Tết Nguyên đán, các loại mứt dừa, mứt bí, mứt táo… luôn hiện diện trên bàn tiếp khách. Tuy nhiên, một số loại có thể không tốt cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi và những người mắc bệnh mạn tính.
Nguy cơ tổn thương gan, thận khi ăn nhiều
Theo thạc sĩ – bác sĩ Lê Ngô Minh Như, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM – cơ sở 3, mứt trái cây khô hoặc ngâm chua, như mứt me và mứt chùm ruột, thường chứa nhiều phụ gia và chất bảo quản, không tốt cho sức khỏe người dùng. “Những chất hóa học này có thể gây tổn thương gan, thận nên cẩn thận nếu tiêu thụ nhiều và lâu dài. Đồng thời, vị chua của các loại mứt này có thể làm tăng axit dạ dày, không tốt cho người bệnh bệnh dạ dày. Một nhóm mứt chiên hoặc chứa dầu mỡ như mứt khoai lang chiên hay mứt chuối chiên cũng chứa nhiều chất béo bão hòa, làm tăng cholesterol xấu (LDL) và gây khó tiêu, ảnh hưởng xấu đến tim mạch của người cao tuổi. Việc ăn mứt quá ngọt hoặc nhiều muối như ô mai muối cũng có thể làm tăng huyết áp”, bác sĩ Như cho hay.
Các loại mứt tết thường chứa nhiều đường, ảnh hưởng đến đường huyết, huyết áp, không tốt cho người có bệnh nền và phụ nữ mang thai
Tuy mứt là thực phẩm có chứa các thành phần dinh dưỡng như tinh bột, protein, các axit hữu cơ, vitamin và khoáng chất, chất chống lão hóa, nhưng vẫn tồn tại nhiều tác hại với sức khỏe:
Đường sử dụng không chỉ để tăng vị ngọt mà còn giúp bảo quản mứt lâu hơn; do đó, tiêu thụ nhiều đường làm tăng nguy cơ đường huyết không ổn định, rất nguy hiểm đối với người mắc bệnh tiểu đường. Đối với người cao tuổi, lượng đường cao còn làm tăng nguy cơ béo phì, rối loạn mỡ máu và xơ vữa động mạch.
Một số loại mứt chứa nhiều loại beta carotene hoặc vitamin A, C như mứt cà chua, cà rốt, táo, mận, kiwi… sẽ bị phân hủy do nhiệt độ. Thời gian chế biến mứt quá lâu sẽ làm mất tác dụng của các nhóm vitamin.
Mứt không cung cấp đủ thành phần dưỡng chất, nhất là các vitamin, khoáng chất cho cơ thể so với lúc còn tươi, vì vậy không tốt khi dùng cho người già, trẻ em và phụ nữ mang thai trong suốt thai kỳ; không nên ăn nhiều hay thay thế cho các thực phẩm khác.
Ăn nhiều mứt dễ sinh đầy bụng và giảm cảm giác đói, làm hạn chế sức ăn trong các bữa chính.
Khi chế biến mứt tại nhà, nên giảm lượng đường hoặc sử dụng chất tạo ngọt an toàn
Các loại mứt lành mạnh được khuyến khích dùng thay thế
Nếu nhìn dưới góc nhìn dinh dưỡng hay y học cổ truyền, mứt được chế biến từ các loại rau, củ như khoai lang, gừng, đào, lê, me, mận, tắc, táo, dâu… có các tác dụng khác nhau. Mứt gừng làm ấm tỳ vị, chống nôn, chữa ho; mứt tắc giúp giải nhiệt, kích thích tiêu hóa, long đờm, chống nôn; mứt sen làm an thần, giảm stress…
Lựa chọn loại mứt hoặc ăn số lượng như thế nào tùy thuộc vào tình trạng thể chất của mỗi người. Theo đó, bác sĩ Minh Như đưa ra một số lời khuyên khi sử dụng các loại mứt ngày tết để đảm bảo sức khỏe:
- Chọn loại mứt không đường hoặc ít đường.
- Giới hạn lượng tiêu thụ: Mỗi lần chỉ nên ăn một lượng nhỏ để tránh gây tăng đường huyết hoặc khó tiêu.
- Tự làm mứt tại nhà: Tự chế biến mứt tại nhà giúp kiểm soát được lượng đường và đảm bảo an toàn thực phẩm.
- Thay thế bằng các loại trái cây sấy lạnh: Thực phẩm được sử dụng nhiệt độ thấp làm khô nhưng vẫn giữ được nguyên màu sắc, mùi vị, hạn chế tối đa thất thoát dinh dưỡng…
Lưu ý khi mua hoặc tự chế biến các loại mứt, trái
Thạc sĩ – bác sĩ Lê Ngô Minh Như cho biết, khi mua hoặc tự làm mứt tại nhà, mọi người cần lưu ý những điều sau để bảo vệ sức khỏe ngày tết:
Khi tự làm: Lựa chọn các loại trái cây, củ sạch, tươi, có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên các thực phẩm được nuôi trồng hữu cơ và không chất hóa học.
Khi chế biến: Giảm lượng đường hoặc sử dụng chất tạo ngọt an toàn để chế biến.
Không sử dụng phụ gia để bảo quản kẹo mứt.
Khi mua: Mua lượng mứt vừa phải, đủ dùng cho vài ngày tết. Điều này tránh được hư hỏng bánh mứt, tránh việc sử dụng quá mức (đặc biệt đối với người lớn tuổi, có nhiều bệnh lý nền…).
Ưu tiên mua các loại bánh mứt đảm bảo được hàm lượng chất dinh dưỡng, ít hoặc không đường, không chiên dầu.
Nên lựa chọn nơi sản xuất đạt chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, có nhãn mác, có nguồn gốc xuất xứ và ngày sử dụng rõ ràng.
Nguồn: https://thanhnien.vn/bac-si-luu-y-khi-an-mut-cach-lua-chon-thuc-pham-lanh-manh-trong-dip-tet-185250127165417587.htm
