Bệnh u não có điều trị được không, những biện pháp chủ động phòng ngừa?

Bác sĩ chuyên khoa 1 Nguyễn Hải Tâm – Khoa Ngoại thần kinh – cột sống, Bệnh viện đa khoa quốc tế Nam Sài Gòn cho biết, u não là một bệnh lý nguy hiểm vì các triệu chứng ban đầu thường bị người bệnh xem nhẹ hoặc nhầm lẫn với những bệnh lý thông thường.

“Nhiều người bệnh khi đến thăm khám đã có các biểu hiện nghiêm trọng như đau đầu dữ dội, suy giảm trí nhớ, rối loạn thị giác hoặc vận động. Lúc này, khối u thường đã phát triển lớn, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến não bộ,” bác sĩ Tâm cảnh báo.

Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 250.000 – 300.000 ca mắc u não mới trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê từ Bệnh viện Ung bướu TP.HCM cho thấy, u não chiếm khoảng 2% trong tổng số các loại ung thư, nhưng nhiều trường hợp đã chuyển sang giai đoạn khó kiểm soát do phát hiện muộn.

U não có trị được không, những yếu tố nào ảnh hưởng đến khả năng điều trị?

Bác sĩ Tâm cho biết, u não lành tính có đặc điểm phát triển chậm và ít xâm lấn. Vì vậy, nếu phát hiện bệnh sớm thì có thể điều trị dứt điểm hoàn toàn với tỷ lệ sống trên 10 năm đạt 90% nếu không xảy ra biến chứng.

Trong khi đó, u ác tính lan nhanh, xâm nhập và phá hủy mô não, gây xuất huyết trong não hoặc di căn sang các vùng khác. U ác tính thường chỉ có thể điều trị kiểm soát triệu chứng và kéo dài sự sống. Tỷ lệ sống trên 5 năm chỉ đạt khoảng 5-10%, ngay cả khi người bệnh được điều trị tích cực.

Khả năng điều trị thành công u não có thể phụ thuộc vào một số yếu tố như loại u, vị trí u, giai đoạn bệnh… Với u lành tính thường dễ điều trị hơn u ác tính. Về vị trí nếu u ở vùng dễ tiếp cận có thể phẫu thuật loại bỏ, trong khi u ở sâu hoặc gần khu vực quan trọng (như thân não) khó can thiệp hơn. Nếu phát hiện sớm giúp tăng cơ hội điều trị khỏi bệnh. Ngoài ra việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp ảnh hưởng lớn bởi độ tuổi, bệnh nền và tình trạng sức khỏe của của người bệnh.

Một số lưu ý để phòng ngừa u não?

Bác sĩ Tâm cho biết, dù không thể phòng ngừa u não hoàn toàn do yếu tố di truyền hoặc đột biến xảy ra, nhưng một số biện pháp sau có thể giúp giảm nguy cơ u não.

Hạn chế tiếp xúc bức xạ ion hóa: Tránh lạm dụng chụp X-quang hoặc CT không cần thiết nếu không có chỉ định của bác sĩ

Tránh hóa chất độc hại: Giảm tiếp xúc với các chất gây ung thư như trong xăng, sơn, thuốc trừ sâu, hoặc trong vật liệu xây dựng. Người làm việc ở môi trường công nghiệp nên đeo khẩu trang, găng tay bảo hộ.

Chế độ ăn uống khoa học: Bổ sung thực phẩm giàu chất chống oxy hóa như quả việt quất, dâu tây; các loại rau lá xanh (cải bó xôi, cải xoăn); các loại cá béo (cá hồi, cá thu) chứa omega-3, vitamin D. Hạn chế đồ ăn chế biến sẵn như xúc xích hay thịt hun khói.

Tập thể dục đều đặn: Duy trì 30-45 phút vận động mỗi ngày bằng các môn như đi bộ nhanh, đạp xe, yoga để tăng tuần hoàn máu lên não, giảm viêm và cải thiện miễn dịch.

Kiểm soát căng thẳng: Stress mãn tính làm suy yếu hệ thần kinh, có thể gián tiếp tạo điều kiện cho tế bào bất thường phát triển. Thực hành hít thở sâu, ngủ đủ 7-8 tiếng/ngày và làm việc vừa phải giúp giảm áp lực, căng thẳng.

Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Người từ 40 tuổi, đặc biệt có tiền sử gia đình mắc u não hoặc ung thư, nên tầm soát, kiểm tra sức khỏe định kỳ hằng năm để phát hiện sớm bất thường. Hạn chế rượu bia, thuốc lá. Dù không trực tiếp gây ra u não, nhưng sử dụng rượu bia, thuốc lá quá mức làm tăng nguy cơ tổn thương tế bào não.

“Khi có các triệu chứng đau đầu kéo dài, buồn nôn, co giật, yếu tay chân, thay đổi thị lực hoặc thính giác, người bệnh nên nhanh chóng thăm khám chuyên khoa thần kinh và thực hiện MRI, CT não nếu có chỉ định để được chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, từ đó có thể lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và kịp thời”, bác sĩ Tâm khuyến cáo.