dung dịch nước súc miệng chuyên dụng hàng ngày.

Một biện pháp quan trọng không thể bỏ qua để phòng bệnh đó là tiêm vắc-xin phòng bệnh. Theo bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải, Hệ thống Tiêm chủng Safpo/Potec, tiêm vắc-xin là biện pháp hiệu quả để ngăn dịch cúm bùng phát và lây lan dịp Tết và mùa lễ hội xuân 2025.

Lý tưởng nhất theo khuyến cáo là người dân nên tiêm vắc-xin cúm ít nhất 2 tuần trước kỳ nghỉ Tết để vắc-xin có đủ thời gian để tạo ra phản ứng miễn dịch trong cơ thể. Tuy nhiên, nếu bạn chưa tiêm vắc-xin, vẫn chưa muộn để bảo vệ mình và gia đình trong những ngày đầu xuân.

Việc tiêm vắc-xin cúm trước Tết mang lại nhiều lợi ích. Đầu tiên, vắc-xin giúp bảo vệ sức khỏe cá nhân, giảm thiểu nguy cơ mắc cúm và các biến chứng nghiêm trọng. Điều này giúp bạn tận hưởng một kỳ nghỉ Tết vui vẻ và an toàn mà không phải lo lắng về vấn đề sức khỏe.

Tiêm vắc-xin cúm cũng giúp bảo vệ gia đình và cộng đồng, đặc biệt là khi có những đối tượng dễ bị tổn thương như người cao tuổi, trẻ nhỏ và những người có bệnh nền. Khi bạn tiêm vắc-xin, bạn không chỉ bảo vệ bản thân mà còn giảm nguy cơ lây lan virus cúm cho những người khác.

Ngoài ra, việc tiêm vắc-xin cúm còn góp phần giảm tải cho các cơ sở y tế, vốn thường xuyên trong tình trạng quá tải vào mùa Tết. Tiêm vắc-xin giúp giảm số ca mắc cúm phải nhập viện, từ đó giảm gánh nặng cho hệ thống y tế.

Chuyên gia khuyến cáo, việc tiêm vắc-xin cúm nên được tiến hành hàng năm. Đây là biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhất. Vắc-xin cúm tứ giá bảo vệ chống lại bốn chủng virus cúm phổ biến.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) từ lâu đã thiết lập các trạm quan trắc vi rút cúm mùa trên khắp thế giới (có cả ở Việt Nam) để phân lập, xác định vi rút cúm mùa lưu hành ở các khu vực (các vùng địa lý, khí hậu, Bắc bán cầu và Nam bán cầu…).

Từ đó dự đoán, xác định chủng vi rút cúm sẽ xuất hiện vào mùa đông xuân khu vực Bắc bán cầu (từ tháng 10 đến hết tháng 4 năm sau) và vào mùa đông xuân khu vực Nam bán cầu (từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm).

Từ việc xác lập được khả năng chủng vi rút cúm nào sẽ hoành hành ở đâu (Bắc và Nam bán cầu), WHO sẽ đưa ra các hướng dẫn về chủng vi rút cúm để sản xuất vắc-xin phòng cúm mùa cho các nhà sản xuất vắc-xin tuân theo và cung cấp cho thị trường theo thời gian tốt nhất (Bắc bán cầu là vào tầm tháng 8-9, còn Nam bán cầu là vào tháng 4-5 hàng năm).

Đó là lý do tại sao chúng ta sống ở Việt Nam lại cần tiêm vắc-xin cúm mùa mỗi năm 1 lần và vào thời điểm trước khi mùa bệnh cúm bắt đầu, cũng như cần tiêm đúng vắc-xin theo mùa đã được khuyến cáo.

Do Việt Nam nằm trong khu vực nhiệt đới gió mùa, nên mùa cúm ở miền Bắc và miền Nam có thể lệch nhau chút về thời gian, nhưng vì nằm trọn vẹn ở Bắc bán cầu và theo khuyến cáo của WHO, nên tiêm đúng chủng loại vắc-xin Bắc bán cầu theo mùa, tức là bao trùm từ mùa đông năm nay tới hết mùa xuân năm sau. Điều đó có nghĩa, muốn chống lại dịch cúm mùa thì mỗi người dân nên tiêm vắc-xin vào mùa thu.

Với câu hỏi vắc-xin cúm chỉ tiêm ở trẻ nhỏ hay cả người trưởng thành, theo bác sỹ Nguyễn Tuấn Hải, cả người lớn và trẻ nhỏ đều cần tiêm vắc-xin cúm mùa để bảo vệ sức khỏe.